సరదాకి లేబుల్‌తో ఉన్న పోస్ట్‌లను చూపుతోంది. అన్ని పోస్ట్‌లు చూపించు
సరదాకి లేబుల్‌తో ఉన్న పోస్ట్‌లను చూపుతోంది. అన్ని పోస్ట్‌లు చూపించు

14, సెప్టెంబర్ 2014, ఆదివారం

మా ‘ వేలు విరిచిన మేన బాబాయి ’ కథ !



వేలు విడిచిన మేన మాఁవ లున్నట్టే, వేలు విడిచిన మేన బాబాయి లుంటారా ?అనేది ఇటీవల ఒకరి సందేహం. ఎందు కుండరూ ,ఉంటారు. ఈ వేలు విడవడం అంటే  మరేం కాదు. వేటినయినా లెక్కించే టప్పుడు చిటికెన వేలు మొదలుకుని వరుసగా ఉంగరపు వేలూ, తర్వాత మధ్య వేలూ, ఆపైన చూపుడు వేలూ ముడుస్తూనో , మన బొటన వేలితో వాటిని తడుముతూనో చెప్పడం వొక ఆన వాయితీ. ఈ లెక్కింపులో వొక వేలు దాట వేయ వలసి వస్తే, అదే వేలు విడిచిన లెక్క అవుతుందన్న మాట. ఏతావాతా తేలిందేమిటంటే, మన అమ్మా నాన్నల అన్నదమ్ములూ, అక్క చెల్లెళ్ళూ -మనకు సొంత మేన మామలూ , మేనత్తలూ, మేన  బావలూ అవుతారు కదా ..... అమ్మా నాన్నల పింతల్లి . పెత్తల్లి బిడ్డలు మనకి వేలు విడిచిన మేన మామలూ, మేనత్తలూ, వేలు విడిచిన మేన బాబాయిలూ అవుతారు.  అంటే, మరీ సొంతం కాకుండా , మన వారే అయినా , కొంచెం ఎడం వారే వేలు విడిచిన వారు !

   ఏమయినా, ఆ తేడా బంధుత్వాన్ని స్పష్టం చేయడం కోసం మన వాళ్ళు ‘‘వేలు విడిచిన’’ అనే ఎంత చక్కని పబంధం కల్పించారో చూడండి ! ముచ్చట వేయడం లేదూ ! అదీ, మన తెలుగు  భాష కమ్మ దనం అంటే !
     వేలు విడిచిన మేన మామలూ, బాబాయిల సంగతి కాస్సేపు పక్కన పెడితే, నేనిప్పుడు మీకు మా ‘‘వేలు విరిచిన   మేన బాబాయి ’’గురించి చెబుతాను ..
వా ట్ ! వేలు విడిచిన బాబాయిల్లాగానే, వేలు  విరిచిన బాబాయిలూ ఉంటారా ? అని ఊరికే తెగ ఆశ్చర్య పోకండి. ఉంటారుంటారు. మా నరసింహం బాబాయే మా వేలు విరిచిన బాబాయి. నా చిన్నప్పటి ఆ ముచ్చటే ఙ్ఞాపక మొచ్చి , మీకు చెబుదామని మొదలు పెట్టాను.
పార్తీ పురం లో మాది లంకంత కొంప . పెరడంతా పెద్ద అడవిలా ఉండేది. ఉండే దేమిటి, దాదాపు ఇప్పటికీ అలాగే ఉంటేనూ ! ఇటు గుమ్మా వారు దడి కట్టి మా పెరట్లోంచి వాళ్ళ పెరడు లోకి పిల్ల కాయల రాక పోకలు లేకుండా కట్టడి చేసారు కానీ, కుడి వేపు పెరళ్ళన్నీ కలిసే ఉంటాయి. అక్కడ వొకటో రెండో బాదం చెట్లు. వేసవి కాలం ఎండ వేళ ,బాదం కాయలు ఏరుకుని రాళ్ళతో బద్దలు కొట్టుకుని తినే వాళ్ళం. అక్కడే చెడుగుడూ, కర్రా బిళ్ళా లాంటి ఆటలు ఆడుకునే వాళ్ళం.

సరి ...సరి .. వీటికీ మీ వేలువిరిచిన బాబాయికీ సంబంధం ఏవిటయ్యా ! అని కోప్పడు తున్నారా ?  అక్కడికే వస్తున్నాను.
వేసవి కాలం ఎండలో మధ్యాహ్నం వేళ చొక్కా నిక్కరుతో, కొండొకచో వొంటి మీద చొక్కా కూడా లేకుండా ,అలా మా పెరళ్ళలో చక్కా ఆడుకుంటూ ఉండే వాళ్ళమా ? ... మా వేలు విరిచిన  మేన బాబాయి - నరసింహం బాబాయి అక్కడికి ఊడి పడే వాడు. చింత రివట పట్టుకుని, పిల్లల నందరినీ వొక వరుసలో నిల బడే మనే వాడు. ఎండలో చక్కా చదూ కోకుండా ఈ ఆట లేమిటని హుంకరించే వాడు. ఏదీ, ఎక్కాలు వొప్ప చెప్పమని నిలదీసే వాడు. మాకు నిక్కర్లు తడిసి పోయేవి.
పన్నెండో ఎక్కం వరకూ ఎలాగో నెట్టు కొచ్చినా, పదమూడో ఎక్కం దగ్గర బెక్కీసీ వాళ్ళం కదా ? ... అదిగో, అప్పుడు మా నరసింహం బాబాయి మొట్టి కాయలూ, తొడ పాశాలూ లాంటి శిక్షలు మామీద అమలు చేసే వాడు. ఆ క్రమంలోనే మా నరసింహం బాబాయి కనిపెట్టిన శిక్ష వొకటుంది. మన కుడి చేతిని తన చేతిలోకి తీసుకుని, నిమురుతూ, ‘‘ బాగా చదవాలమ్మా ! చదవక పోతే ఎలా పని కొస్తావు చెప్పూ ..’’ అంటూ, మెత్తగా మాట్లాడుతూనే,  ఒక్క సారిగా చిటికెన వేలు పట్టుకుని దానిని వెనక్కి వంచే వాడు. మా ప్రాణాలు గిల గిల లాడి పోయేవి. లబలబలాడి పోయే వాళ్ళం.
ఇలా వో సారి మా నరసింహం బాబాయి నా చిటికెన వేలు వెనక్కి వంచి నన్ను సన్మార్గంలో పెట్టి సంస్కరించ బోతే నొప్పి భరించ లేక ‘‘ చచ్చేన్రా నాయనోయ్ !చంపేస్తున్నాడ్రా బాబోయ్ !’’ అని పెద్ద పెట్టున కేకలు వేసాను.
 ఇంకే ముందీ, ఇంట్లో పెద్దలు ఏమయిందేమయిందటూ వచ్చేరు.
పసి వాడికి పద మూడో ఎక్కం రానంత మాత్రాన వాడిని చంపేస్తావా ఏమిటిరా ! అని బాబాయిని కూక లేసారు.
అదే అదునుగా తెలివిగా  నేను ఏడుపు రెట్టింపు చేసాను.
‘‘వేలు కానీ విరిగి పో లేదు కదా ! ఆది నారాయణ డాక్టరు దగ్గరకి తీసి
కెడితేనో ..’’అని  ఎవరో అన్నారు.
‘‘ నాకు విండీసనొద్దు బాబోయ్ ’’ అని మరింత ఏడుపు రెట్టింపు చేసాను.
‘‘ సరేలే ... కాస్త వోర్చుకో ... వేలు విరిగితే వాచి ఉండేది. వాపూ అదీ ఏమీ లేదు కదా ... వేలు విరిగి ఉండదులే ..’’ అని సముదాయించేరు.
ఇలా వో ప్రక్క నన్ను బుజ్జగిస్తూనే , మరో పక్క నరసింహం బాబాయిని ముక్త కంఠంతో అంతా దులిపేసారు. ( మనం లోలోన ముసి ముసి నవ్వులు  నవ్వు కున్నాం ! )
అదిగో ... అలా ... అవేల్టి నుండీ మా నరసింహం బాబాయి మా వేలు విరిచిన మేన బాబాయి అయ్యేడన్న మాట ! బెత్తం బాబాయి, మొట్టి కాయల బాబాయి అనేవి వారి ఉపనామాలు లెండి.

చిన్నప్పటి ఈ ముచ్చట పక్కన పెట్టి,  ప్రస్తుతానికి వస్తే,  పిల్లల్ని దండించే విషయంలో మన పెద్దాళ్ళూ, స్కూలుమేష్టర్లూ ఎన్ని రకాల పద్ధతులు కనుక్కున్నారో గమనిస్తే ముచ్చటేస్తుంది.
1.    రెండు చెవులూ పట్టుకుని ఎత్తి కుదేయడం,
2.    గిద్దెడు (వొకప్పటి కొల పాత్ర) నూనె ఇంకేలా నెత్తి మీద మొట్టి కాయలు వేయడం
3.    నిక్కర్లోకి చెయ్యి లాఘవంగా పోనిచ్చి, తొడపాయశం పెట్టడం
4.    చెంప ఛెళ్ళు మనిపించడం
5.    జుత్తు పట్టుకుని వంచి నడ్డి మీద వీశె గుద్దులు గ్రుద్దడం
6.    రెండు బుగ్గలూ పట్టుకుని  సాగదీస్తూ నలిపెయ్యడం.
7.     చింత రివటతో వీపు చీరెయ్యడం.
8.    అరచెయ్యి చాపమని ఆర్డరేసి , చేతి మీద బెత్తంతో  దబదబా బాదడం
9.     గుంజీలు తీయించడం
10.                       గోడ కుర్చీ వేయించడం
11.                       మండే ఎండలో కాళ్ళు బొబ్బలెక్కేలా నించో పెట్టడం
12.                       కోదండం వేయించడం ( ఇది మరీ ప్రాచీన కళ లెండి)

ఇలా ఎవరికి తోచిన పద్ధతుల్లో వారు ఎంచక్కా పిల్లల్ని  తనివి తీరా సరదాగా
దండించే వారు.
తిట్ల పురాణం వీటికి అదనం !

ఇప్పుడవేం పనికి రావు. పిల్లల్ని  తిట్ట కూడదు . కొట్ట కూడదు. ఏడిసినట్టుంది !
ఇదేం చోద్యం ! పిల్లల్ని కొట్టా తిట్టకుండా ఉంటే మన పెద్దరికం ఏ గంగలో కలవాలి !
పెద్దలన్నాక, టీచర్లన్నాక, పిల్లల్నికొట్టొద్దూ ?
      మొగుళ్ళన్నాక పెళ్ళాలను  కాల్చుకు తినొద్దూ ?
      నాయకు లన్నాక ప్రజలను వేపుకు తినొదూ ?
        బాసులన్నాక, క్రింది  చిరుద్యోగులను సతాయించి ఏడిపించొద్దూ ??
చేతిలో  పిస్తోలు ఉంటే పేల్చమా మరి !
చేతిలో దుడ్డు కర్రుంటే ఎవడినో వొహడిని మోదఁవా మరి !
వొంటి బలుపు తీండ్ర పెడితే ఎవడి జుట్టో పట్టుకోమా మరి !
పెద్దరికాన్ని ప్రదర్శించు కోవాలంటే రకరకాలయిన హింసా పద్ధతులు తెలియాలా వొద్దా ? వాటిని వీలయి నప్పుడల్లా పాటించాలా వొద్దా ? మన ప్రఙ్ఞ నలుగురికీ చూపించాలా వొద్దా ?

మా చిన్నప్పుడు మా వేలు విరిచిన నరసింహం బాబాయి  చేసిందదే !
తెలియక అప్పట్లో   నానా యాగీ చేసాను. బాబాయిని అపార్ధం చేసు కున్నాను. అల్లరిపాలు చేసాను.
అందరి చేతా చీవాట్లు పెట్టించేను. గాఠిగా కోప్పడేలా చేసాను.
 అందరి ముందూ అవమానాలపాలు చేసాను.
ఇప్పుడు పశ్చాత్తాప పడుతున్నాను.
పశ్చాత్తాపానికి మించిన ప్రాయశ్చిత్తం లేదనే డైలాగు చిన్నప్పుడు నలుపు తెలుపు తెలుగు సినిమాల్లో చాలా సార్లు విన్నాను. మరంచేత ఇప్పుడు బాధ పడుతున్నాను. పిల్లల్ని హింసించే కొత్త పద్ధతుల మీద ప్రయోగాలు చేస్తూ, డాక్టరేట్ చేయాలనుకుంటున్నాను. ఆశీర్వదించండి.

ఇదండీ, మా వేలు విరిచిన మేన బాబాయి కథ



29, ఆగస్టు 2014, శుక్రవారం

ఇనాయకుడు ...మంచోడు ... మనోడే కదా ? !


అందరికీ   వినాయక చవితి శుభాకాంక్షలు !
మీ, కథా మంజరి.
ఏటెస్. ఇనాయక పూజ సెయ్యాల .. అది సెయ్యాల. ఇది సెయ్యాల అంటూ తెగ పుర్రాకులు పడి పోతన్నావ్ ! ఏటి ? ఇనాయకుడు మనోడే కదా ? ఆ సామి కాడ మనకి బయమేల ?  మన జత గాడే కద? మిగతా బగమంతులయితే మన ఇనాయకుడంత ఆస్సెంగా ఉండరు.  మిగతా దేవుల్లందరికీ ఇనాయకుడి కున్నన్ని రకరకాల ఏసికాల్లో బొమ్మలుండవు. మంచోడు. మనవంటే సేన పేఁవ. మనకి ఏ కప్టమూ రాకుండా సూత్తాడు. ఆ బొజ్జ గణపయ్య ఉన్నాడంటే, మనకి  కొండంత బరవాసా. కాదేటి ?అసలాతని ఆకారమే సూడూ ... బలేగుంటాది కద ?  పెద్ద బొజ్జ. ఏనుగు తలకాయ. పొట్టోడే ..కానీ సేన గట్టోడు. ఆ ఆకారం సూసినాకే కదా మన సెందురుడు మాయ్య పగలబడి నవ్వీసినాడు ? తర్వాత ఏటయినదో తెలసిందే కదా ....
మిగతా దేవుల్లందరికంటె ఇనాయకుడి తోనే మనకి సావాస మెక్కువ. చనువెక్కువ. ఇనాయకుడిని  సొంత మనిసిగానే సూత్తాం కానీ పరాయోడినాగా .. ఎక్కడో దేవ నోకంలో ఉండే వోడిగా సూడం. ఎందుకంటే ఆ దేవుడు మనోడు. మన నేస్తం !
అందికే ఇనాయకుడంతే మనకి కొండంత బక్తి ఉంటాది కానీ, పిసరంత బయ్యం ఉండదు. మన బగమంతుడికి మనఁవేల బయపడాల ?
 అందికే మన సరదా కొద్దీ  ఇనాయక సామికి రకరకాల ఏసికాలేసి ముచ్చట పడుతుంటాం కద ?

సేతికి కత్తులూ కటార్లూ యిచ్చి, ఎదవల్ని బెదిరిస్తాం ...

కిరికెట్టు ఆడిస్తాం ..

కంపూటరు ల్యాప్ టాప్ తో ఐటెక్కు ఇనాయకుడిని సేస్తాం
పేంటూ షర్టూ తొడిగించి,  కళ్ళ జోడెట్టి, టిప్పు టాప్పుుగా సినేమా హీరో నాగా తయారు చేస్తాం ..


బలే బాగా ఏకసను సేయిస్తాం ... సోజులిప్పిత్తాం ..


ఇనాయకుడి మీద లెక్క లేనన్ని జోకులేస్తాం.. కార్టూను లేస్తాం ...దయ గల సామి ... ఎన్ని ఎకసెక్కాలాడినా  ఏటనుకోడు. బక్తుల  బత్తికి పడి పడి నవ్వీసి, వరాలిచ్చేత్తాడు




రాజ మవులీ మాయ్య ఈగ  సినిమా తీస్సి ఎండి తెరను బద్దలకొట్టీ తలికి మనం ఈగ ఇనాయకుడిని సేసుకోనేదా ?

ఇనాయకుడి సేత కారు నడిపిస్తాం, బైకు నడిపిస్తాం ..ఇమానాలెక్కిస్తాం ..సెల్ ఫోనులో మాట్టాడిస్తాం ...  ఇన్నేల ? మనోడు. మనసంగతికాడు. మనకి వరాలిచ్చే జతగాడు. ఎన్ని ఎకసెక్కాలాడినా ఏటనుకోడు.
ఇదేట్రా , ఈ కదా మంజరి బ్లాగరు గాడికి మతి కాని పోనాదేటి ? ఇనాయకుడి మీద  మనోడే నంటూ ఇలగిలాగ రాస్సి నాడు. కల్లు పోతయ్యి !!  అనుకుంతున్నారేటి ?
మా పంతులు గోరు సెస్సేరు, ఇదంతా  అదేదో యాజ నిందట (వ్యాజ నింద) లెండి . మరేటి పికర్నేదు. మరి చెలవా ? ఇనాయక పూజ సేసు కోవాల !

28, ఆగస్టు 2014, గురువారం

తెలుగు సినిమాలలో హాస్యం పండించడం చాలా సుళువు ! ప్రస్తుతానికో పది చిట్కాలు...



తెలుగు సినిమాల్లో ఆస్సెం ( హాస్యమే లెండి ) పుట్టించడం చాలా సుళువు.
ఏముందీ ఈ చిట్కాలు పాటిస్తే సరి ... జనాలు పిచ్చి ముఖాలేసుకుని పగలబడి నవవ్వుతారు ..
1.   టీచర్నో, లెక్చరర్ నో,  లేదా  ప్రిన్సిపాల్ నో  కారుకూతలు కూస్తూ, కొండొకచో  సరదాగా వారి మీద   చేయి చేసుకుంటూ, అల్లరి పాలు చేయిస్తే సరి ...
2.    పురోహిత వర్గాన్ని  ( వేరే కులాల వారిని, మతాల వారినీ అనే దమ్ముల్లేక ) వెర్రి వెంగళప్పల్లా చూపిస్తే పాయె !
3.    పోలీసు బాబాయిలను హీరో గారూ, వాడి తోక గాడూ చాక చక్యంగా బకరా చేస్తే చాలు ...
4.   బండ విలన్లను కూడా ఏదో పాయింట్ తో లొంగ దీసుకుని వాళ్ళ చేత గొడ్డు చాకిరీ చేయిస్తూ, కొరడాతో  హీరో గారు ఓ రేవు పెడితే చాలదూ !
5.   ద్వంద్వార్ధాల బూతు కూతలతో కాబోయే సినిమా పెళ్ళాలని
( హీరోయిన్లని )  అల్లరిపాలు చేస్తే భలే, భలే ..
6.   వికలాంగులనీ, వృద్ధులనీ, అసహాయులనీ  వెక్కిరించేలా తీస్తే చాలు.
7.    పాపం మన ఆస్సెగాళ్ళు ( అదే, కమేడియన్లు) హీరో చేతిలో ఎన్ని చెంప దెబ్బలు తింటే అంత ఆస్సెం పేలుతుంది కదా !
8.   ‘‘ ఒరేయ్ డాడీ ! ఓ కోటి రూపాయ లివ్వరా ! అలా బార్ కేసి వెళ్ళొస్తానూ ...’’ అనే గారాల కూచుల నంగి మాటలూ, తండ్రీ కొడుకుల బాంధవ్యాలూ ముచ్చట కొలిపే ఆస్సెం విరగ పండిస్తుంది చూస్కోండి ..
9.   మద్ది చెట్టుల్లా ఎదిగిన మన నలభై ఏళ్ళ హీరో గారు నిక్కరేసుకుని నోట్లో వేలు పెట్టుకుని స్కూలు కెళ్ళి పదో తరగతి చదువు కోవడం పొట్ట చెక్కలు చేస్తుంది కదా !
10.బికినీ సుందరుల బికినీ బటన్ ఊడి పోతున్నట్టుగానో, జాకెట్ హుక్, లేదా గౌను జిప్పు మన సంస్కారవంతమయిన సబ్బు ల్లాంటి జీరోలు ( హమ్మమ్మ ! హీరోలు)  ఊడ బెరకడమూ ఆస్సెమే సుమీ ...

థూ ! దీనమ్మ జీవితం. ఈ సినిమాలు నాశినమైపోనూ ...

( గమనిక : ఈ టపా అందరిని గురించీ, అన్ని సినిమాల గురించీ కాదు ... మినహాయింపులు ఎప్పుడూ ఉంటాయి )


18, ఏప్రిల్ 2014, శుక్రవారం

కుర్చీల కథ



కప్పల కథా, చెప్పుల కథా రాయగా లేనిది కుర్చీల కథ రాస్తేనేం ?

అందుకే ఇప్పుడీ కుర్చీల కథ రాయడం జరుగుతోంది ... అవధరించండి ...

పెద్దలు కురిచీ అనే పదం దేశ్య విశేష్యమని చెబుతారు. కూర్చోడానికి వీలుగా ఉండే ఎత్తయిన పీఠమని నైఘంటుకార్ధం. కుర్చీ అని దీనికి రూపాంతరం కూడా ఉంది. అసలు కంటే కొసరు ముద్దనీ, కురిచీ అనే పదం కంటే కుర్చీ అనేదే బాగా వాడుకలోకి వచ్చింది.



సరే, ఏదయితేనేం, డబ్బూ దస్కం, నీతి నియమాలూ, మనుషుల నడుమ ప్రేమాభిమానాలూ, ... ఇలా ఏవి లేక పోయినా, కనీసం కూర్చోడానికి వో కుర్చీ అంటూ లేని కొంప ఎక్కడా ఉంటుందనుకోను.

కుర్చీ మర్యాదకి చిహ్నం. ఆతిథ్యానికి ఆనవాలు. స్వాగత వచనానికి మారు పేరు. కాసేపు సేద దీరడానికి అనువైన ఉపకరణం. విశ్రమించడమే కాదు, కాలు మీద కాలు వేసుకుని కాస్త దర్పం ఒలకబోయడానికి కూడా తగినది కుర్చీయే కదా !

చెక్క బల్ల, పీట, స్టూలు మొదలయినవి కూడా కూర్చునేసాధనాలే. ఇలాంటివన్నీ కుర్చీలకి తమ్ముళ్ళు అనొచ్చు. చిన్న చిన్న కాకా హొటళ్ళలో కూర్చోడానికి కుర్చీలకు బదులు బల్లలే వేస్తారు. పోతే, సోఫాలూ అవీ మామూలు కుర్చీలకి పెద్దన్నలు. మహా రాజా కుర్చీలయితే మరీనూ, అవి కుర్చీల కుల పెద్దలు.

‘‘ కూర్చుండ మా యింట కురిచీలు లేవు ,,,’’ అంటారు కరుణ శ్రీ. మరీ చోద్యం కాక పోతే కనీసం వో పాత కాలపు ఇనప కుర్చీ అయినా ఉండి ఉండదా ?

వో సంగతి గర్తుకొచ్చింది. చెబుతా వినండి. కరుణశ్రీ గారు మా విజీనారం సంస్కృత కాలేజీకి వచ్చి నప్పటి సంగతి. వారు మాట్లాడుతూ వో సంగతి చెప్పారు. కొంత మంది కాలేజీ అమ్మాయిలు ఓ సారి వారింటికి వచ్చేరుట. అందులో వో గడుగ్గాయి కవి గారితో ‘‘ ఏఁవండీ ... మీ ఇంట్లో ఇన్ని కుర్చీ లున్నాయి కదా ... మరి

‘ కూర్చండ మా ఇంట కురిచీలు లేవు ! ’ అని రాసేరేఁవిటండీ అబద్ధం కాదూ ? ’’ అని అడిగిందిట. కవిగారు వెంటనే ‘‘ అమ్మాయీ, అది కవిత్వం. కుర్చీలు లేవంటే లేవని కాదు దానర్ధం. ఆ స్వామి కూచోడానికి తగిన చోటులు కురిచీలు కావు... అందుకే నా హృదయాంకమే సిద్ధ పరచ నుంటి అని చెప్పారుట.ఈ విరణ ఆ అమ్మాయికి  ఏమర్ధ మయిందో కానీ ‘‘సరే లెండి ఇంకెప్పుడూ అబద్ధాలు రాయకండి’’ అందిట. అంతే సభలో నవ్వులే నవ్వులు ! చప్పట్లే చప్పట్లు ! ...



‘‘ కుర్చీలు విరిగి పోతే కూర్చోడం మాన నట్లు ...’’ అంటూ శ్రీ .శ్రీ  వో గేయంలో  కుర్చీల  ప్రస్తావన తెచ్చాడు. అగ్గి పుల్లనీ. సబ్బు బిళ్ళనీ వదలని కవి కుర్చీల మాట ఎత్తాడంటే అబ్బుర మేముంది లెండి ?

మీకు తెలిసిన పద్యమే ...

కనకపు సింహాసనమున
శునకము కూర్చుండ బెట్టి శుభ లగ్నమునన్
ఒనరగ పట్టము గట్టిన
వెనుకటి గుణ మేల మాను ? వినరా సుమతీ !

కుక్కని  బంగారు గద్దె మీద కూర్చో పెట్టినా, అది దాని ముందటి  నీచ గుణం మార్చుకోదు ...

థూర్జటి కవి ఒక పద్యంలో ‘‘ ఒకరిం జంపి పదస్థులై బ్రదుక నొక్కొక్కరూహింతు రేలకో ...’’ అంటూ ఆశ్చర్య పోయాడు. అంటే, ఒకడిని పదవి నుండి కిందకి లాగేసి, ఆ పదవి తాను దక్కించు కోవాలని ఒక్కొక్కడు ఎందుకో అనుకుంటాడు. అంటే, ఒకడిని వాడి కురిచీ మీద నుండి లాగీసి తాను ఆ కుర్చీ మీదకి ఎక్కడమే కదా ఎందుకో ఈ తాపత్రయం ... ‘‘తామెన్నడు చావరో ? తమకు లేదో మృతి ?’’ అని కూడా అడుగుతాడు కవి.

అదీ కుర్చీ మహిమ ! ప్రతి వాడికీ కుర్చీ కావాలి. అంటే పదవి కావాలి. నిన్నటి వరకూ టీ డబ్బులకి టికాణా లేని నిరుద్యోగి ఉద్యోగం రాగానే కుర్చీకి అతుక్కు పోయి దర్జా వెలిగిస్తాడు. రాజకీయ నాయకులూ అంతే. పదవి వచ్చే వరకూ కాళ్ళూ గడ్డమూ పట్టు కుంటారు. గద్దె నెక్కాక మరి పట్టించుకోరు.

భరతుడు శ్రీరామపాదుకలను సింహాసనం మీద ఉంచి రాజ్యపాలన చేసాడని రామాయణ గాథ. అంటే కుర్చీ మీదే కదా ? రామపాదుకలను వహించిన ఆ కుర్చీ భాగ్యమే భాగ్యం ...

తన కుర్చీని కాపాడు కోడానికే కదా ఇంద్రుడంతటి వాడు  తపోధనుల దగ్గరకి రంభా, మేనకా మొదలయిన దేవ వేశ్యలను పంపిస్తాడు ?



కుర్చీ కోసం ఎన్ని యుద్ధాలు జరిగాయో, ఎంత మారణ హోమం జరిగిందో లెక్క లేదు. గతమంతా తడిసె రక్తమున. కాకుంటే కన్నీళులతో .  ఒకప్పుడు మనిళ్ళలో గాడ్రెజ్ కుర్చీలని ఇనుప కుర్చీలు తెగ కనిపించేవి. ప్టాస్టిక్ యుగం మొదలయ్యేక మరుగున పడి పోయేయి..

కూర్చునేందుకు వీలుగా వాడే వన్నీ కుర్చీలే అయినా, కుర్చీల పెద్దన్నలది మరో దారి. సోఫాల పేరుతో వ్యవహరించ బడే వారి దర్జాయే వేరు. వాటిలో మళ్ళీ కుషన్ సోఫాలు మరీ ప్రత్యేకం. సగం ఇంటిని అవే ఆక్ర మిస్తాయి. పెద్ద పెద్ద ఇళ్ళలో అయితే ఫరవా లేదు కానీ, చిన్న కొంపల్లో కూడా దర్జా వెలగ బెట్టడం కోసం పెద్ద పెద్ద సోఫాలు ఇరుగ్గా ఇరకాటంగా కనిపిస్తూ ఉండడం చూస్తుంటాం.. ఆధిక్య ప్రదర్శనకి అదో సద్ధతి మరి ...




సన్మాన సభల్లోనూ, వివాహ వేడుకల్లోనూ ప్రత్యేకంగా ఉపయోగించేవి మహారాజా కుర్చీలు. ఇవి వెనుకటి రోజుల్లో రాజుల సింహాసనాల్లా గొప్ప హోష్ గా ఉంటాయి.


కృష్ణ దేవరాయల వారి సభా భవనంలో ఎనిమిది కుర్చీలను ప్రత్యేకంగా వేసే వారు. అందులో అష్ట దిగ్గజకవులు ఆసీనులయేవారు. అందులో పెద్ద కుర్చీ పెద్దనది.

వెనుకటి రోజులలో సినిమా హాళ్ళలో నేల, బెంచీ, కుర్చీ, బాల్కనీ అనే తరగతులుండేవి. నేలంటే నేలే. కటిక నేల మీదో, ఇసక మీదో కూర్చుని తమ చుట్టూ మరొకరు చేరకుండా ఉమ్మి వేసి ఆ స్థలాన్ని వో దుర్గంగా మార్చీసుకుని మహా విలాసంగా సినిమా చూసే వాళ్ళు.. సోడాల వాళ్ళూ, జంతికలు, కరకజ్జాలూ. వంటి తినబండారాలమ్మే వారి అరుపుల తోనూ నేల తరగతి నానా గలీజుగా ఉండేది. ఈలలూ. చప్పట్లూ తెగ బీభత్సం చేసేవి. మరో అణావో, బేడో పెడితే బెంచీ క్లాసు. ఆపైది కుర్చీ క్లాసు. బాల్కనీ తరగతి మరీ ధనవంతుల తరగతిగా ఉండేది. మరీ టూరింగు హాళ్ళలో నయితే, కొన్ని కుర్చీలు ఊరి పెద్ద మనుసుల కోసం స్పెషల్ గా వేసేవారు. అసలు, వారొచ్చి, ఆ కుర్చీలను అలంకరిస్తే కానీ ఆట మొదలయేది కాదు. సినిమాకే కాదు, నాటకాలకీ, హరికథలకీ, ఇతర సభలకీ కూడా అంతే.

సభలలో అయితే కుర్చీలను ‘‘ఆసనం’’ అని గౌరవిస్తూ ఉంటారు. ఫలానా వారు వచ్చి తమ ఆసనాన్ని అలంకరించాలని కోరుతున్నాము అంటే వచ్చి కుర్చీలో  కూచుని ఏడవరా నాయనా అనే అర్ధం.

భోజనం బల్లలని ( డైనింగు టేబిళ్ళని ) కుర్చీల సంక్యతోనే చెప్పడం వొక రివాజు. గమనించేరా ? మా ఇంట్లో డైనింగు టేబిలు ఆరు కుర్చీలదండీ ... అంటే, మా ఇంట్లో నాలుగు కుర్చీలదే సుమండీ, అదయితేనే సౌకర్యంగా ఉంటుంది అనే మాటలు వినిపిస్తూ ఉంటాయి ...

ఇంటర్య్యూలకి వెళ్ళే అభ్యర్ధులకి అధికారులకి ఎదురుగా ఖాళీగా ఉన్న కుర్చీలలో వెంటనే కూర్చోవాలా ? వాళ్ళు అనుమతిస్తేనే కూర్చోవాలా అనేది తెగని సమస్య. ఎంతకీ వాళ్ళు కనికరించకుండా కూర్చోమనక పోతే వాళ్ళడిగే చొప్పదంటు ప్రశ్నలకి కాళ్ళు పీకేలా నిలబడే జవాబులు చెప్పాలి.

టేకిట్ యువర్ ఛైర్ .. అంటే,  నీ కుర్చీ నువ్వుమోసుకొని ఫో అని అర్ధం ఎంత మాత్రమూ కాదు.

కుర్చీకుండే నాలుగు కాళ్ళూ సరిగా లేక పోతే దభాలున కింద పడడం తథ్యం. అందు వల్ల కొందరు బుద్ధిమంతులు ఎందుకయినా మంచిదని కూర్చునే ముందు కుర్చీని కొంచెం  లాగి, కదిపి మరీ చూసుకుని ఏ ప్రమాదమూ లేదని నిశ్చయించు కున్నాకే అందులో కూర్చుంటారు.

ఒకప్పుడు వీధి బడుల్లో తుంటరి పిల్లలు అయ్యవార్ల కుర్చీల కింద టపాసులు పెడుతూ అల్లరి చేసేవాళ్ళు.

కుర్చీలగురించి చెప్పాలంటే ఇంకా చాలా ఉంది.



పడక కుర్చీ వైభోగమే వేరు. అందులో ఉంటే సగం కూర్చున్నట్టూ, సగం పడుకున్నట్టూ ఉంటుంది. వయసు మళ్ళిన వారికి ఇది మరీ అనువైనది. పడక కుర్చీ కబుర్లు అనీ ... ఏ పనీ పాటూ లేని కబుర్ల గురించి హేళన చేయడం కూడా ఉంది. ఇప్పుడయితే రాత్రి వేళ తిరిగే దూర ప్రయాణాల బస్సుల్లో ఈ రకం కుర్చీలు కొద్దిపాటి మార్పుతో ఉంటున్నాయి. రైళ్ళలోనూ, విమానాల్లోనూ ఈ తరహా కుర్చీలను హాయిగా రిలాక్సింగ్ గా ప్రయాణం  కోసం



అమరుస్తున్నారు ...అయితే వాటిని కుర్చీలు అనకుండా, సీట్లు అని అంటారు లెండి...

ఇక, మీకు కుర్చీలాట తెలుసు కదా ? అదేనండీ , మ్యూజికల్ ఛైర్ ఆట ! గుండ్రంగా కుర్చీలను అమర్చి, దాని చుట్టూ లయబద్ధంగా వినిపించే సంగీతానికో, పాటకో అనుగుణంగా తిరుగుతూ ఉండాలి. ధ్వని ఆగి పోగానే చప్పున దొరికిన కుర్చీలో కూర్చోవాలి. తిరిగే వారి సంఖ్య కంటె అక్కడ పెట్టే కుర్చీల సంఖ్య ఒకటి తక్కువగా ఉండేలా చూస్తారు కనుక, తప్పని సరిగా ఒకరికి కూచోడానికి కుర్చీ దొరకదు. అతడు ఔటయినట్టే లెక్క. ఇలా తడవ తడవకీ ఒక్కో కుర్చీ తీసేస్తూ ఉంటారు. చివరకి ఇద్దరు వ్యక్తులూ, ఒక్క కుర్చీ మాత్రమే మిగలడం జరుగుతుంది. మళ్ళీ వారిలో ఒక్కరే విజేతగగా నిలుస్తారు ...ఈ ఆటలో  కుర్చీలకి ఉన్న ప్రాధాన్యత అంతా ఇంతా కాదు ! పాట ఆగిందా ! సీటు గోవిందా !! అనే పాటా, ఆ సన్నివేశం ఉన్న సినిమా గుర్తుందా ?

ఒకప్పుడు పెద్ద పెద్ద ఆఫీసర్లు మాత్రమే వాడే రివాల్వింగు కుర్చీలు ఇప్పుడు చాలా మందికి అందుబాటు లోకి వచ్చేయి. డెస్క్టాప్ ముందు అవి మరీ అవసరమయ్యేయి.

గవర్నమెంటు ఆఫీసుల్లో గుమాస్తాల కుర్చీలు పని వేళల్లో ఖాళీగా ఉండడం ఆఫీసర్ల చేతగాని తనానికి లేదా ఉదార స్వభావానికీ నిదర్శనం.


ఇక, కుర్చీ కింద చెయ్యి గురించి మనందరికీ తెలిసినదే. కుర్చీ కింద చేతిని తడిపితే కానీ పనులు జరగవు.

కూర్చున్న కుర్చీకి ఎసరు అంటే, ఉన్న ఉద్యోగం ఎప్పుడు ఊడిపోతుందో తెలియని స్థితి. ప్రైవేటు ఉద్యోగాల్లో, ముఖ్యంగా మీడియా రంగంలో పని చేసే వారికి ఈ భయం జాస్తి అంటారు ...

ఇక, రకరకాల డిజైన్లలో కుర్చీలకి కొదవే లేదు ...మచ్చుకి వొకటి చూడండి ..




పూర్వపు రాజుల రత్న ఖచిత సింహాసనాల్లాగా ఇప్పటికీ విలాసవంతులూ, జనం ధనం తెగ కాజేసిన వాళ్ళూ ఇళ్ళలో బంగారంతో చేసిన కుర్చీలని వినియోగించిన వైనం ఇటీవలి కాలంలో చూసేం.

‘‘ నిన్న మావారి సన్మానానికి జనం బాగా వచ్చేరుట ... సగం హాలు నిండిందిట !‘‘ అందొకావిడ గొప్పగా.

‘‘ పోదూ బడాయి !.. సగం కుర్చీలు ఖాళీయేనట ! మావారు చెప్పారు ’’ అని మూతి మూడు వంకర్లు తిప్పిందిట పక్కింటావిడ.

మరో ముఖ్య విషయం ... పార్టీ టిక్కెట్టు రాని అభ్యర్ధుల అనుచరగణం తమ అక్కసంతా ముందుగా కుర్చీల మీదే చూపిస్తూ ఉంటారు. కుర్చీలను విరిచి పోగులు పెట్టే దృశ్యం తరచుగా చూస్తూ ఉంటాం.. అత్త మీద కోపం దుత్త మీద చూపినట్టు .. ఎవరి మీదనో కోపం కుర్చీల మీద చూపడం సబఁవా ? మీరే చెప్పండి ? అప్పుడే కాదు, సభల్లోనూ, ఆఫీసుల్లోనూ. ఆస్పత్రులలో, ఇక్కడా అక్కడా అనేమిటి లెండి, ఎవరికి కోపం వొచ్చినా విరిగేవి కుర్చీలే !



 రాబోయేదే   400వ కథా మంజరి టపా .   మళ్ళీ కలుద్దాం ... ఇప్పటికింక కుర్చీల కథ సమాప్తం. సెలవ్ ... ...





















13, ఏప్రిల్ 2014, ఆదివారం

కప్పల కథ !



ఎన్నికల వేళ దేశంలో, మరీ ముఖ్యంగా మన   రాష్ట్రంలో రాజకీయాలు చూస్తూ ఉంటే, కప్పల కథ రాయాలనిపించడం యాదృచ్ఛికమేమీ కాదని మనవి చేస్తున్నాను.
లోగడ కథా మంజరిలో చెప్పుల కథ రాశానా ? ఇప్పుడు కప్పల కథ రాస్తే తప్పేఁవిటని అనిపించి రాస్తున్నాను. 
ముందుగా మన ఆనవాయితీ ప్రకారం కప్ప అనే అర్ధాన్నిచ్చే పదాలు ఇంకా ఏమేం ఉన్నాయో చూదాం ...
అజంభము, అజిరము, అజిహ్వము,అనిమకము,అనూపము, అలిమకము,కృతాలయము,
చలికాపు, సూచకము, దుర్దురలము,దాటరి. ప్లవము, భుకము,మండూకము లాంటి చాలా ఉన్నాయి కానీ అంత ఆయాసం మనకొద్దు.  అన్నట్టు హరి అనే పదానికి విష్ణువు అనే అర్ధంతో పాటూ కప్ప  అనే అర్ధం కూడా ఉందండోయి !
కప్పల్లో బావురు కప్ప, బాండ్రు కప్ప, చిరు కప్ప అని   చాలా రకాలు  కనిపిస్తాయి.
తెలుగు సాహిత్యంలో కప్పల గురించిన ప్రస్తావన వచ్చిన తావులు ఒకటి రెండు విన్నవిస్తాను ...
ఎప్పుడు సంపద కలిగిన
అప్పుడు బంధువులు వత్తు రది ఎట్లన్నన్
తెప్పలుగ చెఱువు నిండిన
కప్పలు పది వేలు చేరు కదరా సుమతీ !
అంటాడు సుమతీ శతకకారుడు బద్దెన. మరంతే ... మన దగ్గర సొమ్ముంటే ఎక్కడెక్కడి వాళ్ళూ బంధువుల మంటూ వచ్చి చేరుతారు. చెఱువు నీటితో కళకళలాడుతూ ఉంటే వేలాదిగా కప్పలు వచ్చి చేరుతాయి కదా, అలాగన్నమాట.

మరో పద్యం చూడండి ...
సరసుని మానసంబు సరస ఙ్ఞుఁడెఱుంగును, ముష్కరాధముం
డెరిఁగి గ్రహించు వాఁడె ? కొలనేక నివాసముగాఁగ దుర్దురం
బరయఁగ నేర్చు నెట్లు వికజాబ్జమరంద సౌరభో
త్కరము మిళింద మొందు క్రియ దాశరథీ ! కరుణాపయోనిథీ !

ఈ పద్యం కంచెర్ల గోపన్న రచించిన దాశరథీ శతకం లోనిది.   దుర్దురము (కప్ప ) ఉండేదీ, కమలం ఉండేదీ కూడా కొలను లోనే ! కానీ, ఆ కమలంలో ఉండే తేనెని  తుమ్మెద మాత్రమే ఆస్వాదిస్తుంది కానీ ప్రక్కనే ఉండే కప్పకి దాని మాధుర్యం తెలయదు కదా !అలాగే సరసుని మనసు పరసుడే తెలిసికో గలుగుతాడు అని దీని భావం. ఇందులో కప్ప ప్రస్తావన వచ్చి నప్పటికీ ఆ ప్రస్తావన దాని గౌరవం ఇనుమడించేలా మాత్రం లేదు పాపం ...

వెనుకటికి ఓ అవధాని గారికి  ‘‘ కప్పని చూచి పాము గడగడ వణికెన్ !’’ అని వో సమస్య నిచ్చేరుట. దానిని అవధాని   తెలివిగా, కిర్రు చెప్పులు వేసుకుని,  కర్ర పట్టుకుని, పొలం కాపునకు వచ్చిన రైతు     వెంకప్ప  (వెం –కప్ప) ను చూచి అక్కడ  వో పాము గడగడా వణికిందని  సమస్యాపూరణం చేసారు. మేకల్ని చూసి పులులూ , కప్పల్ని చూసి పాములూ ఎక్కడయినా భయ పడతాయా, మన వెర్రి గానీ !

నిజఁవే ... కప్పని చూస్తే జాలేస్తుంది. పరిశోధనల పేరిటా, పరీక్షల పేరిటా రోజూ కళాశాలల్లో ఎన్ని కప్పలు దారుణంగా చంపి వేయ బడుతున్నాయో కదా ... ఇలా కప్పలకి మనుష్య జాతి వలన పీడ  ఉండగా సర్ప జాతి వలన ప్రాణగండం ఎలానూ ఉంది. పాములు కప్పలు దొరికితే మహదానందంగా చప్పసరించేస్తాయి మరి ... కడుపు నిండి కప్పలు తిన్న పాము కదలకుండా నిబ్బరంగా పడుంటుందిట. కప్ప తిన్న పాములా కదలకుండా   ఎలా ఉన్నాడో చూడూ అనడం  లోకంలో వొక వాడుక.

శ్రీ.శ్రీ గారు వో గేయంలో ఘూకం కేకా ,,, భేకం బాకా అన్నారు. ఈ విధంగా ఆధునిక కవిత్వం లో కూడా కప్ప ప్రస్తావన వొచ్చిందని సవినయంగా మనవి చేసుకుంటున్నాను.

ఆత్రేయ గారయితే ఏకంగా కప్పలు అనే వొక ప్రసిద్ధమయిన నాటికనే రాసి పడీసేరు.
నూతి లోని కప్పలు అనే దానికి లోకం తెలియని మూర్ఖులు అని అర్ధం,
కప్పదాట్లు అంటే  తెలుసు కదా ?  నడకలోనో, పరుగులోనో మధ్యలో ఓ దాటు వదిలేసి అడుగులెయ్యడం. కొంత మంది తమ ప్రసంగంలో ఎంతకీ అవసరమయిన విషయాన్ని చెప్పకుండా  తప్పించు కోడానికి ప్రసంగంలో కప్పదాట్లు వేయడం కద్దు.  సమయం వచ్చి నప్పుడు వాడి బండారమంతా బయట పెడతాను ! అని అప్పటికా ప్రస్తావనని దాట వేసే కప్ప దాట్ల రాజకీయ నాయకులని చూసేం కదా ... కప్ప గెంతులు అనే ఆట ఆడపిల్లలకి చాలా ఇష్టమయిన ఆట వెనుకటి రోజుల్లో. ఇవాళ మన చిన్నారి పాపలకి ఈ ఆట ఆడుకోడానికి కంప్యూటర్ లో కప్పగెంతులు ఆట ఉందో లేదో నాకు తెలియదు.

కప్పదాట్లనే సంస్కృతీకరిస్తే మండూక ప్లుతి న్యాయం  అవుతుంది.

సంగీత రాగాలలో కూడా దాటు గతి   అని వొకటుందని చెబుతారు. ఇలాంటిదే కాబోలు. కానయితే దానికి మంచి గౌరవస్థానం ఉంది.

ఉపనిషత్తులలో మండూకోపనషత్తు ఉంది. దాని వివరాలు తెలిసిన పెద్దలు చెప్పాలి. నా లాంటి అల్పఙ్ఞుడికేం తెలుస్తుంది చెప్పండి ?

కప్పల తక్కెడ అని ఓ జాతీయం. తక్కెడలో కప్పలని ఉంచి తూకం వేయడం ఎవరి తరమూ కాదు. అవి వొక చోట స్థిరంగా ఉంటే కదా ?  ( మన రాజకీయ పార్టీ నాయకుల్లాగ ! )

అప్పాలు కప్పలుగా మారిన వైనం వెనుటి రోజులలో ఓ తెలుగు సినిమాలో చూసి తెగ నవ్వుకున్నాం గుర్తుందాండీ ?
‘‘కరవమంటే   కప్పకు కోపం, విడవమంటే పాముకి కోపం ’’అనే మాట విన్నారు కదూ ? కప్ప కరవడమేఁవిటి పాపం ... అందుకే కదా, ‘‘కప్ప కాటు లేదు, బాపన పోటు లేదు ’’అనే సామెత పుట్టిందీ ?
‘‘కప్పలు అరుస్తూనే ఉంటాయి, దరులు ( గట్లు) పడుతూనే ఉంటాయి ’’అనేది మరో సామెత.
‘‘కప్పలు ఎఱుగునా కడలి లోతు’’ అని కూడా మరో సామెత ఉంది.

వీటి మాటకేంగానీ,‘‘ కప్పలు అరిస్తే కుప్పలుగా వాన పడతుంది’’ అని వో సామెత ఉంది.
కప్పల పెళ్ళి చేస్తే జోరుగా వానలు పడతాయని మన వారిలో వో నమ్మకం ఉంది.
కప్పల బెక బెకలు పుష్కలమైన నీటి తావులకి చక్కని సంకేతాలు.  ( ట ! )
తాళం కప్పలో కప్పకీ మనం చెప్పు కుంటున్న కప్పకీ ఏఁవయినా సమ్మంధం ఉందో, లేదో ఆలోచించాలి ...

బాల సాహిత్యం లోనూ. జానపద సాహిత్యం లోనూ చాలా కప్పల కథలు కనిపిస్తూ ఉంటాయి.  కప్పలు అందమైన రాజకుమారిగా మారి పోవడమో, లేదా యువరాణి ముని శాపం చేత కప్పగా మారి పోవడమో  ... ....ఇలాంటి కల్పిత కథలు  చాలానే కనిపిస్తాయి.
ఇంతటితో కప్పల కథకి స్వస్తి !

బెక !  బెక !!  బెక !!!




8, ఏప్రిల్ 2014, మంగళవారం

పా.సీ. కొ.సా ...




‘‘తాతయ్యా, కథ చెప్పవూ ? ’’
‘‘ఎందుకు చెప్పన్రా బాబూ, విను ...’’
‘‘ అనగనగనగా ఒక రాజు. ఆ రాజుకి ఏడుగురు కొడుకులు. ఏడుగురు కొడుకులూ వో రోజు వేటకెళ్ళారు. వేటకి వెళ్ళి ఏడు చేపలు తెచ్చారు ... ... ...’’
‘‘ ఛీ ! ... తాతయ్యా, మళ్ళీ పాత కథేనా ? కొత్త కథ చెప్పూ ...’’
‘‘ అయితే విను. అనగనగా ఓ చక్రవర్తి. ఆ చక్రవర్తికి పది మంది కొడుకులు. పది మందీ ఓ రోజు సింగపూర్ వెళ్ళి పన్నెండు పీతల్ని తెచ్చారు. వాటిని ఎండ పెడితే వాటిలో ... ... ’’
‘‘ ఛీ ! తాతయ్యా, మళ్ళీ పాత కథే చెబుతున్నావు ...’’

‘‘ అదేంటిరా మనవడా అలాగంటావూ ! పాత కథలో రాజు ఈ కథలో చక్రవర్తి అయిపోయేడు కదూ ... వాడికి ఏడుగురు కొడుకులయితే, వీడికి పదిమంది ...వాళ్ళు వేటకి వెళితే, వీళ్ళు సింగపూర్ వెళ్ళారు కదా ? ... వాళ్ళు చేపలు తెస్తే, వీళ్ళు పీతలు తెచ్చారు ...అదీ కాక, పాత కథకి ఊరూ పేరూ లేదు ... కానీ ఈ కొత్త కథకి మాత్రం ఓ నేరుందిరా అబ్బీ ! ...’’

‘‘ ఈ కథ పేరేంటి తాతయ్యా ? ’’

‘‘ ఎన్నికల మేనిఫెష్టో ’’

24, మార్చి 2014, సోమవారం

ఒక వీరాభిమాని విచార గాథ ...



మా తింగరి బుచ్చి కాంగ్రెస్ పార్టీకి వీరాభిమాని. మరో పార్టీ విషయం ఎత్తితే కయ్యిమంటాడు. అలాంటి మా తింగరి బుచ్చి నిన్నటి వరకూ కాంగ్రెష్ ఖాళీ అయి పోతోందనీ, కాంగ్రెస్ పని ఖతమై పోయిందనీ తెగ బోలెడు విచార పడి పోతూ కనిపించాడు. అన్న పానాదులు మానేశాడు. గడ్డం పెంచీసాడు. ముఖం పీక్కు పోయింది. లంఖణాలు చేసిన వాడిలా నీరసించి పోయేడు. ఉలకడు .పలకడు. వాడేమయి పోతాడో అని మేం భయ పెట్టీసు కున్నాం.
అయితే ఇవాళ వాడు తేటదేరిన ముఖంతో కనిపించాడు. తేరు కున్నాడు. . హమ్మయ్య ! అను కున్నాం.
కాంగ్రెస్ పరిస్థితి ఏమయినా మెరుగు పడిందేమిటి ? కాస్త కులాసాగా కనిపిస్తున్నావు ? అనడిగేను.
దానికి మా తింగరి బుచ్చి ఏమన్నాడంటే ... అదేం లేదు ... కానీ మా వాళ్ళు చాలామంది పైకిలెక్కేసారు. ఇప్పుడు తెలుగు దేశం పార్టీ అంతా మా వాళ్ళ తోనే కిట కిటలాడి పోతోంది ...
ఒక విధంగా చెప్పాలంటే ఇప్పుడు ఆ పార్టీని తెలుగు కాంగ్రెస్ అనో, దేశ కాంగ్రెస్ అనో అనొచ్చని పిస్తోంది అదే నాకు కొంత ఊరట. అందుకే నా దిగులు కొంత తగ్గింది ...
ఒక వేళ ... జగన్ పార్టీ గెలుస్తేనో ? అన్నాను నంగిగా ..
ఆ పార్టీ పేరు లోనూ కాంగ్రెస్ అని ఉంది కదా . నాకది చాలును. అన్నాడు కాంగ్రెస్ పార్టీకి వీరవిధేయుడూ, వీరాభిమానీ అయిన మా తింగరి బుచ్చి ...
మా తింగరి బుచ్చికి వేపకాయంత వెర్రి ఉంది లెండి. అది ఈ మధ్య గుమ్మెడు కాయంత అయిందని సమాచారం.
అందు వల్ల వాడి మాటలు మీరేమీ పట్టించు కోకండి..
లైట్ తీసుకోండి ..

28, జనవరి 2014, మంగళవారం

ఛత్ర చరితమ్ ... .. అను గొడుగు కథ


చెప్పుల కథ చెప్పు కున్నాక, ఇక గొడుగుల కథ కూడాచెప్పు కోవడం సబవు. ఎందు కంటే గొడుగూ, చెప్పులూ కవల పిల్లల్లాంటివి. ఒకప్పుడు వీధిలోకి వెళ్ళే జనాలు, ముఖ్యంగా మగాళ్ళు చెప్పులు వేసుకుని గొడుగు పట్టుకుని, లేదా చంకలో పెటుకుని మరీ వెళ్ళే వారు. అయితే, గొడుగు పట్టు కోవడం నామోషీగా తలచే రోజు లొచ్చాక వీధుల్లో మనుషుల చేతుల్లో గొడుగులు అంతగా కనబడడం లేదు. ఎండా వానల నుండి కాపాడు కోవడం కోసం వాడే గొడుగులు, ఒకప్పడు అమ్మాయిలకు ఫేషన్ సింబల్ గా కూడా ఉపయోగ పడేవి.


చెప్పులకి ఉన్నంత కాక పోయినా, గొడుగులకి ఉన్న గొప్ప తనం గొడుగులకి ఉంది.

ఎవరి గొప్ప వారిది. అంచేత మనం గొడుగుల కథ చెప్పుకుందాం ...

వెనుకటి రోజుల్లో మగాళ్ళు బయటకు వెళ్ళేటప్పుడు విధిగా కాళ్ళకి చెప్పులూ, చంకలో గొడుగూ ఉండేవి. హాదాని బట్టీ చేసే ఉద్యోగాన్ని బట్టీ కండువా తలపాగాలు అదనం. రైతువారీ అయితే చేతిలో కర్ర తప్పనిసరిగా ఉండేది. ఈ రోజుల్లో రెయిన్ కోట్లు వచ్చేక గొడుగు అంతవిధాయకం కావడం లేదు, ఏ కాలం లోనయినా కాళ్ళకి చెప్పులు మాత్రం ఉండక తప్పదు. ఎండయినా. వానయినా గొడుగు పట్టు కెళ్ళడం కొంత అనాగరకంగా తలచే కాలమిది. కొంతకాలం క్రిందటి వరకూ సినిమాలలో హీరోయినూ. ఆవిడ వెనుక గ్రూపు డాన్సర్లూ రంగు  రంగుల గొడుగులు పట్టుకుని త్రిప్పుతూ హొయలు పోతూ విన్యాసాలు చేస్తూ ఉండే వారు. ఇప్పుడలా చూపించడం లేదు అనుకుంటాను.అన్నట్టు గొడుగుల్లో ఆడ గొడుగులూ, మగ గొడుగులూ అని జండర్ భేదం కూడా ఉందండోయ్. పువ్వుల గొడుగులు ఆడవారికే

తాటాకు గొడుగులూ ఉంటాయి. ఉత్తరాంధ్రలో వీటిని గిడుగులంటారు.  వీటినే ఏ ప్రాంతంలో అంటారో తెలియదు కానీ, జిడుగు అని కూడా అంటారని  తెలుస్తోంది. మామ్మూలు గొడుగులకి ఉండేలా పట్టు కోవడానికి కర్ర లేక పోవడం వీటి ప్రత్యేకత, తాటాకుతో చేసే గిడుగులు తల మీద పెట్టుకుని కదలకుండా తాడుని  బెల్టు లాగా మెడ క్రింద తగిలించు కుంటారు. పల్లెల్లో పొలాల్లో, తోటల్లో  పని చేసే వారికి దీని ఉపయోగం జాస్తి. పట్టుకో నక్కర లేదు కదా ! ఒకప్పుడు తాటాకుతో పల్లెల్లో మాత్రమే  వాడుకునే  ఈ గిడుగులు  విదేశీయులూ, వారిని అనుకరించాలని ఉబలాట పడే దేశీయులూ కూడా  నెత్తిని  పెట్టుకుని వీధుల్లో తిరగడం అప్పుడప్పుడు కనిపిస్తూ ఉంటుంది. వీళ్ళకి చింపిరి జుట్టూ, అతుకుల పంట్లామూ అదనపు ఆకర్షణ కాబోలు.  ఈ నవతరం గిడుగులు రంగు రంగుల్లో ఖరీదయిన గుడ్డలతో తయారవుతూ ఆకర్షణీయంగా కూడా ఉంటాయి.
ఇక పోతే చిన్న పిల్లలకి రంగుల పువ్వుల చిన్న గొడుగులు ప్రత్యేకం.  నల్ల రంగు గొడుగులు మగాళ్ళవి.ఇవి కాక పెద్ద పెద్ద నగరాల్లో పేద్ధ రంగుల గొడుగులు పెట్టుకుని దాని క్రింద తాత్కాలిక వ్యాపారాలు .. సెల్ ఫోన్ లూ, వగైరాలు అమ్మడం ఇటీవల చూస్తూ ఉన్నాం. ఫలితార్ధం ఏమిటంటే, ఎవరయినా సరే ఎప్పుడో ఒకప్పుడు ఏదో ఒక గొడుగు క్రిందకు రావలసిందే ... దీనిని మరింత విపులంగా తరచి చూద్దాం.

దేవాలయాల్లో దేవుడి ఊరేగింపులో వాడే గొడుగులు జలతారు కుచ్చులతో, వెండి పొన్నుతో చాలా పెద్దవిగానూ అందంగానూ ఉంటాయి. వెల్ల గొడుగులవి. పూర్వం రాజులకీ అలాంటి గొడుగులే తప్పని సరిగా పట్టే వారు. ఛత్రదారులని ప్రత్యేకంగా ఉద్యోగులుండే వారు . దేవుడి సేవలోనూ, మహారాజులు సేవలోనూ ఛత్ర చామరాదుల ప్రత్యేకత ఇంతా అంతా కాదు. సినిమా చిత్రీకరణ వేళ హీరోలకి గొడుగు పడుతూ అతని వెనుకే నీడలా తచ్చాడే  వారుంటారు.  వినాయకుడి బొమ్మ వెనుక  మట్టి తోనో, రంగు కాగితాలతోనో చేసిన గొడుగు కొందరు భక్తులు పెడుతూ ఉంటారు. దేవుడికీ, పెద్ద వారికీ, నాయకులకూ గొడుగు పట్టడం ముక్తిదాయకం. లాభదాయకం.

రాజ్యం స్వహస్త ధృత దండ మివాత పత్రమ్ అంటాడు కాళిదాసు. అంటే రాజ్య పాలన సొంతంగా తాను పట్టుకున్న గొడుగు లాంటిదని అర్ధం. మనకి మరొకరు గొడుగు పట్టుకుంటే  గొప్స దిలాసాగా ఉంటుంది కానీ, మన గుబ్బ గొడుగు మనఁవే పట్టు కోవాల్సి వస్తే మాత్రం చచ్చే చిక్కే. హాయిగానే ఉంటుంది కానీ, జబ్బలు పీకఁవూ ! అదన్న మాట సంగతి. కాళిదాసు అందుకే రాజ్యాధికారాన్ని సొంత చేత్తో పట్టుకున్న గొడుగుతో పోల్చాడు.

గొడుగు అనే అర్ధాన్ని ఇచ్చే పదాలు చాలానే ఉన్నాయి. చూదాం ..

ఆత పత్రం, ఆతప వారణం,ఆలవట్టము, ఉత్కూటము,ఉష్ణ వారణమ, ఎల్లి, కావారి, ఛత్రము, జనత్ర, తొంగలి, .. లాంటి పర్యాయ పదాలు చాలానే ఉన్నాయి కానీ వాడుకలో కనిపించవు కనుక చెప్పు కోవడం కంఠశోష. వదిలేద్దాం,
గొడుగులో  ఒక్కో భాగానికీ ఒక  పేరుంది, గుడ్డ , కమాను, కమాను పుల్లలు లాంటి తెలుగు పదాల సంగతి తెలిసిందే    ఇంగ్లీషు వాళ్ళేమంటున్నారో  ఈ చిత్రం చూడండి ..


గొడుగు ప్రస్తావన వచ్చిన పద్యాలూ, శ్లోకాలూ కొన్ని చూదాం.


వెనుకటి రోజులలో అయ్య వారికి చాలు అయిదు వరహాలు, పిల్ల వాళ్ళకి చాలు పప్పు బెల్లాలు అంటూ ఇంటికి వచ్చి, దసరా పద్యాలు చదివే పిల్లలు విధిగా చదివే పద్యం ఒకటుంది.

ధర సింహాసనమై నభంబు  గొడుగై తద్దేవతల్ భృత్యులై
పరమామ్నాయము లెల్ల వంది గణమై బ్రహ్మాండ మాకారమై
సిరి భార్యామణి యై విరించి కొడుకై శ్రీ గంగ సత్పుత్రి యై
వరసన్నీ ఘన రాజ సంబు నిజమై వర్ద్ధిల్లు నారాయణా

భూమి సింహాసనం, ఆకాశం గొడుగూ, దేవతలు సేవకులూ, వేదాలు వందిమాగధులూ,బ్రహ్మాండమే ఆకారం,లక్ష్మీ దేవి భార్య, బ్రహ్మ కొడుకూ, గంగా దేవి కుమార్తె, అయి నరాయణుడు వర్ధిల్లు గాక అంటారు పిల్లలు.

శ్రీకృష్ణుడు గోవర్ధన గిరిని గొడుగులా ఎత్తి, గోగణాన్నీ, గోపాలురనూ కాపాడాడని పోతన భాగవతంలో చక్కని పద్యంలో వర్ణించాడు.



బాలుండాడుచు నాత పత్రమని సంభావించి పూగుత్తి కెం
గేలం దాల్చిన లీల లేనగవుతోఁ గృష్ణుండు దా నమ్మహా
శైలంబున్ వలకేలఁ దాల్చి, విపులచ్చత్రంబుగాఁ బట్టె నా
భీలాభ్రచ్చుత దుశ్శలా చకిత గోపీగోప గోపంక్తికిన్

అంటే, గోవర్ధన పర్వతాన్ని ఆడుతూ పాడుతూ పూల గుత్తిని గొడుగులా భావించి, బాలుడైన శ్రీకృష్ణుడు చిరు నవ్వుతో మీదకు ఎత్తాడు. దారుణ మైన ఆ జడివాన నుండి గోగణాన్నీ, గోపికలను, గోపాలకులనూ కాపాడడానికి ఆ కొండను ఒక పెద్ద గొడుగులా పట్టుకున్నాడు.

పోతన గారి పద్యమే, వామన చరిత్రలోనిది. వామనుడు బలిని అంతమొందించే పనిలో వటువుగా బలి వద్దకు వచ్చాడు.బలి ఆతిథ్య మిచ్చి ఏం కావాలని అడిగాడు. మూడడుగుల నేలనిమ్మని కోరాడు వామనుడు. ఓసింతేనా ! అని ఆశ్చర్య పోయాడు బలి చక్రవర్తి, అసలు కికిరీ తెలియక.

ఏమిటయ్యా, భూభాగాన్ని అడిగావా ? ఏనుగులూ గుర్రాలూ కావాలన్నావా ?జవరాండ్రను అడిగావా ?నువ్వు పసి వాడివి. అడగడం కూడా తెలియదు.నీ అదృష్టం అంతే కాబోలు అంటూ నవ్వేడు.

అప్పుడు వామనుడు  అవన్నీ నాకెందుకయ్యా రాజా అంటూ ఇలా పలికాడు ...

గొడుగో, జన్నిదమో,కమండులవొ,నాకున్ ముంజియో, దండమో,
వడుగే నెక్కడ ? భూము లెక్కడ ? కరుల్. వామాక్సు, లశ్వంబు లె
క్కడ ? నిత్యోచిత కర్మ మెక్కడ ? మదాకాంక్షామితంబైన మూఁ
డడుగుల్ మేరయ త్రోవ కిచ్చుటది బ్రహ్మాండంబు నా పాలికిన్.

నువ్వు చెప్పిన భూములూ, ఏనుగులూ, గుర్రాలూ, ఆడువారూ నాకుంకయ్యా, నును వటువును. నాకు గొడుగో. జంద్యమో, కమండలమో. మొలత్రాడో కర్రో చాలును. నాకు మూడడుగుల నేలను ఇస్తే అదే నా పాలిట బ్రహ్మాండం

నిజంగానే మూడడుగుల నేలను దానం తీసుకుని బ్రహ్మాండాలన్నీ ఆక్రమించి బలిని పాతాళానికి త్రొక్కేసాడు వామనుడు.

అంతర్జాలంలో లభించిన గొడుగుల కథ (వారికి ధన్యవాదాలతో )పెడుతున్నాను చూడండి ..

వర్షాకాలం మొదలవగానే గొడుగుల దుమ్ముదులుపుతాం. నిజానికి, ఇవి ఎండాకాలం ఉపయోగించటానికే తయారయ్యాయి. అసలు గొడుగును ఎవరు కనిపెట్టారో ఎవరికీ తెలియదు. కానీ వీటిని 11వ శతాబ్దం నుంచే చైనాలో వాడిన దాఖలాలున్నాయి. ప్రాచీన ఈజిప్ట్, బాబిలోనియాల్లో గొడుగులు హోదాకు గుర్తుగా వాడేవాళ్లు.

ఐరోపాలో గ్రీకులు గొడుగును ఎండకు రక్షణగా ఉపయోగించేవాళ్లు. ఉన్నత వర్గాలు, రాజ కుటుంబీకులు మాత్రమే గొడుగులను నీడకోసం వాడేవాళ్లు. వీళ్లందరికీ విరుద్ధంగా గొడుగును వానకు తడకుండా ఉపయోగించే వాళ్లు.... ప్రాచీన రొమన్లు. 1680లో ఫ్రాన్స్‌లో, తర్వాత ఇంగ్లండ్‌లో గొడుగు వాడకం మొదలైంది. 18వ శతాబ్దం నుంచి ఐరోపా అంతటా వానకు రక్షగా గొడుగును వాడటం మొదలుపెట్టారు. ఇదీ గొడుగు కథ 

పాదచారులకు చెట్టు నీడే గొడుగు. ఖర్వాటుల ఖర్మకి మనం చెయ్యగలిగేదేమీ లేదు.



పుట్ట గొడుగులు గొడుగులు కావు. ఒక రకం మొక్కల జాతికి చెందినవి. 

వీటిలో కొన్ని రకాల పుట్ట గొడుగులను మహా ప్రీతిగా కూరొండుకు తింటారు కూడా. పతంజలి గారి రాజుగోరు నవలలో నాయురాలు అల్లుడు అప్పలనాయుడిని ఒక వంక తిడుతూనే, వాడికి పుట్ట గొడుగుల కూరంటే బెఁవత ... చేసి పెట్టమ్మా ! అని కూతురిని పురమాయిస్తుంది...

ఏ ఎండకా గొడుగు పట్టడం అంటే సమయాను కూలంగా  జంప్ జిలానీల మై పోవడం. లేదా, అందరి దగ్గరా వారికి నచ్చిన విధంగా నడచు కోవడం.

అన్నీ ఒక గొడుగు కిందకే తేవడం అంటే సింగిల్ విండో పధకం లాంటిదన్నమాట.

అప్పుల వాళ్ళ నుండి ముఖం చాటేయడానికి  గొడుగు కన్నా సుఖమైన సాధనం మరొకటి లేదు.
దేనికదే చెప్తుపు కోవాలి. తుఫాను గాలిలో గొడుగులు విరిగి పోవడం తప్ప ఉపయోగ పడవు.
ప్రేమికు లిద్దరూ   వర్షంలో ఒకే గొడుగు క్రింద నడవడం మంచి అనుభవమంటారు ప్రేమ పండితులు.

‘‘ చూసావే ... ఎప్పుడూ తిడుతూ ఉంటావు ... గొడుగు మరిచి పోతున్నానంటూ ...చూడు ... ఇవాళ మరిచి పోకుండా ఆఫీసు నుండి వస్తూ గొడుగు తీసుకొచ్చేను ..’’ అన్నాడు భర్త తన మతి మరుపును వెక్కిరించే భార్య నోరు మూయిద్దామని.

‘‘ అయ్యో ! మీరివాళ అసలు గొడుగే పట్టు కెళ్ళ లేదండీ !’’ అని నెత్తి కొట్టుకుంది భార్య.

ఒకే గొడుగు కింద పదిమంది వెళ్తూంటే వారిలో ఎందరు తడిసే అవకాశం ఉందంటూ అడిగాడు ఒక ఆసామీ. తన మిత్రులని.

ఇద్దరనీ, ముగ్గురనీ, ఐదుగురనీ, ఇలా తలొక్కరూ తలో జవాబూ చెప్పేరు.

‘‘ అసలు వానే పడనప్పుడు ఎవరూ తడిసే అవకాశమే లేదు కదా ! అని భళ్ళున నవ్వుతూ వెళ్ళి పోయాడు ఆ ఆసామీ.


ఇదండీ గొడుగుల కథ.

శలవ్.





22, జనవరి 2014, బుధవారం

చెప్పుకుందాం ... చెప్పుల కథ ...


ఛెప్పు కోడానికేముందిలే, చెప్పుల కథ - అనుకుంటాం కానీ, చెప్పడానికి చాలానే ఉన్నట్టుగా ఉంది ...

వెనుకటి రోజుల్లో మగాళ్ళు బయటకు వెళ్ళేటప్పుడు విధిగా కాళ్ళకి చెప్పులూ, చంకలో గొడుగూ ఉండేవి. హాదాని బట్టీ చేసే ఉద్యోగాన్ని బట్టీ కండువా తలపాగాలు అదనం. రైతువారీ అయితే చేతిలో కర్ర తప్పనిసరిగా ఉండేది. ఈ రోజుల్లో రెయిన్ కోట్లు వచ్చేక గొడుగు అంతవిధాయకం కావడం లేదు, ఏ కాలం లోనయినా కాళ్ళకి చెప్పులు మాత్రం ఉండక తప్పదు. ఎండయినా. వానయినా గొడుగు పట్టు కెళ్ళడం కొంత అనాగరకంగా తలచే కాలమిది. కొంతకాలం క్రిందటి వరకూ సినిమాలలో హీరోయినూ. ఆవిడ వెనుక గ్రూపు డాన్సర్లూ రంగు ర్గుల గొడుగులు పట్టుకుని త్రిప్పుతూ హొయలు పోతూ విన్యాసాలు చేస్తూ ఉండే వారు. ఇప్పుడలా చూపించడం లేదు అనుకుంటాను.అన్నట్టు గొడుగుల్లో ఆడ గొడుగులూ, మగ గొడుగులూ అని జండర్ భేదం కూడా ఉందండోయ్. పువ్వుల గొడుగులు ఆడవారికే . కాక పోతే చిన్న పిల్లలకి. నల్ల రంగు గొడుగులు మగాళ్ళవి.ఇవి కాక పెద్ద పెద్ద నగరాల్లో పేద్ధ రంగుల గొడుగులు పెట్టుకుని దాని క్రింద తాత్కాలిక వ్యాపారాలు .. సెల్ ఫోన్ లూ, వగైరాలు అమ్మడం ఇటీవల చూస్తూ ఉన్నాం. ఫలితార్ధం ఏమిటంటే, ఎవరయినా సరే ఎప్పుడో ఒకప్పుడు ఏదో ఒక గొడుగు క్రిందకు రావలసిందే ... దీనిని మరింత విపులంగా తరచి చూద్దాం.

దేవాలయాల్లో దేవుడి ఊరేగింపులో వాడే గొడుగులు జలతారు కుచ్చులతో, వెండి పొన్నుతో చాలా పెద్దవిగానూ అందంగానూ ఉంటాయి. వెల్ల గొడుగులవి. పూర్వం రాజులకీ అలాంటి గొడుగులే తప్పని సరిగా పట్టే వారు. ఛత్రదారులని ప్రత్యేకంగా ఉద్యోగులుండే వారు . దేవుడి సేవలోనూ, మహారాజులు సేవలోనూ ఛత్ర చామరాదుల ప్రత్యేకత ఇంతా అంతా కాదు.

రాజ్యం స్వహస్త ధృత దండ మివాత పత్రమ్ అంటాడు కాళిదాసు. అంటే రాజ్య పాలన సొంతంగా తాను పట్టుకున్న గొడుగు లాంటిదని అర్ధం. మనకి మరొకరు గొడుగు పట్టుకుంటే దిలాసాగా ఉంటుంది కానీ, మన దిబ్బ గొడుగు మనఁవే పట్టు కోవాల్సి వస్తే మాత్రం చచ్చే చిక్కే. హాయిగానే ఉంటుంది కానీ, జబ్బలు పీకఁవూ ! అదన్న మాట సంగతి. కాళిదాసు అందుకే రాజ్యాధికారాన్ని సొంత చేత్తో పట్టుకున్న గొడుగుతో పోల్చాడు.

చెప్పుల కథ చెప్పుకుందామంటూ బయలుదేరి కొంత శాఖా చంక్రమణం చేసి గొడుగుల కథలోకి వెళ్ళినట్టున్నాం. గొడుగు చెప్పుకి అగ్రజుడు మరి. సరే, గొడుగుల కథ కాస్సేపు మడిచి ప్రక్కన పెట్టి మళ్ళీ చెప్పుల కథ లోకి వద్దాం !

చెప్పులకి చాలా పర్యాయ పదాలు ఉన్నాయి. అగనాళ్ళు, అడివొత్తులు, ఉద్దాలు, ఉపానము, ఊడుపు, పాదుకలు, జోళ్ళు, పాదరక్షలు, పాదుకలు, మలకడాలు, ముచ్చెలు, మెట్లు, వగైరా ఇంకా చాలా పదాలకి చెప్పులు అనే అర్ధం, వీటిలో పాదకలను మళ్ళీ అడిగఱ్ఱ, పావకోడు, యోగవాగలు, వాగెలు, వగైరా పేర్లతో పిలుస్తారు.

చెప్పులలో రకాలకీ మనవాళ్ళు పేర్లు పెట్టారు. ఓరట్టు చెప్పులు, కిర్రు చెప్పులు, ఓరచ్చులు,కిఱ్ఱు పావుకోళ్ళు, కిఱ్ఱు బాగాలు,పిడివారులు వగైరా పేర్లు ఉన్నాయి. వీటిలో చాలా వరకూ మనకు తెలియవు, కనీసం నాకు తెలియదు. కిర్రు చెప్పుల గురించి మాత్రం మనలో చాలా మంది వినే ఉంటారు. సాధారణంగా ఇవి తోలు చెప్పులు. నడుస్తూ ఉంటే కిర్రు కిర్రుమని చప్పుడు చేస్తూ ఉంటాయి. ఇక పావుకోళ్ళయితే కర్రతో చేస్తారు. పాంకోళ్ళు అనికూడా వ్యవహారం. మునులు వీటినే ధరించేవారు.


వెనుకటి రోజులలో పెళ్ళి వేడుకల్లో పెళ్ళి కొడుకు కాశీ ప్రయాణ ఘట్టంలో పాంకోళ్ళు ఇచ్చే వారు

. ఇప్పటికీ పెళ్ళి తంతులో కాశీయాత్ర ముచ్చట సజావుగానే ఉంది. నాకీ పెళ్ళొద్దని వరుడు కాశీ ప్రయాణం కట్టడం, బావమరిది బతిమాలి కాలికి చెప్పులూ, గొడుగూ, కర్రా, కొత్త బట్టలూ ఇచ్చి పటిక పంచదార ముక్క తినిపించి కాశీ ప్రయాణం మానుకుని తమ సోదరిని పెళ్ళి చేసుకొమ్మని అడగడం, వరుడు మనసు మార్చుకుని తిరిగి కళ్యాణమండపం మీదకి రావడం ... ఇదీ తంతు. పోతే పోవోయ్ అని ఊరుకుంటే ఏంజరుగుతుంది చెప్ప్మా ! అని నాకొక చిలిపి ఆలోచన వస్తూ ఉంటుంది. ఈ వేడుక సమయంలో వరుడికి లోగడ పావుకోళ్ళు ఇచ్చే వారనుకున్నాం కదా ... తర్వాత వాటి స్థానంలో చాలా రోజుల వరకూ హవాయి చెప్పులు. లేదా మామూలు బాటా చెప్పులూ ఇవ్వడం మొదలెట్టారు. కొంతమందయితే వేడుక కోసం మామ్మూలు చెప్పులు పెట్టినా, వరుడికి ఖరీదయిన బూట్లు ఇస్తున్నారు. లేదా మగ పెళ్ళి వారే అడిగి మరీ కొనిపించు కుంటున్నారు.


నిన్నా మొన్నటి వరకూ అగ్రవర్ణాల వారుండే వీధిలోకి కాలి చెప్పులతో కడజాతి వాడు రావడం నిషిద్ధంగా ఉండేది. ఇప్పుడా మాటంటే చెప్పు తీసుకుని కొడతారు. కొట్టాలి కూడా.

చెప్పుల కథ చెప్పుకేనేటప్పుడు విధిగా పాదుకా పట్టాభిషేకంతో మొదలు పెట్టడం సబవు. రాముడు అరణ్య వాసంకి వెళ్ళాక, భరతుడు తల్లి చేసిన పని తెలిసి, బాధపడి, అడవికి వెళ్ళి అన్నగారిని తిరిగి రాజ్యానికి వచ్చి రాజ్యపాలన చేయమని బ్రతిమాలుకుంటాడు. సత్యవాక్పాలకుడు శ్రీరాముడు విన లేదు. చివరకి రాముడు లేని రాజ్యాన్ని తాను పాలించననీ, అందుకు అర్హత తనకి లేదనీ, రాముడి పాదుకలను అడిగి పుచ్చుకుని వాటిని సింహాసనం మీద ఉంచి పట్టాభిషేకం చేసి అన్న గారి పట్ల తన ప్రభు భక్తిని ప్రకటించు కున్నాడు భరతుడు. అయితే, అసలే అరణ్యవాసం తప్పని రాముడికి ఆ ఘోరారణ్యంలో కనీసం పాదుకలయినా లేకేండా చేసాడని ఒక తరహా మేధావులు గోల పెడుతూ ఉంటారు. ఇదీ పాదుకలకి ఉన్న మహిమ. చెప్పుల చరిత్రలో స్వర్ణయుగమది.

దేవుళ్ళ పేరిట దర్శనమిచ్చే పాదుకలను భక్తులు పరమ భక్తి శ్రద్ధలో కొలుస్తారు.







 కనకపు సింహాసనమున శునకం ఎక్కిందో లేదో కానీ పాదుకలు ఎక్కాయి. 

అల్లసాని పెద్దన గారి ప్రవరుడు ఏ చెప్పులూ ధరించకుండానే వొట్టి కాళ్ళతో హిమాలయాలకి వెళ్ళి ఉంటాడని మా తింగరి బుచ్చి పరిశోధనలో తేల్చాడు. సిద్ధుడు కాలికి పూసిన పాద లేపనం కరిగి పోయిందంటే ప్రవరుడు ఏ చెప్పులూ వేసుకుని ఉండడని తింగరి బుచ్చి సూత్రీకరించేడు. దీని నెవరయినా పూర్వపక్షం చేస్తే నాకు అభ్యంతరం లేదు.

ఇక చెప్పుల పద్యాలు ఒకటి రెండు చూద్దాం ...

అల్ప బుద్ధి వానికి అధికార మిస్తే దొడ్డ బుద్ధి వారిని తన్ని తరిమేస్తాడని చెబుతూ వేమన గారు ‘‘చెప్పు తినెడు కుక్క చెఱకు తీపెరుగునా ?’’ అంటాడు.

ఇలాగే వేమన పద్యాలలో చెప్పుల ప్రస్తావన మరో చోట ఉంది. చెప్పు లోని రాయి, చెవి లోని జోరీగ, కంటి లోని నలుసు, కాలి ముల్లు, ఇంటి లోని పోరు ఇంతింత కాదయా ! అంటాడు. వెల్ సెడ్ కదూ ? వాటి బాధ అనుభవించే వాడికే తప్ప మరొకడికి తెలియదు మరి ! ఈ పద్యానికి లోని రాయి గురించి చెప్పు ( ఆత్మ వివేచన చేసుకో !) లాంటి వేదాంత పరమైన అర్ధాలు  కూడా మన పెద్దలు చెప్పారు కానీ, అంత సీను మనకి లేదు. దాని సంగతి వదిలేద్దాం.

వెనుకటికో అవధానిగారికి ఓ పృచ్ఛకుడు ‘‘ కప్పను గని ఫణివ వరుండు గడగడ

వణికెన్ ’’ అని సమస్య ఇచ్చేడు. దానిని అవధాని పూరించిన పద్యంలో చెప్పుల ప్రస్తావన ఉంది కనుక అదీ చెప్పుకుందాం.
కుప్పలు కావలి కాయఁగ
చెప్పులు కఱ్ఱయును బూని శీఘ్ర గతిం దా
జప్పుడగుచు వచ్చెడి వెం
కప్పను గని ఫణి వరుండు గడగడ వనికెన్ !

ఇదీ పూరణ. పొలంలో వరి కుప్పలు కాపాలా కాయడానికి వెంకప్ప అనే రైతుచేతిలో కర్ర, కాలికి కిర్రు చెప్పులూ వేసుకుని వచ్చేడుట. వాటి చప్పుడుకి పాము బెదిరి పోయి గడగడా వణికి పోయిందిట.

అల్పుల గురించి ఓ కవి చెబుతూ ..

నక్కలు బొక్కలు వెతుకును
అక్కరతో నూరపంది అగడిత వెదుకున్
కుక్కలు చెప్పులు వెదుకును
తక్కిడి నా లంజ కొడుకు తప్పే వెదుకున్.

అన్నాడు. నిజఁవే కుక్కలు చెప్పులను ఉండనివ్వవు. చింపి పోగులు పెడతాయి. ఇళ్ళలో కుక్కలను పెంచే వారికి ఇది అనుభవైక వేద్యమే. ఇలా మన చెప్పులు కుక్కల పాలిబడటం కుక్కల చరిత్రకే తీరని అవమానంగానూ.నష్టదాయకంగానూ. తీరని ద్రోహంగానూ ... యింకా చాలాగానూ మా తింగరి బుచ్చి వాపోతున్నాడు.

సాముల్ని కర్రతోనూ. చెప్పుతో తేళ్ళనీ , జెర్రెలనీ కొట్టి చంనడం మనుషుల అలవాటు. ఈ విధంగా చెప్పులు తేళ్ళ వంటి విషజంతువుల వధలో ముఖ్యపాత్ర పోషిస్తున్నాయన్నమాట. విష జంతువులే కాదు, అలాంటి వెధవల పాలిట కూడా చెప్పులే సరైన ఆయుధాలు. రోమియోగాళ్ళనీ, బేవర్సుగాళ్ళనీ చెప్పు దెబ్బడలతో సత్కరించడం అమ్మాయిలకు అవసరం.చేత్తో కొట్టడం కన్నా, చెప్పుతో కొడితే మరీ అవమానించి నట్టవుతుంది.

సభల్లో నచ్చని వక్తల మీద, రాజకీయ నాయకుల మీద చెప్పులు విసరడం తెలిసినదే. అయితే కోడి గుడ్లు, టమాటాల కంటె ఇది కాస్త ఖరీదయిన వ్యవహారం అనుకుంటాను.హోళీనాడు రంగులు పూస్తారని చెప్పి పాత గుడ్డలు వేసుకు వెళ్ళి నట్టుగా వీటి కోసం ఏ చిరిగిన చెప్పులో ప్రత్యేకించడం మంచిది. లాభదాయకం. మీ ఇష్టం. ఆలోచించండి.

కుక్కలే కాదు, కొత్త చెప్పులూ కరుస్తాయి సుమండీ. ఆ బాధ వర్ణనాతీతం. అలవాటు పడే వరకూ నరకం చూపిస్తాయి. అందుకే పరైన చెప్పులూ, సరిజోడు పెళ్ళామూ లభించడం అదృష్టమనే చెప్పాలి. చెప్పులయితే కనికరించి కొన్ని రోజులకి కరవడం మానేస్తాయి కానీ, మొండి పెళ్ళాలు జీవితపర్యంతం కరుస్తూనే ఉండే ప్రమాదం ఉంది.
ఇక, ఉచితంగా చెప్పులు దొరికే చోటు ఏదంటే ఖచ్చితంగా దేవాలయాలే ! అని ఎవరయినా ఠక్కున చెప్పగలరు. కాక పోతే ఒక్కోసారి పెళ్ళి పందిళ్ళలో కూడా మనకి కావలసిన అనువైన, అందమైన కొత్త చెప్పులు ఉచితంగా దొరికే వీలుంది. ఏదో సినిమాలో నా షోలాపూర్ చెప్పులు పోయాయని గోల పాట ఒకటుంది కదూ ? ఇలాంటి చోట్ల పోయిన చెప్పులన్నీ ఉద్దేశ పూర్వకంగానే ఎవరో ఎత్తుకెళ్ళారనీ అనుకో నక్కర లేదండీ. ఒక్కో సారి హడావిడిలో మనవి కానీ చెప్పులు వేసు కోవడం, కుడి ఎడమల చెప్పులు తారుమారయి అవస్థలు పడడం కూడా జరుగుతూనే ఉంటుంది.

అందుకే ఆలయంలో దేవుడి ఎదుట నిలుచున్నా, చిత్తం చెప్పుల మీదనే ఉంచే భక్తులుంటారు. ఇప్పుడయితే రూసాయో, రెండో తీసుకుని టోకెన్లు ఇచ్చి, మనం వచ్చే వరకూ మన చెప్పులు భద్ర పరుస్తున్నారు కానీ లోగడ ఆ సదుపాయం ఉండేది కాదు. ఇప్పటికీ ఆ సదుపాయం లేని దేవాలయాలు చాలానే ఉన్నాయి. అవి కొత చెప్పులు ఉచితంగా కావాలనుకునే వారి పాలిట చెప్పుల కల్ప తరువులు. అయితే మనకి నచ్చిన , మనకి సరిపోయిన మంచి చెప్పులు కనిపిస్తే మన పాత చింకి చెప్పులు అక్కడ విడిచేసి దర్జాగా ఉడాయించ వచ్చు. కానీ కొన్ని మెళకువలు పాటించక పోతే దొరికి పోతాం. ముఖ్యంగా మనం వేసుకు పోదామనుకున్న చెప్పులాయన, లేదా, ఆమె ఆ చెప్పులు విడిచి ఎంత సేపయిందీ, తిరిగి వెంటనే వచ్చే ప్రమాదమేదయినా ఉందా , చుట్టు ప్రక్కల ఎవరినా నిఘా వేస్తున్నారా ? మొదలయిన విషయాల గురించి ముందుగా రెక్కీ నిర్వహించి తెలుసు కోవడం మంచిది. లేదా దెబ్బ తినేస్తాం అని మా తింగరి బుచ్చి థియరీ.
మరో విషయ మేమిటంటే, మనం శివాలయం ముందు నుంచి చెప్పుల జత ఎత్తు కొచ్చామనుకోండి ... వెంటనే మరి కొన్నాళ్ళ పాటయినా మతంమార్చెయ్యాలి. పరమ విష్ణు భక్తుల మయి పోవాలి. ఆ శివాలయం వేపు కొన్నాళ్ళు వెళ్ళడం వొంటికి మంచిది కాదు.

మా తింగరి బుచ్చిలాంటి ప్రబుద్ధులు చెప్పులు మార్చాలనిపిస్తే ఏదో దేవాలయ దర్శనం చేస్తూ ఉంటారు. సురక్షితమైన ఆలయం ఎన్ను కోవడంలో వారి మెళకువ అంతా ఇంతా కాదు. ఎప్పుడో చెప్పు దెబ్బలు తినే వరకూ వారి తీరు మారదు.

’’ఈ మేలు చేసావంటే నీ రుణం ఉంచు కోను, నాచర్మం వొలిచి చెప్పులు కుట్టిస్తా ’’ అని ఎవరయినా అంటే మరీ వాచ్యార్ధాన్ని సీరియస్ గా తీసుకో కూడదు. చర్మం వొలిచి చెప్పులు కుట్టించడమంటే జీవితాంతం చేసిన మేలు గుర్తుంచు కుంటాననడమే కానీ నిజంగా అలాంటి చెప్పుల జత వొస్తుందనుకో కూడదు.

చెప్పుల్లో చెప్ప లేనన్ని రకాలు. బాత్ రూమ్ చెప్పులూ. ఇంట్లో తిరగడానికి వాడే చెప్పులూ, వర్షాకాలంలో వాడేవీ, ఎండా కాలంలో సౌకర్యంగా ఉండేవీ, ఫంక్షన్లలో డాబుగా కనిపించేవీ ... చాలా రకాలుంటాయి. సాదా చెప్పులూ. రబ్బరు చెప్పులూ, తోలు చెప్పులూ, బూట్లూ, హాఫ్ బూట్లూ ... చెప్పడం నాతరం కాదు. కొంత మంది రాజకీయ కాయకులకూ, ముఖ్యంగా అమ్మణ్ణులకూ, సినీతారలకూ చెప్పుల పిచ్చి జాప్తీయే. ఎన్ని రకాల చెప్పులు కొన్నా వారికి తనవి తీరదు. ఓ ముఖ్యమంత్రిణి ఇంట చెప్పుల జతలు వందల సంఖ్యలో ఉంటాయని చెప్పుకుంటారు.
చెప్పుల కథలో మరచి పోకూడని చెప్పులు చార్లీచాప్లిన్ వి.అతను వేసుకునే బూట్లు వదులుగా తమాషాగా ఉంటాయి.

ఆఫీసు కెళ్ళే భర్తల చెప్పులు, లేదా బూట్లూ, మేజోళ్ళూ తుడిచి శుభ్రం చేసి సిద్ధం చేయడం ఓ తలనొప్పి వ్యవహారం. బడి నుంచి ఇంటికి వస్తూనే కాలి చెప్పులు ఓ మూలకి విసిరేసే పిల్లలూ, బూట్లు విప్పి ఏ మూలనో గిరాటు వేసే పిల్లల తోనూ  తల్లులకి  నిత్యం సతమతమే.

చివరగా చెప్పుల సామెతలు కూడా చూద్దాం ...

1. చెప్పు కాలు నెత్తిన పెట్టి, వఠకోపమంటాడు.
2. చెప్పు కింద తేలు లాగా
3. చెప్పు తినెడి కుక్క చెఱకు తీపెరుగునా ?
4. పట్టు గుడ్డలో చెప్పును చుట్టి కొట్టినట్టు !
5. చెప్పుల వానికి చేనంతా తోలుతో కప్పినట్టుగా ఉంటుంది.
6. చెప్పులున్న వాడితోనూ, అప్పులున్న వాడితోనూ జాగ్రత్తగా ఉండాలి.
7. చెప్పులు సరిపో లేదని కాలు తెగ కోసుకుంటారా ?
8. చెప్పులు తెగినా చుట్టరికం తెగదు.
9. చెప్పు లోని రాయి చెవి లోని జోరీగ, ఇంటి లోని పోరు ఇంతింత కాదు

చెప్పులు అరిగేలా తిరగడ మంటే, పట్టు వదలకుండా కృషి చేయడమన్నమాట.

చెప్పుల కథలో చివరిగా ఒక స్వీయానుభవం కూడా చెప్పి ముగిస్తాను.

అదేదో సబ్బుల కంపెనీ ప్రకటన ... మరక   మంచిదే ! లాగా , కాలికి చెప్పులు లేక పోవడం కూడా ఒక్కో సారి   మంచిదే అని నా స్వీయానుభవం. చెబుతా వినండి.

అవి నేను ఓ మారు మూల కుగ్రామంలో పరిషత్ పాఠశాలలో టీచరుగా చేరిన రోజులు. రెండేళ్ళు ఆ కుగ్రామంలో నానా అవస్థలూ పడ్డాను. ఉద్యోగ మంటేనే విరక్తి కలిగింది. అక్కడి నుండి బదిలీ ఎప్పుడవుతుందా అని ఎదురు చూసాను. ఆరోజు రానే వచ్చింది. రెండేళ్ళు గడిచాక జిల్లా పరిషత్ వారు టీచర్ల బదిలీలు చేపట్టారు. మా మునిసిపల్ ఛైర్మన్ గారు తమకి అనుయాయులూ, తెలిసిన వారూ అయిన టీచర్ల బదిలీలు వారు కోరిన చోట్లకి చేయించే పనిలో జిల్లా కేంద్రానికి మరుచటి దినమే వెళ్తున్నారని తెలిసింది. వెంటనే మా ఊరికొచ్చి, ఆఘ మేఘాల మీద, అప్పటికే హెడ్మాష్టరు చేత అండార్సు చేయించిన బదిలీ దరఖాస్తు కాపీని ఛైర్మన్ గారి కి అంద చేయాలని తలపెట్టాను. ఆ రాత్రి కంటి మీద కునుకు లేదు. మర్నాడు ఛైర్మను గారి కారు బయలు దేరే లోపు నా అప్లికేషను వారి చేతిలో పెట్టాలి. లేక పోతే పని జరగదు మరి. నిద్ర లేమితో మర్నాడు ఆలస్యంగా లేచాను. తుళ్ళి పడ్డాను. మాసిన బట్టలు మార్చు కో లేదు. చెప్పులు తొడుక్కుని బయలుదేరే వేళకి ఓ చెప్పు తెగి పోయి నడవడానికి సహకరించడం లేదు. టైం లేదు. ఆ చెప్పులను అలాగే వదిలేసి, మా ఇంటికి ప్రక్క వీధిలోనే ఉండే ఛైర్మను గారింటికి వట్టి కాళ్ళతోనే హడావిడిగా బయలు దేరాను. వారు నా అవతారం చూసి. చెప్పులు లేని నా కళ్ళ వేపు ఓ సారి జాలిగా చూసి, గాఢంగా నిట్టూర్చి, నా చేతి లోనుండి దరఖాస్తు అందు కున్నారు. కాలికి ( తెగి పోవడం వ్లనే అనుకోండి ) చెప్పులయినా లేని నా రూపం వారిలో ఏ పేగు కదిలించిందో మరి, వారు చేపట్టిన బదిలీ లో మొదటిది నాదే ! చక్కగా మా ఊరికి దగ్గరగా చక్కని రవాణా సౌకర్యం ఉండే చోటుకి పట్టుబట్టి నాకు బదిలీ చేయించారు. ఇప్పుడు చెప్పండి ... అర్ధాంతరంగా చెప్పు తెగి పోవడం కూడా మంచిదే కదూ ?!

ఇదండీ నేను చెప్ప గలిగినంత చెప్పుల కథ ...

శలవా మరి ....