28, నవంబర్ 2011, సోమవారం

కుంచెకారులతో ఓ కులాసా సాయంకాలం !



‘ కుంచె’కారులూ, కొంత మంది ‘కలం’కారులూ కలిసి నిన్న ఆదివారం
( తే 27.11.2011దీ) సాయంత్రం కులాసాగా, దిలాసాగా, నిండుగా ఒక పండుగలా నవ్వుతూ గడిపిన సందర్భాన్ని మీకిప్పుడు పరిచయం చేస్తున్నాను.

సరస్వతుల రామ నరసింహం అంటే చాలా మందికి తెలియక పోవచ్చును. తెలియక పోయినా వచ్చే ప్రమాదమేమీ లేదు. కాని ‘సరసి’ అనే పేరు తెలియని వారు తెలుగు పత్రికలతో ఎంతో కొంత పరిచయం ఉన్న వారదరకీ తెలిసి ఉంటుంది. ఉండాలి కూడా. లేక పోవడం బాగోదు సుమండీ, ముందే చెబుతున్నాను.




ఎందుకంటే, సరసి గారు తెలుగునాట వచ్చే దాదాపు అన్ని పత్రికలలోనూ అసంఖ్యాకంగా కార్ట్యూనులు వేస్తూ ఉంటారు.

వారం వారం నవ్యలో వచ్చే ‘మన మీదే నర్రోయ్ !’ చప్పున గుర్తొచ్చి తీరుతుంది. తెరలు తెరలుగా నవ్వు మన పెదాల మీద అసంకల్పితంగా విరగబూస్తుంది. ఇంత వరకూ సరసి గారు తన కార్టూన్ పుస్తకాలు రెండింటిని ప్రచురించారు. ఇప్పుడేమో ముచ్చటగా తన మూడో కార్టూన్ల పుస్తకం

వెలువరించారు !

సరసి కార్టూన్లు 3 (వైశంపాయనుడి కథలతో కలిపి) అనే పుస్తక ఆవిష్కరణ సభ ఆదివారం నాడు హైదరాబాద్ బాలానందం భవనంలో మహా సందడిగా జరిగింది. చాలా మంది కుంచెకారులూ, కలంకారులూ వచ్చి చాలా సందడి చేసారు. అందులో ఉభయకారులూ కూడా ఉన్నారు. అంటే కార్టూనిస్టులూ, రచయితలూ కూడా నన్నమాట.

నాకయితే పరిచయం కాలేదు కానీ, కవులు కూడా వచ్చే ఉంటారు. వీళ్ళతో పాటు చాలామంది కార్టూన్ల ఇష్టులు కూడా వచ్చి ఎంతో సందడిగానూ, సరదాగానూ ఈ సాయంత్రాన్ని కరగదీసారు.

సభకి శ్రీమతి పొత్తూరి విజయలక్ష్మి గారు అథ్యక్షత వహించారు. పుస్తకావిష్కరణ నవ్య సంపాదకులు శ్రీ ఎ.ఎన్.జగన్నాథ శర్మ చేసారు. సరసి గారి పుస్తకాన్ని శ్రీ సుధామ గారు పరిచయం చేసారు. వారి మాటలు విన్నాక మన సరసి గారు అందరికీ మరింత ముద్దొచ్చేసారు. సభలో ఇంకా బాలానందం కార్యదర్శి కామేశ్వరి గారూ, సరసి అని (కలం పేరుని) నామకరణం చేసి, గీతలు నేర్పిన గురువు గారు శ్రీ తమ్మా సత్యనారాయణ గారు సరసి గారిని తమ మానస పుత్రులుగా పేర్కొనడం ప్రేక్షకులను ఆనందపరవశులను చేసింది.

ఈ కార్యక్రమంలో వీరితో పాటు ప్రముఖ కార్టూనిస్టులు మోహన్, చంద్ర, రాంపా, రవికిషోర్, శంకు, గీతా సుబ్బారావు, ప్రముఖ సినీ దర్శకులు, రచయిత జనార్ధన మహర్షి, మొదలయిన కుంచెకారులు, కలంకారులూ, కళాకారులూ చాలామంది పాల్గొని ఈ సాయంకాలాన్ని నిజంగా ఒక కులాసా సాయంకాలంగా మార్చేసారు !

సరసి గారు ఈ పుస్తకాన్ని సరస వ్యంగ్య గీత గోవిందుడు / సకల కళా హృదయ జయ దేవుడు డా. జయదేవ్ బాబు కి అంకింతం చేసారు.

పుస్తకానికి ఆప్తవాక్యంగా, కాదు, పరమాప్త వాక్యంగా శ్రీ బాపు గారు రాసిన మాటలు ‘గురు దీవెన’ పేరిట ప్రచురించి. సరసి గారు తమ గురు భక్తిని చాటుకున్నారు.

ఆ మాటలివి : ( వీటిని చదివేక కూడా ఈ పుస్తకాన్ని కొని చదవకుండా ఉండలేం)

చూడండి:

మన తెలుగు లోగిళ్ళలో
అచ్చ తెలుగు నవ్వుల్ని
ఏరుకొచ్చి - సొంత టైన్ దారంతో
మాల కడుతూన్న సరసి గారూ !

నేను గర్వపడే స్నేహితుడా!
మీరందించే పరిమళాలు
ఎల్ల వేళలా ఇలాగే గుబాళించాలని
ఆ సీతారాముణ్ణి వేడుకుంటూ ...

మీ వీరాభిమాని బాపు.


ప్రముఖ హాస్యనటులు శ్రీ బ్రహ్మానందం గారు ఈ పుస్తకానికి ఎంచక్కని కొసమెరుపు మెరిపించారు.

‘‘సరసి కార్టూన్లంటే నాకిష్టం. అందుకే వారం వారం క్రమం తప్పకుండా నవ్య వీక్లీ కొంటూ ఉంటాను.’’

ఈ కార్టూన్ల పుస్తకంలో కార్టూన్లతో పాటు మధ్యే మధ్యే వైశంపాయనుడి కథలు ఓ 24 కూడా మనకందించారు !

ఇవన్నీ గిలిగింతలు పెట్టే చక్కని హాస్య, వ్యంగ్య కథలే !

పుస్తకంలోని ఒక్క కార్టూను గురించి కానీ, ఒక్క కథ గురించి గానీ ప్రస్తావన చేయకుండానే, ఈ టపా ఎందుకు ముగిస్తున్నానంటే, బాపూ గారి మాటలూ, బ్రహ్మానందం గారి పలుకులూ విన్న తర్వాతయినా ఎవరికి వారే ఒక్క క్షణం ఆలస్యం చేయ కుండా పుస్తకాన్ని కొని తెచ్చుకొని ఆనందిస్తారనే భరోసా, ప్రగాఢమైన నమ్మకం ఉండడం చేతనే.

పుస్తకం ఎక్కడ దొరుకుతుందంటారా ?

శ్రీ భారతీ పబ్లికేషన్స్, ప్లాట్ నెం. 56, 3వ వీధి, అనంత సరస్వతీ నగర్, మల్కాజ్ గిరి, హైదరాబాద్ 500 047 వారిని సంప్రదించండి.

లేదా, నేరుగా సరసి గారినే, ‘‘ ఇలా డబ్బులు పంపుతానూ, నాకూ, నేను ముందంటే నేను మందంటూ పేచీలు పడకుండా మా ఆవిడ కోసమూ, పిల్లల కోసమూ, ’’ అంకుల్ గారూ ఏవేనా మంచి పుస్తకాలుంటే ఇద్దురూ, చదివి ఇచ్చేస్తానూ ! అనడిగే మా పక్కింటి వాళ్ళ కోసమూ, నా బంధు మిత్రుల కోసమూ , పెళ్ళిళ్ళకీ, వేరే శుభకార్యాలకీ కానుకగా ఇవ్వడం కోసం నాకు బోలెడు కాపీలు కావాలీ, వెంటనే పంపించండీ’’ అని డిమాండ్ చెయ్యండి. ఎందుకు పంపించరో చూస్తాను .హన్నా ! తమంత సరసులు పంపించమని (డబ్బులకే సుమండీ) అడిగితే పంపకుండా ఉండడానికి ఎన్ని గుండెలు ఉండాలి చెప్పండి ?

ఇదీ సరసి గారి ఫోను నంబరు: 09440542950

మెయిల్ ID : sarasicartoonist@gmail.com

పళ్ళ దుకాణం వాడయినా, మనం టోకున ఎక్కువ కిలోల పళ్ళు తీసుకునే రకంలా కనిపిస్తే, దోర ముగ్గిన పళ్ళ లోంచి ఒకటి తీసి ముక్కలు కోసిఒక ముక్క మనకందిస్తూ, ‘‘ తినండి సార్ ! తిని రుచి చూడండి ! బాగుంటేనే కొనండి.’’ అనడం కద్దు. కదా,

అంచేత, ఈపుస్తకంలో మచ్చు ( రుచి) కోసం ఒక చక్కని కార్టూన్ మీ కోసం. చూడండి:



చివరిగా,

సరసి గారి కార్టూన్ లలో నాకు బాగా నచ్చినదీ. అస్సలు నచ్చనిదీ ఒక దాని గురించి చెప్ప వలసి వస్తే,

నచ్చినది : నా వల్ల కాదు. ఆయన వేసిన వేలాది కార్టూన్ల నుండి ఎంచి‘ ఇదీ ’ అని చెప్పడం.

నచ్చనిది: ఇంత వరకూ వెయ్య లేక పోయారు. వెయ్యడం అతనికి చేత కాలేదు. నాకు నచ్చని కార్టూను వెయ్యడం అతని తరం కాదు.

శలవ్





25, నవంబర్ 2011, శుక్రవారం

ఈ ఫొటోలో వ్యక్తి ఎవరని అడగను. నేనే పరిచయం చేస్తాను ...


గత మే నెలలో కామమ్మ కథ అనే ఒక టపా ఉంచాను. ఆ కథలో నేను ప్రస్తావించిన నా మిత్రుని ఫొటో అప్పట్లో లభించ లేదు.

కానీ, ఇటీవల మరో మిత్రుని షష్టి పూర్తి కార్యక్రమం కోసం మా స్వగ్రామం పార్వతీపురం వెళ్ళడం జరిగింది.
అప్పుడు నా పుస్తకాల మిత్రునికి నేను తీసిన ఫొటో ఇది. ఈ ఫొటో అక్కడే, ఆ టపా లోనే, ఉంచ వచ్చును. కానీ మరో సారి కామమ్మ కథ పుస్తకం నా పుస్తకాల గూటి లోకి గువ్వలా వచ్చి ఎలా చేరిందో, ఆ ముచ్చట పూర్తిగా బ్లాగు మిత్రులతో పంచు కోవాలని దీనిని పెడుతున్నాను. అదీ కాక, అలా చేస్తే, తీర్థానికి తీర్థం, ప్రసాదానికి ప్రసాదం అయి పోతుందనిపించింది కూడా. అది కూడా ఒక కారణం. అందుకే ఆ టపా మరొక్క తూరి ...



చిన్ని పుస్తకం ... పెద్ద మనసు ...

నా పుస్తకాల గూటి లోకి, గువ్వ పిట్టలాగ ఒక చిన్న పుస్తకం వచ్చి చేరింది. పుస్తకం పేరు కామమ్మ కథ. వెల పన్నెండణాలు. రచయిత ఎవరో ఎక్కడా లేదు. చుక్కల సింగయ్య శెట్టి, యన్.వి.గోపాల్ అండ్ కో, మదరాసు వారి ప్రచురణ.

ముందుగా ఈ పుస్తకం నాకు దొరికిన వైనం చెబుతాను.

విజయ నగరం జిల్లా పార్వతీ పురం మా స్వగ్రామం. నేను పుట్టింది అక్కడే. హెచ్.స్. ఎల్.సీ వరకూ నా చదువు అక్కడే.

ఆ రోజులలో ఏ పుస్తకం కంట బడినా ఆత్రంగా చదివే వాడిని. ఇంటికి రెండు వార పత్రికలూ, ఒక మాస పత్రికా వచ్చేవి. ఊళ్ళో ఒక మనిసిపల్ లైబ్రరీ, మరో శాఖా గ్రంథాలయం ఉండేవి.

నా పుస్తక దాహార్తి అక్కడే తీరేది. ఇక మా చిన్న ఊళ్ళో రాధా గోవింద పాఢి గారని ఒక ఒరియా వ్యక్తి ఉండే వారు. తెలుగు మాట్లాడడం వచ్చు. కూడ బలుకుకుని చదివే వారేమో కూడా. రాయడం వచ్చేది కాదను కుంటాను. వారికి ఒక ఫొటో స్టూడియో ఉండేది. ఆ పనులతో తెగ బిజీగా ఉండే వారు. దానితో పాటు ఆయన ఆ రోజులలో వచ్చే అన్ని దిన, వార , పక్ష, మాస పత్రికలు అన్నింటికీ కూడా ఏజెంటుగా ఉండే వారు. మెయిన్ రోడ్డులో వారి ఫొటో స్టూడియో కమ్ పుస్తకాల షాపు నన్ను అమితంగా ఆకట్టు కునేది. ఎక్కవ గంటలు అక్కడే గడిపే వాడిని. వారు మా కుటుంబ మిత్రులు కూడానూ. పేపర్లూ, పీరియాడికల్స్ తో పాటు ఆయన ఎన్నెన్నో మంచి పుస్తకాలు కూడా అమ్మకానికి తెప్పించే వారు. జిల్లా వ్యాప్తంగా ఉండే పాఠశాలలకీ, ఆఫీసు లైబ్రరీలకీ వాటిని విక్రయించే వారు. మంచి పుస్తకాలు తెప్పించడం కోసం వారు ఒక పద్ధతి అవలంబించే వారు. పుస్తకాల ఏజెంటుగా వారికి ఎందరో రచయితలతోనూ, ప్రముఖ సంపాదకులతోనూ మంచి పరిచయాలు ఉండేవి. వారి షాపులోనే నేను చాలా మంది గొప్ప రచయితలను చూసేను. విద్వాన్ విశ్వం, రాంషా వంటి సంపాదకులనూ చూసేను. సోమ సుదర్ గారిని కూడా అక్కడే చూసినట్టు గుర్తు. పాఢి గారు ఆయా రచయితలనూ, సంపాదకులనూ కలిసినప్పుడు తెలుగులో ఏవి మంచి పుస్తకాలంటూ కేటలాగులు ఇచ్చి మరీ వారినుండి వివరాలు సేకరించే వారు. ఆ క్రమంలో నేను కూడా నాకు తోచిన గొప్ప పుస్తకాల గురించి చెప్పే వాడిని. ఈ విధంగా తనకు తెలుగు సాహిత్యంతో ఏ మాత్రం పరిచయం లేక పోయినా అమ్మకం కోసం ఎన్నో గొప్ప పుస్తకాలను తెప్పించే వారు. చెంఘిజ్ ఖాన్, అతడు ఆమె, నేరము శిక్ష , పెంకుటిల్లు, సమగ్రాంధ్ర సాహిత్యం సంపుటాలు, లత , రావి శాస్త్రి, ముళ్ళపూడి, బీనాదేవి, గోపీచంద్, తిలక్, శ్రీ.శ్రీ, మధురాంతకం రాజారాం, మొదలయిన గొప్ప గొప్ప రచయితల రచనలు తెప్పించే వారు. అనువాద సాహిత్యమయితే లెక్కే లేదు.శరత్ సాహిత్యమంతా ఉండేది.

ఇంత వివరంగా ఎందుకు చెబుతున్నానంటే, వారి షాపుకి వచ్చే వార, మాస పక్ష పత్రికలన్నీ ఇలా బంగీ రాగానే ఒక కాపీ నాకు చదువుకోమని ఇచ్చే వారు. విజయ,నీలిమ , యువ, జ్యోతి వంటి మాస పత్రికలు, ఆంధ్ర పత్రిక, ప్రభ వంటి వార పత్రికలు షాపుకి రాగానే అమ్మకానికంటె ముందుగా నాకు ఇచ్చేసే వారు. ఏ రోజయినా, నేను షాపుకి వెళ్ళక పోతే, ఆ రోజు వచ్చిన కొత్త పత్రకలను మా ఇంటికి పంపించి వేసే వారు. వీటితో పాటు, అమ్మకానికి వచ్చిన నవలలు, కథా సంపుటాలు, సాహిత్య గ్రంథాలు అన్నింటి ప్రతులు ఒక్కొక్కటి చొప్పున నాకు చదువుకోడానికి అంద చేసే వారు. వీలయినంత వేగిరం, అంటే, తిరిగి ఆయా పుస్తకాలను అమ్ముకునేందుకు వీలుగా ఇచ్చి వేసే నియమం పెట్టే వారు. అలాగే మరో ముఖ్యమైన నిబంధన ఏమిటంటే, ఏ పుస్తకమూ నలగ కూడదు. చిరగ కూడదు.

ఈ నిబంధన కూడా చాలా సున్నితంగా చెప్పే వారు. నేనెక్కడ నొచ్చు కుంటానో అని తెగ బాధ పడి పోయే వారు కూడా.

హైస్కూలు చదువు చదువుకుంటూ, పైసా సంపాదన లేని నా బోటి వాడికి ఆ రోజుల్లో అన్ని పత్రికలు, విలువైన పుస్తకాలు, గొప్ప సాహిత్య గ్రంథాలు అన్నీ కేవలం ఉచితంగా చదివే వీలు కలగడం నా అదృష్టం కాక మరేమిటి చెప్పండి ?

నా పుస్తక దాహార్తిని తీరుస్తూ, నేనొక రచయితగా ఎదిగే క్రమంలో ఎంతగానో దోహద పడి, చేయూత నందించిన ఆ దయామయుని రుణం ఎలా తీర్చు కోగలను ?

ఇంతకీ ఈ కామమ్మ కథ అనే పుస్తకం నాకు ఎలా వచ్చి చేరిందో ఇంకా చెప్పనే లేదు కదూ ?

సరే, అలాగ, నా హైస్కూలు చదువు పూర్తయి, తరువాత విజయ నగరంలో భాషా ప్రవీణ చదువు నాలుగేళ్ళూ గడిచే వరకూ వారి దయ వల్ల అసంఖ్యాకంగా పుస్తకాలు ఉచితంగా చదివేను. చదువు ముగిసి, తెలుగు పండితునిగా ఓ చిరుద్యోగం లోకి ప్రవేశించాక కూడా మీరు ఊహించ లేనంత కమీషను డిస్కవుంట్ పొందుతూ వారి నుండి ఎన్నో చాలా మంచి పుస్తకాలు కొనుక్కున్నాను. చాలా వరకూ అరువు. నెలల తరబడి ఆ వాయిదాలు కడుతూ ఉండే వాడిని. నేనంటే వారికి ఎంత అభిమానమో. ఆ పుస్తకాలు చదివి నేను ఏదయినా పుస్తకం గురించి మెచ్చుకుంటూ పొగిడితే అతనూ పొంగి పోయే వారు. అప్పటి వారి చూపుల్లో అన్నం వడ్డించే అమ్మ కున్నంత ఆదరణ ఉండేది.

ఇంకా ఈ పుస్తకం నాకు ఎలా వచ్చి చేరిందో చెప్పనే లేదు కదూ.

మరింక విసిగించను లెండి. వారిచ్చిన ఉచిత పుస్తకాలతో నన్ను నేను ఉన్నతీకరించు కుంటూ ,ఇలా ఓ ముప్ఫయ్ ఏళ్ళు గడిచేక, నేను ఉద్యోగ రీత్యా మా ఊరికి దూరంగా ఉండి పోవలసి రావడం చేత వారిని ఒకటి రెండు సార్లు తప్ప మరి కలియడం జరుగ లేదు. వారి గురించిన వివరాలూ తెలియ రాలేదు.

ఉద్యోగ విరమణ చేసాక, మా అన్నగారితో పాటు మళ్ళీ మా ఊరు వెళ్ళాను. అప్పటికి అక్కడ మాకు ఇల్లూ, పొలాలూ అన్నీ చెల్లి పోయాయి. తెలిసిన వారు కూడా కొద్ది మందే మిగిలేరు. చాలా ఏళ్ళ అనతంరం మా ఊరు చూడాలనే కుతూహలంతో నేనూ మా అన్న గారూ అక్కడికి వెళ్ళాం.

మా పుస్తకాల మిత్రుడు రాధా గోవింద పాఢి గారిని చాలా సంవత్సరాల తరువాత చూడాలని వారింటికి వెళ్ళాం.

ఆయన లేవ లేని స్థితిలో మంచం మీద ఉన్నారు. మాట కూడా సరిగా రావడం లేదు. అప్పటికి పది, పదిహేను ఏళ్ళ క్రిందటే ఫొటో స్టూడియో, పుస్తకాల షాపూ మూసి వేసారుట. ఆయన బహు కుటంబీకుడు. ఆరుగురు కూతుళ్ళు. ఒక కొడుకు. అందరికీ వివాహాలు చేసారు. ఆర్ధికంగా ఇబ్బంది ఏమీ లేదు. శరీరం సహకరించక ఫొటోల బిజినెస్సూ, పుస్తకాల షాపూ మూసి వేసారుట. నాకీ వివరాలేవీ తెలియదు. తెలుసు కోడానికి కనీస ప్రయత్నం కూడా చెయ్య లేదేమో. ఉద్యోగం, పిల్లలు, వారి చదువులూ, బదిలీలూ, అమ్మాయిల పెళ్ళిళ్ళూ, పురుడు పుణ్యాలూ ... వీలు చిక్క లేదని సిగ్గు లేకుండా చెప్పడానికి కావలసినన్ని కారణాలు ఉన్నాయి.

మా రాక చూసి ఎంతగానో సంతోషించారు. నన్ను చూసి కన్నీళ్ళు పెట్టు కున్నారు. వారు పడుకున్న మంచం క్రిందకి సైగ చేసి చూపించారు. వంగి , అక్కడ ఏముందా అని చూసి, ఒక పెద్ద పుస్తకాల కట్ట ఉంటే దానిని ముందుకు లాగేను. దళసరి అట్టతో వాటిని పేక్ చేసి ఉన్నారు. వాటి మీద జోగారావు గారికి అని వచ్చీ రాని తెలుగులో రాసి ఉంది. ఉద్వేగం ఆపుకో లేక పోయాను. కళ్ళంట నీళ్ళు ఆగ లేదు. ఎప్పుడో, మామధ్య రాక పోకలు ఆగి పోయినా, దూరాలు పెరిగి పోయినా, వారు పుస్తకాల షాపు మూసి వేసే రోజులలో నాకు ఇవ్వడానికి కొన్ని పుస్తకాలు పదిలంగా పేక్ చేసి ఉంచారుట. ఆ తరువాత వారిని నేను కలవడానికి నాలుగు దశాబ్దులకి పైగా పట్టింది. అయినా, వారి మంచం క్రింద నా పేరు రాసి ఉంచిన ఆ పేకెట్ అలాగే పదిలంగా ఉంది. చెక్కు చెదరని వారి అభిమానం లాగా. తరగని ప్రేమలాగా.

వారి గురించిన వివరాలు ఎప్పటి కప్పుడు తెలుసు కోలేక పోయిన నా అల్పత్వం స్ఫురించి సిగ్గు కలిగింది.

వారు నాకోసం దాచి ఉంచిన ఆ పుస్తకాల కట్టలో సి.నా.రె. గారి ఆధునికాంధ్ర కవిత్వం , సీతా దేవి మట్టి మనుషులు, కుటుంబరావు చదువు, రావి శాస్త్రి గారి నిజం నాటకం, రక్తాక్షరాలు, ఏడుతరాలు, ఊహాగానం ...లాంటి మంచి మంచి పుస్తకాలు చాలా ఉన్నాయి. వాటితో పాటు ఎలా వచ్చి చేరిందో ఈ కామమ్మ కథ పుస్తకం కూడా ఉంది.

నా పుస్తకాల గూటి లోకి గువ్వ పిట్టలా వచ్చి చేరి పోయింది.

ఇదీ, కామమ్మ కథ పుస్తకం నా దగ్గరకు వచ్చి చేరిన వైనం.

అయితే, ఈ పుస్తకంలో ఏముందో కూడా చెప్పాలి కదూ. నిజానికి అంత గొప్పగా దాన్ని గురించి చెప్పడానికి లేదు.

శుభము కామమ్మ శుభము కామమ్మా కామమ్మ

శుభ మొంది సామర్ల కోటలో నమ్మా కామమ్మ ... అంటూ పాట రూపంలో సాగి పోయిన నలభై పుటల చిన్ని పుస్తకం ఇది.

సుకపట్ల లక్ష్మయ్య, వెంకమ్మ దంపతుల కుమార్తె కామమ్మ. తల్లి దండ్రులు చిన్నప్పుడే పోవడంతో పిన తండ్రి రామన్న ఇంట అల్లారు ముద్దుగా పెరిగింది. బాల్యం వీడక ముందే తిరుపతి మారయ్యతో వివాహం జరిగింది. పెళ్ళినాటికి భర్త కలక్టరు దొర దగ్గర నెలకు మూడు వరహాల జీత గాడు. దొరతో ఎందుకో మాటా మాటా వచ్చి, కొలువు చాలించు కున్నాడు. తరువాత తల్లి ఎంత వారించినా వినకుండా చెన్నపట్నం వెళ్ళి అక్కడ దొరల దగ్గర మంచి కొలువునే సంపాదించు కున్నాడు. కొన్నాళ్ళకి ఇంటి మీద మనసు పుట్టి, నాలుగు మాసాలు సెలవు పుచ్చుకుని, ఇంటికి తిరిగి వచ్చేడు. చిత్రమేమిటంటే, వివాహమయినా, అప్పటికింకా భార్య కామమ్మ కాపురానికి రానే లేదు. పెళ్ళవుతూనే కొలువులకి వెళ్ళి పోయేడు మరి. సరే, ఇంటికి చేరిన మారయ్య తీవ్రంగా జబ్బు పడ్డాడు. మరి కోలుకో లేదు. కామమ్మను చూడాలని కోరేడు. కామమ్మ సారె, సరంజామాతో తొలిసారిగా అత్తింట అడుగు పెట్టింది. తొలి సారి చూపు మంచాన పడిన భర్తను. అదే కడ సారి చూపు కూడా అయింది. తరువాత కామమ్మ జీవితం అనేక మలుపులు తిరిగింది. ఎన్నో కష్టాలు పడింది. ఎందరికో తలలో నాలుకగా మెలిగింది. చివరలో కామమ్మ మరణంతో ఊరు ఊరంతా విలపించింది. ఊరి ప్రజలు కామమ్మకు గుడి కట్టి గ్రామ దేవతగా ఆరాధించడం మొదలు పెట్టారు.

స్థూలంగా ఇదీ కామమ్మ కథ. పాట రూపంలో ఉన్న ఈ కథను గాయకులు అప్పట్లో గానం చేసే వారేమో తెలియదు. రచయిత పేరు ఎక్కడా కానరాక పోవడం వల్ల ఈ పాట పరంపరగా సామర్ల కోట ప్రాంతంలో పాడు కునే వారేమో కూడా తెలియదు.

ఈ పుస్తకం గురించి పరిచయం చేయడం ఎందుకయ్యా అని మీరడుగ వచ్చును.

చిన్ని పుస్తకమే కావచ్చును. కానీ, అది నా దగ్గరకు చేరిన వైనం నా వరకూ చాలా గొప్పది. విలువైనది.

ఒక తియ్యని ఙ్ఞాపకం. ఒక మరపు రాని అనుభూతి. ఒక కన్నీటి తరంగం. ఒక మధుమయిన హృదయ స్పందన.

ఈ చిన్ని పుస్తకం కామమ్మ కథను చూస్తూ ఉంటే, నాకు నా మిత్రుని చూసి నట్టే ఉంటుంది. పలకరించి పులకరించి పోతున్నట్టుగా ఉంటుంది...

నా పుస్తకాల గూటిలో ఆ గువ్వ పిట్ట మంద్రంగా కువలాడుతూనే ఉంటుంది ...

అప్పటికీ ... ఇప్పటికీ ... ఎప్పటికీనూ ...



24, నవంబర్ 2011, గురువారం

వేథం దిట్టగ రాదు ! ... కానీ ...


అవున్నిజఁవే ! బ్రహ్మ దేవుడ్ని తిట్ట కూడదు. ! తప్పు. కళ్ళు పోతాయ్ ! కానీ, అతడు చేసే తింగరి పనులకు ఒక్కోసారి శతక కవి థూర్జటి style లో తిట్టాలనిపిస్తుంది. కదూ !

లేక పోతే ఏఁవిటి చెప్పండి ?

అష్టైశ్వర్యాలూ ప్రసాదిస్తాడు. అజీర్తి రోగం పట్టు కునేలా ఆశీర్వదిస్తాడు.

సకల విద్యాపారంగతునివి కమ్మని చెబుతాడు. అష్ట దరిద్రాలూ అనుభవించు పొమ్మంటాడు.

అందమైన మనోహర రూపం ప్రసాదిస్తాడు. అలవి మాలిన అహంకారాన్నీ, అఙ్ఞానాన్నీ అంట గడతాడు.

ఏ టీ ఎమ్ సెంటర్లో ఏ.సీ ఉండి, అది పని చేస్తూ, ఏ టీ ఎమ్ మాత్రం పని చేయ నట్టుగానూ ...

రైల్ లో బెర్తు కన్ ఫరమ్ అయిన కులాసాలో మనం ఉండగా రైలే రద్దయే పరిస్థితి కలిగినట్టుగానూ ...

నువ్వు పో గొట్టు కొన్న నీ పర్సులో వేలాది రూపాయలు ఉండడమూ, నీకు దొరికిన ఎవడో తల మాసిన వాడి పర్సులో చిల్లర నాణేలు మాత్రమే ఉండడమూ ...

ఎందుకు లెండి . చెబితే చేంతాడంత. వాడు చేసే తిక్క పనులు అన్నీ ఇన్నీ కావు.

ఈ శ్లోకం చూడండి :

యాత: క్ష్మామఖిలాం ప్రదాయ హరయే పాతాల మూలం బలి:
సక్తుప్రస్థవిసర్జనాత్ స చ ముని: స్వర్గం సమారోపిత:
ఆబాల్యా దసతీ సురపురీం కుంతీ సమారోహయత్
హా ! సీతా పతి దేవతా2గమదధో ధర్మస్య సూక్ష్మా గతి:

దీని అర్ధం ఏమిటంటే,

వామనుడు మూడడుగుల నేల దానం ఇమ్మని బలిని కోరాడు. ముందూ వెనుకా చూసు కోకుండా సరే ఇస్తున్నా పట్టు అన్నాడు మహా దాత బలి. అప్పటికీ రాక్షస గురువు శుక్రాచార్యడు వద్దు సుమీ, దుంప నాశనమై పోతావ్ ! అని హెచ్చరిస్తూనే ఉన్నాడు. కానీ బలి విన లేదు ! అంత గొప్ప దానాన్ని చేసిన బలికి ఏం జరిగింది ?
పాతాళానికి పోయేడు !

సక్తుప్రస్థుడు అనే ఒక ముని కొద్దిపాటి పేల పిండిని ఎవడికో పెట్టాడు. వానికి స్వర్గం లభించింది !

వివాహం కాకుండానే తల్లి అయిన కుంతికి స్వర్గం లభించింది.

పరమ పతివ్రత అయిన సీతా దేవి మాత్రం భూగర్భంలో పడిపోయింది. ఆహా ! ధర్మం నడక ఎంత సూక్ష్మమైనదో కదా !

ఇదీ శ్లోక భావం.

అలారాసి పెట్టి ఉంది మరి అనుకుంటాం. కానీ అలా రాసిన వాడిని థూర్జటి కవిలాగా తిట్ట కూడ దంటూనే తిట్టే సాహసం చెయ్యం !

ఇంతకీ థూర్జటి కవి శ్రీకాళహస్తీశ్వర శతకంలో వేథను ఎలా తిట్టాడో కాస్త చూదామా ?

వేథం దిట్టగ రాదు గాని భువిలో విద్వాంసులం జేయనే
లా ? థీ చాతురిం జేసినన్ యటుల రా బాటంచు నేఁ బోక క్షు
ద్భా దాదుల్ కలిగింప నేల ? యది కృత్యంబైన దుర్మార్గులం
యీ ధాత్రీశుల చేయ నేటి కకటా ! శ్రీకాళ హస్తీశ్వరా !

దీని భావం:

ఓ శ్రీకాళహస్తీశ్వరా ! బ్రహ్మ దేవుడిని తిట్ట కూడదు. కానీ, లేక పోతే, మమ్మల్ని పండితులు గానూ, కవులుగానూ పుట్టించడం ఎందుకు ? పోనీ, తన బుద్ధి నేర్పరితనం వల్ల అలా చేసేడే అను కుందాం. ఆ పాండిత్యం వలన కలిగిన ఙ్ఞానంతో మిమ్ములను సేవించు కుంటూ, ఆ మార్గంలో నడవనీయ కుండా మాకు ఆకలి దప్పులు ఎందుకు పెట్టాడయ్యా

మాకుండే ఆ బాధలను ఆసరాగా చేసుకొని, తమ చుట్టూ తిరిగేలా చేసుకొంటున్న ఈ దుర్మార్టులయిన రాజులను ఎందుకు పుట్టించాడయ్యా !

ఈ ఆకలి బాధలూ, సంసార జంఝాటాలూ లేకుండా ఉంటే, ఓ దేవా ! నీవు మాకు ప్రసాదించిన పాండిత్యంతో , దాని వలన కలిగిన మంచి ఙ్ఞానంతో సదా మిమ్ములనే సేవించు కుంటూ ఉండే వారము కదా !

(తిక్కలోడివి కాక పోతే, మాకు మంచి పాండిత్యం ఇవ్వడ మెందుకు ? దానిని మీ కోసం వినియోగించ కుండా రాజులను ఆశ్రయిస్తూ దేబిరించడ మెందుకూ ? అలా దేబిరించడానికి కారణభూత మయిన ఆకలిదప్నులను మాకు ఇవ్వడ మెందుకూ ? వాటిని ఆసరాగా చేసు కొని మా బలహీనతలనూ, దీనత్వాన్నీ ఆసరాగా చేసుకొని మమ్ములను తమ చుట్టూ తిప్పుకొని రాక్షసానందం పొందే ఈ దుర్మార్గులయిన రాజులను పుట్టించడ
మెందుకూ ! )

లలాట లేఖో న పున: ప్రయాతి.

తల రాత మార్చ లేం కదా.









21, నవంబర్ 2011, సోమవారం

వింటూ చదవండి ... లేదా చదువుతూ వినండి

మా శ్రీమతి స్వయంగా టైపు చేసిన లలితా సహస్ర నామం.

వినండి ! వింటూ చదవండి !! లేదా, వింటూ, చూస్తూ ... చదవండి !!!


ఓం శ్రీలలితాసహస్రనామ స్తోత్రమ్

ధ్యానమ్

అరుణాం కరణాంతరంగితాక్షీం ధృతపాశాంకుశపుష్పబాణచాపామ్,

అణిమాదిభిరామృతాంమయయూఖై రహమిత్యేవ విభాయే భవానీమ్.

ధ్యాయేత్ పద్మాసనస్థాం వికసితవదనాం పద్మపత్రాయతాక్షీం హేమాభాం పీతవస్త్రాం కరకలితలసద్ధేమ పద్మాం వరాంగీమ్, సర్వాలంకారయుక్తాం

సతతమభయదాం భక్తనమ్రాం భవానీం శ్రీవిద్యాం శాన్తమూర్తిం సకలసురనుతాం

సర్వసంపత్ప్రదాత్రీమ్.


ఓం ఐం హ్రీం శ్రీం శ్రీమాత్రే నమః

శ్రీమాతా శ్రీమహారాఙ్ఞీ శ్రీమత్సింహాసనేశ్వరీ,

చిదగ్నికుండసంమ్భూతా దేవకార్యసముద్యతా. 1

ఉద్యధ్భానుసహస్రాభా చతుర్భాహుసమన్వితా,

రాగస్వరూపపాశాఢ్యా క్రోధాకారాంకుశోజ్జ్వలా. 2

మనోరూపేక్షుకోదండా పంచతన్మాత్రశాయకా,

నిజారుణప్రభాపూరమజ్జద్బ్రహ్మాండమండలా. 3

చమ్పకాశోకపున్నాగసౌగన్ధికలసత్కచా,

కురువిందమణిశ్రేణీకనత్కోటీరమండితా. 4

అష్టమీచంద్రవిభ్రాజదళికస్థలశోభితా,

ముఖచంన్ద్రకళంకాభమృగనాభివిశేషకా. 5

వదనస్మరమాంగల్యగృహతోరణచిల్లికా.

వక్త్రలక్ష్మీపరీవాహచలన్మీనాభలోచనా. 6

నవచంపకపుష్పాభనాసాదండవిరాజితా,

తారాకాంతితిరస్కారినాసాభరణభాసురా. 7

కదంబమంజరీక్లుప్తకర్ణపూరమనోహరా,

తాటంకయుగళీభూతతపనోడుపమండలా. 8

పద్మరాగశిలాదర్శపరిభావికపోలభూః

నవవిద్రుమబింబశ్రీన్యక్కారిరదనచ్ఛదా. 9

శుద్ధవిద్యాంకురాకారద్విజపంక్తిద్వయోజ్జ్వలా,

కర్పూరవీటికామోదసమాకర్షిద్ధిగంతరా 10

నిజసల్లాపమాధుర్యవినిర్భర్త్సితకచ్ఛపీ,

మందస్మితప్రభాపూరమజ్జత్కామేశమానసా. 11

అనాకలితసాదృశ్యచుబుకశ్రీవిరాజితా,

కామేశబద్ధమాంగల్యసూత్రశోభితకంధరా. 12

కనకాంగదకేయూరకమనీయభుజాన్వితా,

రత్నగ్రైవేయచింతాకలోలముక్తాఫలాన్వితా. 13

కామేశ్వరప్రేమరత్నమణిప్రతిపణస్తనీ,

నాభ్యాలవాలరోమాలిలతాఫలకుచద్వయీ. 14

లక్ష్యరోమలతాధారతాసమున్నేయమధ్యమా,

స్తనభారదళన్మధ్యపట్టబంధవళిత్రయా. 15

అరుణారుణకౌసుంభవస్త్రభాస్వత్కటీతటీ,

రత్నకింకిణికారమ్యరశనాధామభూషితా. 16

కామేశఙ్ఞాతసౌభాగ్యమార్దవోరుద్వయాన్వితా,

మాణిక్యమకుటాకారజానుద్వయవిరాజితా. 17

ఇంద్రగోపపరిక్షిప్తస్మరతూణాభజంఘికా,

గూఢగుల్ఫా కూర్మపృష్ఠజయిష్ణుప్రపదాన్వితా. 18

నఖదీధితిసంఛన్ననమజ్జనతమోగుణా,

పదద్వయప్రభాజాలపరాకృతసరోరుహా. 19

శింజానమణిమంజీరమండితశ్రీపదాంబుజా,

మరాళీమందగమనా మహాలావణ్యశేవధిః . 20

సర్వారుణా 2నవద్యాంగీ సర్వాభరణభూషితా,

శివకామేశ్వరాంకస్థా శివా స్వాధీనవల్లభా. 21

సుమేరుమధ్యశృంగస్థా శ్రీమన్నగరనాయికా,

చింతామణిగృహాంతస్థా పంచబ్రహ్మాసనస్థితా. 22

మహాపద్మాటవీసంస్థా కదంబవనవాసినీ,

సుధాసాగరమధ్యస్థా కామాక్షీ కామదాయినీ. 23

దేవర్షిగణసంఘాతాస్తూయమానాత్మవైభవా,

భండాసురవధోద్యుక్తశక్తిసేనాసమనన్వితా. 24

సంపత్కరీ సమారూఢసింధురవ్రజసేవితా,

అశ్వారూఢాధిష్ఠితాశ్వకోటికోటిభిరావృతా. 25

చక్రరాజరధారూఢసర్వాయుధాపరిష్కృతా,

గేయచక్రరథారూఢమంత్రిణీపరిసేవితా. 26

కిరిచక్రరథారూఢదండనాథాపురస్కృతా,

జ్వాలామాలినికాక్షిప్తవహ్నిప్రాకారమధ్యగా. 27

భండసైన్యవధోద్యుక్తశక్తివిక్రమహర్షితా,

నిత్యా పరాక్రమాటోపనిరీక్షణసముత్సుకా. 28

భండపుత్రవధోద్యుక్తబాలావిక్రమనందితా,

మంత్రిణ్యంబావిరచితవిషంగవధతోషితా. 29

విశుక్రప్రాణహరణావారాహీవీర్యనందితా,

కామేశ్వరముఖాలోకకల్పితశ్రీగణేశ్వరా. 30

మహాగణేశనిర్భిన్నవిఘ్నయంత్రప్రహర్షితా,

భండాసురేంద్రనిర్ముక్తశస్త్రప్రత్యస్త్రవర్షిణీ. 31

కరాంగుళినఖోత్పన్ననారాయణదశాకృతిః ,

మహాపాశుపతాస్త్రాగ్నినిర్దగ్ధాసురసైనికా. 32

కామేశ్వరాస్త్రనిర్దగ్ధసభండాసురశూన్యకా,

బ్రహ్మోపేంద్రమహేంద్రాదిదేవసంస్తుతవైభవా. 33

హరనేత్రాగ్నిసందగ్ధకామసంజీవనౌషధిః ,

శ్రీమద్వాగ్భవకూటైకస్వరూపముఖపంకజా. 34

కంఠాధఃకటిపర్యంతమధ్యకూటస్వరూపిణీ,

శక్తికూటైకతాపన్నకట్యధోభాగధారిణీ. 35

మూలమంత్రాత్మికా మూలకూటత్రయకలేబరా,

కులామృతైకరసికా కులసంకేతపాలినీ. 36

కులాంగనా కులాంతస్థా కౌలినీ కులయోగినీ,

అకులా సమయాంతస్థా సమయాచారతత్పరా. 37

మూలాధారైకనిలయా బ్రహ్మగ్రంధివిభేధినీ,

మణిపూరాంతరుదితా విష్ణుగ్రంథివిభేదినీ. 38

ఆఙ్ఞాచక్రాంతరాలస్థా రుద్రగ్రంథివిభేధినీ,

సహస్రారాంబుజారూఢా సుధాసారాభివర్షిణీ. 39

తటిల్లతాసమరుచిష్షట్చక్రోపరిసంస్థితా,

మహాసక్తిః కుండలినీ బిసతంతుతనీయసీ. 40

భవానీ భావనాగమ్యా భవారణ్యకుఠారికా,

భద్రప్రియా భద్రమూర్తిర్భక్తసౌభాగ్యదాయినీ. 41

భక్తఫ్రియా భక్తిగమ్యా భక్తివశ్యా భయాపహా,

శాంభవీ శారదారాధ్యా శర్వాణీ శర్మదాయినీ. 42

శాంకరీ శ్రీకరీ సాధ్వీ శరచ్చంద్రనిభాననా,

శాతోదరీ శాంతిమతీ నిరాధారా నిరంజనా. 43

నిర్లేపా నిర్మలా నిత్యా నిరాకారా నిరాకులా,

నిర్గుణా నిష్కలా శాంతా నిష్కామా నిరుపప్లవా. 44

నిత్యముక్తా నిర్వికారా నిష్ప్రపంచా నిరాశ్రయా,

నిత్యశుద్ధా నిత్యబుద్ధా నిరవద్యా నిరంతరా. 45

నిష్కారణా నిష్కలంకా నిరుపాధిర్నిరీశ్వరా,

నీరాగా రాగమధనీ నిర్మదా మదనాశినీ. 46

నిశ్చింతా నిరహంకారా నిర్మోహా మోహనాశినీ,

నిర్మమా మమతాహంత్రీ నిష్పాప పాపనాశినీ. 47

నిష్క్రోధా క్రోధశమనీ నిర్లోభా లోభనాశినీ,

నిస్సంశయా సంశయఘ్నీ నిర్భవా భవనాశినీ. 48

నిర్వికల్పా నిరాబాధా నిర్భేదా భేదనాశినీ,

నిర్నాశా మృత్యుమథనీ నిష్క్రియా నిష్పరిగ్రహా. 49

నిస్తులా నీలచికురా నిరపాయా నిరత్యయా,

దుర్లభా దుర్గమా దుర్గా దుఃఖహంత్రీ సుఖప్రదా. 50

దుష్ఠదూరా దురాచారశమనీ దోషవర్జితా,

సర్వఙ్ఞా సాంద్రకరుణా సమానాధికవర్జితా. 51

సర్వశక్తిమయీ సర్వమంగళా సద్గతిప్రదా,

సర్వేశ్వరీ సర్వమయీ సర్వమంత్రస్వరూపిణీ. 52

సర్వయంత్రాత్మికా సర్వతంత్రరూపా మనోన్మనీ,

మాహేశ్వరీ మహాదేవీ మహాలక్ష్మీర్మృడప్రియా. 53

మహారూపా మహాపూజ్యా మహాపాతకనాశినీ

మహామాయా మహాసత్వా మహాశక్తిర్మహారతిః. 54

మహాభోగా మహైశ్వర్యా మహావీర్యా మహాబలా,

మహాబుద్ధిర్మహాసిద్ధిర్మహాయోగేశ్వరశ్వరీ. 55

మహాతంత్రా మహామంత్రా మహాయంత్రా మహాసనా,

మహాయాగక్రమారాధ్యా మహాభైరవపూజితా. 56

మహేశ్వరమహాకల్పమహాతాండవసాక్షిణీ,

మహాకామేశమహిషీ మహాత్రిపురసుందరీ. 57

చతుష్షష్ఠ్యుపచారాఢ్యా చతుష్షష్ఠికలామయీ,

మహాచతుష్షష్టికోటియోగినీగణసేవితా. 58

మనువిద్యా చంద్రవిద్యా చంద్రమండలమధ్యగా,

చారురూపా చారుహాసా చారుచంద్రకలాధరా. 59

చరాచర జగన్నాధా చక్రరాజనికేతనా,

పార్వతీ పద్మనయనా పద్మరాగసమప్రభా. 60

పంచప్రేతాసనాసీనా పంచబ్రహ్మస్వరూపిణీ,

చిన్మయీ పరమానందా విఙ్ఙానఘనరూపిణీ. 61

ధ్యానధ్యాతృధ్యేయరూపా ధర్మాధర్మవివర్జితా,

విశ్వరూపా జాగరిణీ స్వపంతీ తైజసాత్మికా. 62

సుప్తా ప్రాఙ్ఞాత్మికా తుర్యా సర్వావస్థావివర్జితా,

సృష్ఠికర్త్రీ బ్రహ్మరూపా గోప్త్రీ గోవిందరూపిణీ. 63

సంహారిణీ రుద్రరూపా తిరోధానకరీశ్వరీ,

సదాశివానుగ్రహాదా పంచకృత్యపరాయణా. 64

భానుమండలమధ్యస్థా భైరవీ భగమాలినీ,

పద్మాసనా భగవతీ పద్మనాభసహోదరీ. 65

ఉన్మేషనిమిషోత్పన్నవిపన్నభువనావళిః ,

సహస్రశీర్షవదనా సహసస్రాక్షీసహస్రపాత్. 66

ఆబ్రహ్మకీటజననీ వర్ణాశ్రమవిధాయినీ,

నిజాఙ్ఞారూపనిగమా పుణ్యాపుణ్యఫలప్రదా. 67

శ్రుతిశీమంతసిందూరీకృతపాదాబ్జధూళికా,

సకలాగమసందోహశుక్తిసంపుటమౌక్తికా. 68

పురుషార్ధప్రదా పూర్ణా భోగినీ భువనేశ్వరీ,

అంబికా2నాధినిధనా హరిబ్రహ్మేంద్రసేవితా. 69

నారాయణీ నాదరూపా నామరూపవివర్జితా,

హ్రీంకారీ హ్రీమతీ హృద్యా హేయోపాదేయవర్జితా. 70

రాజరాజార్చితా రాఙ్ఞీ రమ్యా రాజీవలోచనా,

రంజనీ రమణీ రస్యా: రణత్కింకిణిమేఖలా. 71

రమా రాకేందువదనా రతిరూపా రతిప్రియా,

రక్షాకరీ రాక్షసఘ్నీ రామా రమణలంపటా. 72

కామ్యా కామకలారూపా కదంబకుసుమప్రియా,

కల్యాణీ జగతీకందా కరుణారససాగరా. 73

కలావతీ కలాలాపా కాంతా కాదంబరీప్రియా,

వరదా వామనయనా వారుణీమదవిహ్వలా. 74

విశ్వాధికా వేదవేద్యా వింద్యాచలనివాసనీ,

విధాత్రీ వేదజననీ విష్ణుమాయావిలాసినీ. 75

క్షేత్రస్వరూపా క్షేత్రేశీ క్షేత్రక్షేత్రఙ్ఞపాలినీ,

క్షయవృద్ధివినిర్ముక్తా క్షేత్రపాలసమర్చితా. 76

విజయా విమలా వన్ద్యా వందారుజనవత్సలా,

వాగ్వాదినీ వామకేశీ వహ్నిమండలవాసినీ. 77

భక్తిమత్కల్పలతికా పశుపాశవిమోచినీ,

సంహృతాశేషపాషాండా సదాచారప్రవర్తికా. 78

తాపత్రయాగ్నిసంతప్తసమాహ్లాదనచంద్రికా,

తరుణీ తాపసారాధ్యా తనుమధ్యా తమోపహా. 79

చితిస్తత్పదలక్ష్యార్థా చిదేకరసరూపిణీ,

స్వాత్మానందలవీభూతబ్రహ్మాద్యానందసంతతిః . 80

పరా ప్రత్యక్చితీరూపా పశ్యంతీ పరదేవతా,

మధ్యమా వైఖరీరూపా భక్తమానసహంసికా. 81

కామేశ్వరప్రాణనాడీ కృతఙ్ఞా కామపూజితా,

శృంగారససంపూర్ణా జయా జాలంధరస్థితా. 82

ఓడ్యాణపీఠనిలయా బిందుమండలవాసినీ,

రహోయాగక్రమారాధ్యా రహస్తర్పణతర్పితా. 83

సద్యః ప్రసాదినీ విశ్వసాక్షిణీ సాక్షివర్జితా,

షడంగదేవతాయుక్తా షాడ్గుణ్యపరిపూరితా. 84

నిత్యక్లిన్నా నిరుపమా నిర్వాణసుఖదాయినీ,

నిత్యా షోడశికారూపా శ్రీకంఠార్ధశరీరిణీ. 85

ప్రభావతీ ప్రభారూపా ప్రసిద్ధా పరమేశ్వరీ,

మూలప్రకృతిరవ్యక్తా వ్యక్తావ్యక్తస్వరూపిణీ. 86

వ్యాపినీ వివిధాకారా విద్యా2విద్యా స్వరూపిణీ,

మహాకామేశనయనకుముదాహ్లాదకౌముదీ. 87

భక్తహార్దతమోభేదభానుమద్భానుసంతతిః ,

శివదూతీ శివారాధ్యా శివమూర్తిశ్శివంకరీ. 88

శివప్రియా శివపరా శిష్టేష్టా శిష్టపూజితా,

అప్రమేయా స్వప్రకాశా మనోవాచానగోచరా. 89

చిచ్ఛక్తిశ్చేతనారూపా జడశక్తిర్జడాత్మికా,

గాయత్రీ వ్యాహృతిస్సంధ్యా ద్విజబృందనిషేవితా. 90

తత్త్వాసనా తత్త్వమయీ పంచకోశాంతరస్థితా,

నిస్సీమమహిమా నిత్యయౌవ్వనా మదశాలినీ. 91

మదఘూర్ణితరక్తాక్షీ మదపాటలగండభూః,

చందనద్రవదిగ్ధాంగీ చాంపేయకుసుమప్రియా. 92

కుశలా కోమలాకారా కురుకుల్లా కులేశ్వరీ,

కులకుండాలయా కౌలమార్గతత్పరసేవితా. 93

కుమారగణనాథాంబా తుష్టిః పుష్టిర్మతిర్ధృతిః ,

శాంతిస్స్వస్తిమతీ కాంతిర్నందినీ విఘ్ననాశినీ. 94

తేజోవతీ త్రినయనా లోలాక్షీ కామరూపిణీ,

మాలినీ హంసినీ మాతా మలయాచలవాసినీ. 95

సుముఖీ నళినీ సుభ్రూః శోభనా సురనాయికా,

కాలకంఠీ కాంతిమతీ క్షోభిణీ సూక్ష్మరూపిణీ. 96

వజ్రేశ్వరీ వామదేవీ వయోవస్థావివర్జితా,

సిద్ధేశ్వరీ సిద్ధవిద్యా సిద్ధమాతా యశస్వినీ. 97

విశుద్ధ చక్రనిలయా22రక్తవర్ణా త్రిలోచనా,

ఖట్వాంగాదిప్రహరణా వదనైకసమన్వితా. 98

పాయసాన్నప్రియా త్వక్ స్థా పశులోకభయంకరీ,

అమృతాదిమహాశక్తిసంవృతా డాకినీశ్వరీ. 99

అనాహతాబ్జనిలయా శ్యామాభా వదనద్వయా,

దంష్ట్రోజ్జ్వలా2దిక్షమాలాదిధరా రుధిరసంస్థితా. 100

కాళరాత్య్రాదిశక్త్యౌఘవృతా స్నిగ్ధౌదనప్రియా,

మహావీరేంద్రవరదా రాకిణ్యంబాస్వరూపిణీ. 101

మణిపూరాబ్జనిలయా వదనత్రయసంయుతా,

వజ్రాధికాయుధోపేతా డామర్యాదిభిరావృతా. 102

రక్తవర్ణా మాంసనిష్ఠా గుడాన్నప్రీతమానసా,

సమస్తభక్తసుఖదా లాకిణ్యంబాస్వరూపిణీ. 103

స్వాధిష్ఠానాంబుజగతా చతుర్వక్త్రమనోహరా,

శూలాద్యాయుధసంపన్నా పీతవర్ణా2తిగర్వితా. 104

మేధోనిష్టా మధుప్రీతా బంధిన్యాదిసమన్వితా,

దధ్యన్నాసక్తహృదయా కాకిణీరూపధారిణీ. 105

మూలాధారాంబుజారూఢా పంచవక్త్రా2స్థిసంస్థితా,

అంకుశాదిప్రహరణా వరదాదినిషేవితా. 106

ముద్గౌదనాసక్తచిత్తా సాకిన్యంబాస్వరూపిణీ,

ఆఙ్ఞాచక్రాబ్జనిలయా శుక్లవర్ణా షడాననా. 107

మజ్జాసంస్థా హంసవతీముఖ్యశక్తిసమన్వితా,

హరిద్రాన్నైకరసికా హాకినీరూపధారిణీ. 108

సహస్రదళపద్మస్ధా సర్వవర్ణోపశోభితా,

సర్వాయుధధరా శుక్లసంస్థితా సర్వతోముఖీ. 109

సర్వౌదనప్రీతచిత్తా యాకిన్యంబాస్వరూపిణీ,

స్వాహా స్వధామతిర్మేధాశ్రుతిః స్మృతిరనుత్తమా. 110

పుణ్యకీర్తిః పుణ్యలభ్యా పుణ్యశ్రవణకీర్తనా,

పులోమజార్చితా బంధమోచనీ బంధురాలకా. 111

విమర్శరూపిణీ విద్యా వియదాదిజగత్ప్రసూః ,

సర్వవ్యాధిప్రశమనీ సర్వమృత్యునివారిణీ. 112

అగ్రగణ్యా2చింత్యరూపా కలికల్మషనాశినీ,

కాత్యాయనీ కాలహంత్రీ కమలాక్షనిషేవితా. 113

తాంబూలపూరితముఖీ దాడిమీకుసుమప్రభా,

మృగాక్షీ మోహినీ ముఖ్యా మృడానీ మిత్రరూపిణీ. 114

నిత్యతృప్తా భక్తనిధిర్నియంత్రీ నిఖిలేశ్వరీ,

మైత్య్రాదివాసనాలభ్యా మహాప్రళయసాక్షిణీ. 115

పరాశక్తి: పరానిష్ఠా ప్రఙ్ఞానఘనరూపిణీ,

మాధ్వీపానాలసా మత్తా మాతృకావర్ణరూపిణీ. 116

మహాకైలాసనిలయా మృణాలమృదుదోర్లతా,

మహనీయా దయామూర్తిర్మహాసామ్రాజ్యశాలినీ. 117

ఆత్మవిద్యా మహావిద్యా శ్రీవిద్యా కామసేవితా,

శ్రీషోడశాక్షరీవిద్యా త్రికూటా కామాకోటికా. 118

కటాక్షకింకరీభూతకమలాకోటిసేవితా,

శిరఃస్థితా చంద్రనిభా బాలస్థేంద్రధనుఃప్రభా 119

హృదయస్థా రవిప్రఖ్యా త్రికోణాంతరదీపికా,

దాక్షాయణీ దైత్యహంత్రీ దక్షయఙ్ఞవినాశినీ. 120

దరాందోళితదీర్గాక్షీ దరహాసోజ్జ్వలన్ముఖీ,

గురుమూర్తిర్గుణనిధిర్గోమాతా గుహజన్మభూః 121

దేవేశీ దండనీతిస్థా దహరాకాశరూపిణీ,

ప్రతిపన్ముఖ్యరాకాంతతిధిమండలపూజితా. 122

కలాత్మికా కలానాధా కావ్యాలాపవినోదినీ,

సచామరరమావాణీసవ్యదక్షిణసేవితా. 123

ఆదిశక్తిరమేయాత్మా22 పరమా పావనాకృతిః ,

అనేకకోటిబ్రహ్మాండజననీ దివ్యవిగ్రహా. 124

క్లీంకారీ కేవలా గుహ్యా కైవల్యపదదాయినీ,

త్రిపురా త్రిజగద్వంద్యా త్రిమూర్తిస్త్రిదశేశ్వరీ. 125

త్ర్యక్షరీ దివ్యగంధాఢ్యా సింధూరతిలకాంచితా,

ఉమా శైలేంద్రతనయా గౌరీ గంధర్వసేవితా. 126

విశ్వగర్భా స్వర్ణగర్భా2వరదా వాగధీశ్వరీ,

ధ్యానగమ్యా2పరిచ్ఛేద్యా ఙ్ఞానదా ఙ్ఞానవిగ్రహా. 127

సర్వవేదాంతసంవేద్యా సత్యానందస్వరూపిణీ,

లోపాముద్రార్చితా లీలాక్లప్తబ్రహ్మాండమండలా. 128

అదృశ్యా దృశ్యరహితా విఙ్ఞాత్రీ వేద్యవర్జితా,

యోగినీ యోగదా యోగ్యా యోగానందా యుగంధరా. 129

ఇచ్ఛాశక్తి :ఙ్ఞానశక్తిక్రియాశక్తిస్వరూపిణీ.

సర్వాధారా సుప్రతిష్ఠా సదసద్రూపధారినీ 130

అష్టమూర్తిరజాజైత్రీ లోకయాత్రావిధాయినీ,

ఏకాకినీ భూమరూపా నిర్ద్వైతా ద్వైతవర్జితా. 131

అన్నదా వసుదా వృద్ధా బ్రహ్మాత్మైక్యస్వరూపిణీ,

బృహతీ బ్రాహ్మణీ బ్రాహ్మీ బ్రహ్మానందా బలిప్రియా 132

భాషారూపా బృహత్సేనా భావాభావవివర్జితా,

సుఖారాధ్యా శుభకరీ శోభనా సులభాగతిః . 133

రాజరాజేశ్వరీ రాజ్యదాయినీ రాజ్యవల్లభా,

రాజత్కృపా రాజపీఠనివేశితనిజాశ్రితా. 134

రాజ్యలక్ష్మీః కోశనాథా చతురంగబలేశ్వరీ,

సామ్రాజ్యదాయినీ సత్యసంధా సాగరమేఖలా. 135

దీక్షితా దైత్యశమనీ సర్వలోకవశంకరీ,

సర్వార్థదాత్రీ సావిత్రీ సచ్చిదానందరూపిణీ. 136

దేశకాలాపరీచ్ఛిన్నా సర్వగా సర్వమోహినీ,

సరస్వతీ శాస్త్రమయీ గుహాంబా గుహ్యరూపిణీ. 137

సర్వోపాధివినిర్ముక్తా సదాశివ పతివ్రతా,

సంప్రదాయేశ్వరీ సాధ్వీ గురుమండలరూపిణీ. 138

కులోత్తీర్ణా భగారాధ్యా మాయా మధుమతీ మహీ,

గణాంబా గుహ్యకారాధ్యా కోమలాంగీ గురుప్రియా. 139

స్వతంత్రా సర్వతంత్రేశీ దక్షిణామూర్తిరూపిణీ,

సనకాదిసమారాధ్యా శివఙ్ఞానప్రదాయినీ. 140

చిత్కలా22నందకలికా ప్రేమరూపా ప్రియంకరీ,

నామపారాయణప్రీతా నందివిద్యా నటేశ్వరీ, 141

మిథ్యాజగదధిష్ఠానా ముక్దిదా ముక్తిరూపిణీ,

లాస్యప్రియా లయకరీ లజ్జా రంభాదివందితా. 142

భవదావసుధావృష్ఠిః పాపారణ్యదవానలా,

దౌర్భాగ్యతూలవాతూలా జరాధ్వాంతరవిప్రభా. 143

భాగ్యాబ్ధిచంద్రికా భక్తచిత్తకేకిఘనాఘనా,

రోగపర్వతధంభోలిర్మృత్యుదారుకుఠారికా. 144

మహేశ్వరీ మహాకాళీ మహాగ్రాసా మహాసనా,

అపర్ణా చండికా చండముండాసురనిషూదినీ. 145

క్షరాక్షరాత్మికా సర్వలోకేశీ విశ్వధారిణీ,

త్రివర్గదాత్రీ సుభగా త్య్రంబకా త్రిగుణాత్మికా. 146

స్వర్గాపవర్గదా శుద్ధా జపాపుష్పనిభాకృతిః ,

ఓజోవతీ ద్యుతిధరా యఙ్ఞరూపా ప్రియవ్రతా. 147

దురారాధ్యా దురాదర్షా పాటలీకుసుమప్రియా,

మహతీ మేరునిలయా మందారకుసుమప్రియా. 148

వీరారాధ్యా విరాడ్రూపా విరజా విశ్వతోముఖీ,

ప్రత్యగ్రూపా పరాకాశా ప్రాణదా ప్రాణరూపిణీ. 149

మార్తాండభైరవారాధ్యా మంత్రిణీన్యస్తరాజ్యధూః ,

త్రిపురేశీ జయత్సేనా నిస్త్రైగుణ్యా పరాపరా 150

సత్యఙ్ఞానానందరూపా సామరస్యపరాయణా,

కపర్ధినీ కలామాలా కామధుక్కామరూపిణీ. 151

కలానిధిః కావ్యకలా రసఙ్ఞా రససేవధిః ,

పుష్ఠా పురాతనా పూజ్యా పుష్కరా పుష్కరేక్షణా. 152

పరంజ్యోతిః పరంధామ పరమాణుః పరాత్పరా,

పాశహస్తా పాశహంత్రీ పరమంత్రవిభేధినీ. 153

మూర్తా2మూర్తా2నిత్యతృప్తామునిమానసహంసికా,

సత్యవ్రతా సత్యరూపా సర్వాంతర్యామినీ సతీ. 154

బ్రహ్మాణీ బ్రహ్మజననీ బహురూపా బుదార్చితా,

ప్రసవిత్రీ ప్రచండా22ఙ్ఞా ప్రతిష్ఠా ప్రకటాకృతిః . 155

ప్రాణేశ్వరీ ప్రాణదాత్రీ పంచాశత్పీఠ రూపిణీ,

విశృంఖలా వివిక్తస్థా వీరమాతా వియత్ప్రసూః. 156

ముకుందా ముక్తినిలయా మూలవిగ్రహరూపిణీ,

భావఙ్ఞా భవరోగఘ్నీ భవచక్రప్రవర్తినీ. 157

చంధస్సారా శాస్త్రసారా మంత్రసారా తలోదరీ,

ఉదారకీర్తిరుద్దామవైభవా వర్ణరూపిణీ. 158

జన్మమృత్యుజరాతప్తజనవిశ్రాంతిదాయినీ,

సర్వోపనిషదుద్ఘుష్ఠా శాంత్యతీతకలాత్మికా. 159

గంభీరా గగనాంతస్థా గర్వితా గానలోలుపా,

కల్పనారహితా కాష్ఠా కాంతా కాంతార్ధవిగ్రహా. 160

కార్యకారణనిర్ముక్తా కామకేళితరంగితా,

కనత్కనకతాటంకా లీలావిగ్రహధారిణీ. 161

అజా క్షయవినిర్ముక్తా ముగ్ధా క్షిప్రప్రసాదినీ,

అంతర్ముఖసమారాధ్యా బహిర్ముఖసుదుర్లభా. 162

త్రయీ త్రివర్గనిలయా త్రిస్థా త్రిపురమాలినీ,

నిరామయా నిరాలంబా స్వాత్మారామా సుధా కృతిః. 163

సంసారపంకనిర్మగ్నసముద్ధరణపండితా,

యఙ్ఞప్రియా యఙ్ఞకర్త్రీ యజమానస్వరూపిణీ. 164

ధర్మాధారా ధనాధ్యక్షా ధనధాన్యవివర్ధినీ,

విప్రప్రియా విప్రరూపా విశ్వభ్రమణకారిణీ. 165

విశ్వగ్రాసా విద్రుమాభా వైష్ణవీ విష్ణురూపిణీ,

అయోనిర్యోనినిలయా కూటస్థా కులరూపిణీ. 166

వీరగోష్ఠీప్రియా వీరా నైష్కర్మ్యా నాదరూపిణీ,

విఙ్ఞానకలనా కల్యా విదగ్ధా బైందవాసనా. 167

తత్త్వాధికా తత్త్వమయీ తత్త్వమర్ధస్వరూపిణీ,

సామగానప్రియా సౌమ్యా సదాశివకుటుంబినీ. 168

సవ్యాపసవ్యమార్గస్థా సర్వాపద్వినివారిణీ,

స్వస్థా స్వభావమధురా ధీరా ధీరసమర్చితా. 169

చైతన్యార్ఘ్యసమారాధ్యా చైతన్యకుసుమప్రియా,

సదోదితా సదాతుష్ఠా తరుణాదిత్యపాటలా. 170

దక్షిణాదక్షిణారాధ్యా ధరస్మేరముఖాంబుజా,

కౌలినీ కేవలా2నర్ఘ్యకైవల్యపదదాయినీ. 171

స్తోత్రప్రియా స్తుతిమతీ శృతిసంస్తుతవైభవా,

మనస్వినీ మానవతీ మహేశీ మంగళాకృతిః. 172

విశ్వమాతా జగద్ధాత్రీ విశాలాక్షీ విరాగిణీ,

ప్రగల్భా పరమోదారా పరామోదా మనోమయీ. 173

వ్యోమకేశీ విమానస్థా వజ్రిణీ వామకేశ్వరీ,

పంచయఙ్ఞప్రియా పంచప్రేతా మంచాధిశాయినీ. 174

పంచమీ పంచభూతేశీ పంచసంఖ్యోపచారిణీ,

శాశ్వతీ శాశ్వతైశ్వర్యా శర్మదా శంభుమోహినీ. 175

ధరా ధరసుతా ధన్యా ధర్మిణీ ధర్మవర్ధినీ,

లోకాతీతా గుణాతీతా సర్వాతీతా శమాత్మికా. 176

బంధూకకుసుమప్రఖ్యా బాలా లీలావినోదినీ,

సుమంగలీ సుఖకరీ సువేషాఢ్యా సువాసినీ. 177

సువాసిన్యర్చనప్రీతా శోభనా శుద్ధమానసా,

బిందుతర్పణ సంతుష్టా పూర్వజా త్రిపురాంబికా. 178

దశముద్రా సమారాధ్యా త్రిపురా శ్రీవశంకరీ,

ఙ్ఞానముద్రా ఙ్ఞానగమ్యా ఙ్ఞానఙ్ఞేయస్వరూపిణీ. 179

యోనిముద్రా త్రిఖండేశీ త్రిగుణాంబా త్రికోణగా,

అనఘా2ద్భుతచారిత్రా వాంఛితార్ధప్రదాయినీ. 180

అభ్యాసాతిశయఙ్ఞాతా షడధ్వాతీతరూపిణీ,

అవ్యాజకరుణామూర్తిరఙ్ఞానధ్వాంతదీపికా 181

ఆబాలగోపవిదితా సర్వానుల్లంఘ్యశాసనా,

శ్రీచక్రరాజనిలయా శ్రీమత్త్రిపురసుందరీ. 182

శ్రీశివా శివశక్త్యైకరూపిణీ లలితాంబికా, ఏవం శ్రీలలితాదేవ్యా నామ్నాం సాహస్రకం జగుః

ఇతి శ్రీ బ్రహ్మాండ పురాణే, ఉత్తర ఖండే, శ్రీ హయగ్రీవాగస్త్య సంవాదే శ్రీలలితా సహస్ర నామ

స్తోత్ర కథనం నామ ద్వితీయోధ్యయః

ఓం ఐం –హ్రీం – శ్రీం –ఐం - క్లీం –సౌః – క్లీం – ఐం

ఫలశృతి ఉత్తరపీఠికా

ఇత్త్యేతన్నామ సాహస్రం కథితం తే ఘటోద్భవ,

రహస్యానాం రహస్యంచ లలితా ప్రీతిదాయకమ్. 1

సర్వాపమృత్యుశమనం కాలమృత్యునివారణమ్,

సర్వజ్వరార్తిశమనం ధీర్ఘాయుష్యప్రదాయకమ్ 2

అనేన సదృశం స్తోత్రం న భూతం న భవిష్యతి,

సర్వరోగప్రశమనం సర్వసంపత్ర్పవర్ధనమ్. 3

పుత్రప్రదమపుత్రాణాం పురుషార్ధప్రదాయకమ్,

ఇదం విశేషాచ్ఛ్రీదేవ్యాప్ స్తోత్రం ప్రీతివిధాయకం. 4

జపేన్నిత్యం ప్రయత్నేన లలితోపాస్తితత్పరః ,

ప్రాతస్స్నాత్వా విధానేన సంధ్యాకర్మ సమాప్యచ. 5

పూజాగృహం తతో గత్వా చక్రరాజం సమర్చయేత్,

విద్యాం జపేత్సహస్ర్ర్ర్రం వా త్రిశతం శతమేవ వా. 6

రహస్యనామసాహస్ర్ర్ర్రమిదం పశ్చాత్పఠేన్నరః,

జన్మమధ్యే సకృచ్చాపి య ఏతత్పఠతే సుధీః . 7

తస్య పుణ్యఫలం వక్ష్యే శృణు త్వం కుంభసంభవ,

గంగాది సర్వతీర్ధేషు యస్స్నాయాత్కోటిజన్మసు. 8

కోటిలింగ ప్రతిష్టాం చ యః కుర్యాదవిముక్తకే,

కురుక్షేత్రే తు యో దద్యాత్కోటివారం రవిగ్రహే. 9

కోటిస్సువర్ణభారాణాం శ్రోత్రియేషు ద్విజన్మః

యః కోటిం హయమేధానా మాహరేద్గాంగరోధసి. 10

ఆచరేత్కూపకోటీర్యో నిర్జలే మరుభూతలే,

దుర్భిక్షే యః ప్రతిదినం కోటిబ్రాహ్మణభోజనమ్. 11

శ్రద్ధయా పరయా కుర్యాత్సహస్రపరివత్సరాన్,

తత్పుణ్యం కోటిగుణితం లభేత్పుణ్యమనుత్తమమ్. 12

రహస్యనామ సాహస్రే నామ్నో2ప్యేకస్య కీర్తనాత్,

రహస్యనామ సాహస్రే నామైకమపి యఃపఠేత్. 13

తస్య పాపాని నశ్యంతి మహాంత్యపి న సంశయః ,

నిత్యకర్మాననుష్ఠానాన్నిషిద్ధ కరణాదపి. 14

యత్పాపం జాయతే పుంసాం తత్సర్వం నశ్యతి ధ్రువమ్,

బహునాత్ర కిముక్తేన శృణు త్వం కుంభసంభవ. 15

అత్రైకనామ్నో యా శక్తిః పాతకానాం నివర్తనే,

తన్నివర్త్యమఘం కర్తుం నాలం లోకాశ్చతుర్దశ. 16

యస్త్య క్త్వా నామసాహస్రం పాపహానిమభీప్సతి,

స హి శీతనివృత్త్యర్దం హిమశైలం నిషేవతే. 17

భక్తో యః కీర్తయేన్నిత్యమిదం నామసహస్రకమ్,

తస్మై శ్రీలలిలితాదేవీ ప్రీతాభీష్టం ప్రయచ్చతి. 18

అకీర్తయన్నిదం స్తోత్రం కధం భక్తో భవిష్యతి,

నిత్యం సంకీర్తనాశక్తః కీర్తయేత్పుణ్యవాసరే. 19

సంక్రాతౌం విషువే చైవ స్వజన్మత్రితయే2యనే,

నవమ్యాం వా చతుర్దశ్యాం సితాయాం శుక్రవాసరే. 20

కీర్తయేన్నామసాహస్రం పౌర్ణమాస్యాం విశేషతః ,

పౌర్ణమాస్యాం చంద్రబింబే ధ్యాత్వా శ్రీలలితాంబికాం. 21

పంచోపచారైస్సంపూజ్య పఠేన్నామసహస్రకమ్,

సర్వే రోగాః ప్రణశ్యంతి దీర్ఘాయుష్యంచ విందతి. 22

అయమాయుష్కరో నామ ప్రయోగః కల్పచోదితః ,

జ్వరార్తం శిరసి స్పృష్ట్వా పఠేన్నామసాహస్రకమ్. 23

తత్ క్షణాత్పృశమం యాతి శిరస్తోదో జ్వరో2పి చ,

సర్వవ్యాధినివృత్త్యర్ధం స్పృష్ట్వాభస్మ జపేదిదమ్. 24

తద్భస్మధారణాదేవ నశ్యంతి వ్యాధయః క్షణాత్,

జలం సమ్మంత్ర్య కుంభస్థం నామసహస్రతో మునే. 25

అభిషించేద్గ్రహగ్రస్తాన్ గ్రహా నశ్యంతి తత్క్షణాత్,

సుధాసాగరమధ్యస్థాం ధ్యాత్వా శ్రీలలితాంబికామ్. 26

యః పఠేన్నామసాహస్రం విషం తస్య తు జీర్యతి,

వంధ్యానాం పుత్రలాభాయ నామసాహస్రమంత్రితమ్. 27

నవనీతం ప్రదద్యాత్తు పుత్రలాభో భవేద్ధ్రువమ్,

దేవ్యాః పాశేన సంబద్ధామాకృష్టామంకుశేన చ. 28

ధ్యాత్వాభీష్టాంస్త్రియంరాత్రౌ జపేన్నామ సహస్రకమ్,

ఆయాతి స్వసమీపం సా యద్యప్యంతః పురం గతా. 29

రాజాకర్షణ కామశ్చేద్రాజావసథదిఙ్ముఖః ,

త్రిరాత్రం యః పఠేదేతత్ శ్రదేవీధ్యానతత్పరః , 30

స రాజా పారవశ్యేన తురరరంగం వా మతంగజమ్,

ఆరుహ్యా యాతి నికటం దాసవత్ప్రణిపత్య చ. 31

తస్మై రాజ్యం చ కోశం చ దద్యాత్యేవ వశం గతః ,

రహస్యనామసాహస్రం యః కీర్తయతి నిత్యశః. 32

తన్ముఖాలోకమాత్రేణ ముహ్య్యేల్లోకత్రయం మునే,

యస్త్విదం నామసాహస్రం సకృత్పఠతి భక్తిమాన్. 33

తస్య యే శత్రవస్తేషాం నిహంతి శరభేశ్వరః ,

యో వాభిచారం కురుతే నామసాహస్రపాఠకే. 34

నివర్త్య తత్ర్కియాం హన్యాత్తం వై ప్రత్యంగిరా స్వయమ్,

యే క్రూరదృష్ట్యా వీక్షంతే నామసాహస్రపాఠకమ్. 35

తానంధాన్కురుతే క్షిప్రం స్వయం మార్తాండభైరవః ,

ధనం యో హరతే చోరైర్నామసాహస్రజాపినః . 36

యత్ర యత్ర స్థితం వాపి క్షేత్రపాలో నిహంతి తమ్,

విద్యాసు కురుతే వాదం యో విద్వాన్నామ జాపినా. 37

తస్య వాక్ స్తంభనం సద్యః కరోతి నకులేశ్వరీ,

యో రాజా కురుతే వైరం నామసాహస్రజాపినా 38.

చతురంగబలం తస్య దండినీ సంహరేత్స్వయమ్,

యః పఠేన్నామసాహస్రం షణ్మాసం భక్తిసంయుతః . 39

లక్ష్మీశ్చాంచల్యరహితా సదా తిష్ఠతి తద్గృహే,

మాసమేకం ప్రతిదినం త్రివారం యః పఠేన్నరః . 40

భారతీ తస్య జిహ్వాగ్రే రంగే నృత్యతి నిత్యశః ,

యస్త్వేకవారం పఠతి పక్షమాత్రమతంద్రితః . 41

ముహ్యంతి కామవశగా మృగాక్ష్యస్తన్య వీక్షణాత్,

యః పఠేన్నామసాహస్రం జన్మమధ్యే సకృన్నరః . 42

తద్దృష్టిగోచరాస్సర్వే ముచ్యంతే సర్వకిల్బిషై,

యోవేత్తి నామసాహస్రం తస్మై దేయం ద్విజన్మనే. 43

అన్నం వస్త్రం ధనం ధాన్యం నాన్యేభస్తు కదాచన.

శ్రీమంత్రరాజం యో వేత్తి శ్రీచక్రం యస్సమర్చతి. 44

యః కీర్తయతి నామాని తం సత్పాత్రం విదుర్భుధాః ,

తస్మై దేయం ప్రయత్నేన శ్రీదేవీప్రీయమిచ్ఛతా. 45

న కీర్తయతి నామాని మంత్రరాజం న వేత్తి యః ,

పసుతుల్యస్సవిఙ్ఞేయస్తస్మై దత్తం నిరర్థకమ్. 46

పరీక్ష్య విద్యావిదుషస్తేభ్యో దద్యాద్విచక్షణః ,

శ్రీమంత్రరాజసదృశో యధా మంత్రో న విద్యతే. 47

దేవతా లలితాతుల్యా యథా ననాస్తి ఘటోద్భవ,

రహస్యనామసాహస్రతుల్యా నాస్తి తథా స్తుతిః . 48

లిఖిత్వా పుస్తకే యస్తు నామసాహస్రముత్తమమ్,

సమర్చయేత్సదా భక్త్యా తస్య తుష్యతి సుందరీ. 49

బహునాత్ర కిముక్తేన శృణు త్వం కుంభసంభవ,

నానేన సదృశం స్తోత్రం సర్వతంత్రేషు విద్యతే. 50

తస్మాదుసాసకో నిత్యం కీర్తయేదిదమాదరాత్,

ఏభిర్నామసహస్త్రైస్తు శ్రీచక్రం యో2ర్చయేత్సకృత్. 51

పద్మైర్వా తులసీపుష్పైః కల్హారైర్వా కదంబకైః ,

చంపకైర్జాతికుసుమైర్మల్లికాకరవీరకైః. 52

ఉత్పలైర్బిల్వపత్రైర్వా కుందకేసరపాటలైః ,

అన్యైసుగంధికుసుమైః కేతకీమాధవీముఖైః 53

తస్య పుణ్యఫలం వక్తుం న శక్నోతి మహేశ్వరః ,

సా వేత్తి లలితాదేవీ స్వచక్రార్చనజం ఫలమ్. 54

అన్యే కథం విజానీయుః బ్రహ్మాద్యాస్స్వల్పమేధసః ,

ప్రతిమాసం పౌర్ణమాస్యామేభిర్నామసహస్రకైః . 55

రాత్రౌ యశ్చక్రరాజస్థామర్చయేత్పరదేవతామ్,

స ఏవ లలితారూపస్తద్రూపా లలితా స్వయమ్. 56

న తయోర్విద్యతే భేదో భేదకృత్పాపకృద్భవేత్,

మహానవమ్యాం యో భక్తః శ్రీదేవీ చక్రమధ్యగామ్. 57

అర్చయేనామసాహస్రైస్తస్య ముక్తిః కరే సస్జతితా,

యస్తు నామసహస్రేణ శుక్రవారే సమర్చయేత్. 58

చక్రరాజే మహాదేవీం తస్య పుణ్యఫలం శృణు,

సర్వాన్కామానవాప్యేహ సర్వసౌభాగ్యసంయుతః . 59

పుత్రపౌత్రాదిభిర్యు క్తో భుక్వా భోగాన్యథేప్సితాన్,

అంతే శ్రీలలితాదేవ్యాః సాయుజ్యమపిదుర్లభమ్. 60

ప్రార్ధనీయం శివాద్యైశ్చ ప్రాప్నోతేవ న సంశయః ,

యః సహస్రం బ్రాహ్మణానామేభిర్నామసహస్రకైః . 61

సమర్చ్య భోజయేధ్బక్త్యా పాయస2పూపషడ్రసైః ,

తస్మై ప్రీణాతి లలితా స్వసామ్రాజ్యం ప్రయచ్ఛతి. 62

న తస్య దుర్లభం వస్తు త్రిషు లోకేషు విద్యతే,

నిష్కామః కీర్తయేద్యస్తు నామసాహస్రముత్తమమ్. 63

బ్రహ్మఙ్ఞానమవాప్నోతి యేన ముచ్యేత బంధనాత్,

ధనార్థీ ధనమాప్నోతి యశో2ర్థీ చాప్నుయాద్యశః . 64

విద్యార్థీ చాప్నననుయాద్విద్యాం నామసాహస్రకీర్తనాత్,

నానేన సదృశం స్తోత్రం భోగమోక్షప్రదం మునే. 65

కీర్తనీయమిదం తస్మాద్భోగమోక్షార్థిభిర్న రైః,

చతురాశ్రమనిష్టైశ్చ కీర్తనీయమిదం సదా. 66

స్వధర్మసమనుష్ఠానవైకల్యపరిపూర్తయే,

కలౌ పాపైకబహులే ధర్మానుష్ఠానవర్జితే. 67

నామసంకీర్తనం ముక్త్వా నృణాం నాన్యత్పరాయణమ్,

లౌకికాద్వచనన్ముఖ్యం విష్ణునామానుకీర్తనమ్. 68

విష్ణునామసహస్ర్ర్ర్రాచ్చ శివనామైకముత్తమమ్,

శివనామసహస్రాచ్చ దేవ్యా నామైకముత్తమమ్. 69

దేవీనామసహస్రాణి కోటిశస్సంతి కుంభజ,

తేషు ముఖ్యం దశవిధం నామసాహస్రముచ్యతే. 70

గంగా భవానీ గాయత్రీ కాళీ లక్ష్మీసర్వతీ

రాజరాజేశ్వరీ బాలా శ్యామలా లలితా దశా

రహస్యనామసాహస్రమిదం శస్తం దశస్వపి,

తస్మాత్సంకీర్తయేన్నిత్యం కలిదోషనివృత్తయే. 71

ముఖ్యం శ్రీమాతృనామేతి న జానంతి విమోహితాః ,

విష్ణునామపరాః కేచిచ్ఛివనామపరాః పరే. 72

న కశ్చిదపి లోకేషు లలితానామతత్పరః,

యేనాన్యదేవతానామ కీర్తితం జన్మకోటిషు. 73

తస్యైవ భవతి శ్రద్ధా శ్రీదేవీనామసంకీర్తనే,

చరమే జన్మని యథా శ్రీవిద్యోపాసకో భవేత్. 74

నామసాహస్రపాఠశ్చ తథా చరమజన్మని,

యథైవవిరలా లోకే శ్రీవిద్యారాజవేదిన. 75

తథైవ విరలా గుహ్యనామపాఠకాః ,

మంత్రరాజజపశ్చైవ చక్రరాజార్చనం తథా. 76

రహస్యనామపాఠశ్చ నాల్పస్య తపసః ఫలమ్,,

ఆపఠన్నామసాహస్రం ప్రీణయేద్యో మహేశ్వరీమ్. 77

స చక్షుషా వినా రూపం పశ్యేదేవ విమూఢధీః ,

రహస్యనామసాహస్రం త్య క్త్వా యః సిద్ధికాముకః . 78

స భోజనం వినా నూనం క్షున్నివృత్తిమభీప్సతి,

యో భక్తో లలితాదేవ్యాః స నిత్యం కీర్తయేదిదమ్, 79

నాన్యధా ప్రీతయే దేవీ కల్పకోటిశతైరపి,

తస్మాద్రహస్యనామాని శ్రీమాతుః ప్రియతః పఠేత్. 80

ఇతి తే కథితం స్తోత్రం రహస్యం కుంభసంభవ,

నావిద్యావేదినే బ్రూయాన్నాభక్తాయ కదాచన. 81

యథైవ గోప్యా శ్రీవిద్యా తథా గోప్యమిదం మునే,

పశుతుల్యేషు న బ్రూయాజ్జనేషు స్తోత్రముత్తమమ్. 82

యో దదాతి విమూఢాత్మా శ్రీవిద్యారహితాయ చ,

తస్మై కుప్యంతి యోగిన్యః సో2నర్ధః సుమహాన్ స్మృతః , 83

రహస్యనామసాహస్రం తస్మాత్సంగోపయేదిదమ్.

స్వాతంత్ర్యేణ మయా నోక్తం తవాపి కలశోద్భవ,

లలితాప్రేరణేనైవ మయోకక్తం స్తోత్రముత్తమమ్. 84

కీర్తనీయమిదం భక్త్వా కు:భయోనే నిరంతరమ్,

తేన తుష్టామహాదేవీ తవాభీష్టం ప్రదాస్యతి. 85

ఇత్యు క్త్వా శ్రీహయగ్రీవో ధాత్వా శ్రీలలితాంబికామ్.

ఆనందమగ్న హృదయ—స్సద్యః పులకితో2భవత్. 86

ఇతి శ్రీబ్రహ్మాండపురాణే ఉత్తరఖంఢే

శ్రీహయగ్రీవాగస్త్య సంవాదే శ్రీలలితా రహస్యనామసాహస్రఫల నిరూపణం నామ

తృతీయో2ధ్యాయః: శ్రీ లలితా రహస్యనామ సాహస్ర ఉత్తర పీఠికా సమాప్తః

,




,