మంచి మాట

( మహా భారతం ఆది పర్వం అష్టమాశ్వాసం మందపాలోపాఖ్యానం నుండి.)

మందపాలుడు ఒక మునివర్యుడు. అతని భార్య జరిత. ఒక లావుక పక్షి. వారి కుమారులు నలుగురు. జరితారి, సారిసృక్కు , స్తంబ మిత్రుడు, ద్రోణుడు వారి పేర్లు.

ఖాండ దహనం జరుగుతోంది. అగ్ని అడవంతా వ్యాపించింది. అక్కడ ,చిక్కుకు పోయారు, జరితారి, అమె నలుగురు కుమారులు. మందపాలుడు తన వారిని కాపాడుమని అగ్ని దేవుని వేడుకుని ముందే తపశ్చర్య కోసం వెళ్ళి పోయాడు. ఆ సంగతి వీరికి తెలియదు.

చుట్టు ముట్టే అగ్ని కీలలనుండి తన బిడ్డలను ఎలా కాపాడు కోవాలో తెలియక జరితారి విలపిస్తుంది. చివరకి వారిని ఒక బిలం లోనికి ప్రవేశించ మంటుంది . దానిని తాను దుమ్ము ధూళితో కప్పి వేసి కాపాడుతానంటుంది. అప్పుడు ఆమె కుమారులలో పెద్దవాడయిన జరితారి తల్లికి చెప్పిన ధర్మ సూక్ష్మం యిది.

అమ్మా, నీవు చెప్పినట్టుగానే మేము ఈ బిలం లోకి ప్రవేశిస్తే మమ్మలని అందులో ఉండే ఎలుక తిని వేస్తుంది. అది తప్పదు. ఎలుక చేత చంపబడటం కన్నా, అగ్ని దేవుడికి ఆహుతయి మేము పుణ్య లోకాలకి పోతాము.

కష్ట కాలంలో ఏది నియతకార్యమో ( అంటే, ఏది తప్పకుండా జరిగి తీరుతుందో ) అది చేయ కూడదు. దానిని విడిచి పెట్టాలి. మేము కన్నం లోకి వెళ్తే అందులో ఉండే ఎలుక మమ్మలని తిని వేయడం నియతం. కనుక మేము ఆ పని చేయ కూడదు. కష్ట కాలంలో ఏది అనియత కార్యమో ( అంటే ఏది అనుమానాస్పదమో.) ఆ పని చేయాలి. అది ఎలాగంటే, మేము ఇక్కడే ఉంటే అగ్నికి ఆహుతి కావడం నిజమే కానీ, ఒక వేళ గాలి వల్ల అగ్ని చెదిరి పోయి మేము బయట పడే వీలు కూడా ఉంది. అప్పుడు మేము బ్రతికే వీలు ఉంది. అగ్ని వలన భయం సందేహాస్పదం. కష్ట కాలంలో అనియత కార్యాలనే చేయాలి. నియత కార్యాలను విడిచి పెట్టాలి.

మరో విషయం ... నువ్వు చెప్పినట్టుగా మేము బిలం లోనికి వెళ్ళం. నీవు మామీద మమకారం విడిచి వెళ్ళిపో. ఒక వేళ మేము అగ్నికి ఆహుతి అయినా, నీవు జీవించి మళ్ళీ పుత్రులను కన వచ్చును. లేదూ, నీ పుణ్యఫలం వల్ల మేము బ్రతికామనుకో, అప్పుడు ఎప్పటి లాగే నీవు మమ్ములను సాకవచ్చును.

జరితారి ఈ మాటలన్నాక జరిత ఆకాశం లోకి ఎగిరి పోయింది. నలుగురు కుమారులూ అగ్ని దేవుని నాలుగు వేదాలలోని మంత్రాలతో నుతించారు. మందపాలుడు ముందే చెప్పడం వల్ల అగ్ని దేవుడు వారున్న ఆ చెట్టుని దహించి వేయకుండా పరిహరించాడు. జరిత తిరిగి వచ్చి తన కుమారులను కలుసుకుంది.

కష్ట కాలంలో మానవులకు కర దీపికలా ఉపయోగించే చక్కని ఈ సూక్తి నన్నయ గారి

నానా రుచిరార్ధసూక్తినిధిత్వానికి మచ్చు తునక !

మరి కొన్ని తదుపరి హిత ‘ వచనమ్ ’ డాట్ కామ్ లో చూదాం ...

స్వస్తి.