సత్య వాక్కు మహిమ

నవ్య వార పత్రిక తెలుగు పద్యం వెలుగు జిలుగులు శీర్షికన తే 5-10-2011 దీ సంచికలో ప్రచురితం.

Open publication - Free publishing - More jogh

తెనాలి కవి గారి తెలుగింటి అక్క

నవ్య వార పత్రికలో తెలుగు పద్యం వెలుగు జిలుగులు శీర్షికన తే 7-9-2011 దీ సంచికలో ప్రచురితం

Open publication - Free publishing - More jogh

గోవర్ధన గిరిధారీ ... !

తెలుగు పద్యం వెలుగు జిలుగులు శీర్షికన నవ్య వార పత్రికలో తే 16.11.2011 దీ సంచికలో ప్రచురణ.

Open publication - Free publishing - More jogh

చెప్పండి చూద్దాం ! -3

ఈ క్రింది చిత్రాల ఆధారంగా ఓ ఆరు పదాలకు నానార్ధాలు చెప్పండి చూద్దాం !

1. ఒక్కో పదానికీ రెండేసి నానార్ధాలు చెప్పాలి. కొండొకచో అంత కంటె ఎక్కువ పదాలు కూడా.

2. ఎప్పటి లాగే చిత్రాలు ఒక క్రమంలో ఉంచడం లేదు.

3. చిత్రాలు పూర్తిగా కానీ, చిత్రం లోని కొంత భాగాన్ని కానీ ఆధారంగా తీసుకోవాలి.

4. ఒక పదానికి రెండు కాని అంత కంటె ఎక్కువ కానీ అర్ధాలు కలిగిఉంటే వాటిని నానార్ధాలని అంటారని తెలిసినదే కదా.

ఆరు పదాలూ, వాటికి నానార్ధాలూ చెప్పి అందుకోండి వీరతాడు !

ఇదేం బాగు లేదయ్యా నస బ్లాగరూ ! అంటారా ? సరే, ఇక మానేద్దాం.

ప్రకటన : తింగరి బుచ్చి గాడి జీవిత చరిత్ర అతి త్వరలో విడుదల !

ఒక సుళువు: ముందుగా ఈ చిత్రాల లోని సూర్యుడు, ఆకాశం, పద్మం, చెయ్యి, విష్ణువు, తోడేలు ... ఈ పదాలకు పర్యాయ పదాలు చూడండి. అప్పుడు ఆ పదాలకు ఉన్న నానార్ధాలు చెప్పండి చాలు. అంతే. ఎంత వీజీవో కదా !

చెప్పుకోండి చూద్దాం ! - 2

గతంలో ఇలాంటి చిత్ర సమస్యే ఒకటి ఇస్తే, కొంచెం సుళువుగా ఇవ్వొచ్చు కదా ! అని కోప్పడ్డారు.

అంచేత ఇప్పుడు మరీ సుళువుగా ఇచ్చాను. ( మరీ పీ.జీ నుండి కే.జీకి దిగిపోయానేమో)

సమస్య సుళువైనది కనుక క్లూ ఇవ్వడం అనవసరం.

1.చిత్రాలు వరుసగా లేవు. వాటి ఆధారంగా పద్యాన్ని పోల్చుకోండి.

2. ఒకే చిత్రాన్ని అవసరార్ధం మరోమారు ఉపయోగించు కోవచ్చును.

3. చిత్రాన్ని పూర్తిగా కానీ, చిత్ర భాగాన్ని కానీ ఉపయోగించు కోవడం మీ ఇష్టం.

కాళీయ మర్దనమ్

Open publication - Free publishing - More jogh

హాలాహల భక్షణమ్

నవ్య వార పత్రికలో తెలుగు పద్యం వెలుగు జిలుగులు శీర్షికన వచ్చిన కొన్ని పద్యాలను కథా మంజరిలో లోగడ ప్రచురించాను. ఇప్పుడు దీనిని చూడండి.

తే 07-12-20110 దీ నవ్య వార పత్రికలో ప్రచురణ.

Open publication - Free publishing - More jogh

కవి గారి రీజనింగు !

మన కవులు వాడే కవి సమయాలు బోలెడు.

స్త్రీలను వర్ణించేటప్పుడు ... అందమైన ముఖాన్ని చంద మామతోనూ, అరవిందం తోనూ పోలిక తెస్తారు.

వారి కురులు మేఘ మాలికలు

నేత్రాలు బేడిస చేపలు. చూపులు తూపులు. కనుబొమలు ధనుస్సులు . నడుము ఆకాశం. దంతాలు తారకలు. తొడలు అరటి బోదెలు. పాలిండ్లు పూర్ణ కుంభాలు. వేణి ఫణి. అధరాలు మధుశాలలు. పెదవులు దొండ పండ్లు. నాసిక సంపెంగ. ఇలా చాలా ఉన్నాయి లెండి. అంగాంగాలకూ ఎవరికి తోచిన పోలికలు వారు చెబుతారు.

ఆ సంగతి అలా ఉంచితే మనం కూడా నిత్య వ్యవహారంలో చాలా పోలికలను వింటూ ఉంటాం.

పొడుగ్గా ఉండే వారిని గెడ కర్రలా ఉన్నాడంటారు. తెలివి హీనుడిని మొద్దు రాచ్చిప్ప అంటారు. లంచాలడిగే వారిని జెలగలంటారు. కష్టపడి పని చేస్తే గాడిద చాకిరీ అంటారు. కష్టాలను కొండలంటారు. నీచులను పాములంటారు.

చక్కని జంటను రతీ మన్మథులంటారు. ముసలి ముత్తయిదవుల జంటను పార్వతీ పరమేశ్వరులాంటారు.

అతి వాగుడిని సుత్తి దెబ్బలంటారు. అందమైన భార్యకు అందవిహీనుడయిన భర్తను చూసి, కాకి ముక్కుకి దొండ పండు అంటూ ఎద్దేవా చేస్తారు. నచ్చని తిను బండారాన్ని ఒట్టి గడ్డి అంటారు. నాయకుల దృష్టిలో జనాలు గొర్రెలు.

చదువూ సంధ్యా లేని వారు అడ్డ గాడిదలు. గయ్యాళి పెళ్ళాలు చుప్పనాతి శూర్పణఖలు. చలి పులిలా మీద పడుతోందంటారు. ధారాపాత వర్షాన్ని కుంభపోత అంటారు. కదలని ఫైళ్ళవి నత్త నడకలంటారు. కొందరు ఆఫీసర్లని అగ్గి రాఁవుళ్ళంటారు అబద్ధాలాడే వారిని అబద్ధాల పుట్ట అంటారు. దీర్ఘ కోపిది పాము పగ అంటారు. పేరు గొప్పా ఊరు దిబ్బా అయితే నేతి బీర కాయ చందం అంటారు. ఎప్పుడూ తన లోకం తనదేలా ఉండే వాడిని నూతి లోని కప్ప అంటారు. నిరక్షర కుక్షిని పశువంటారు. వాచాలుని వస పిట్టతో పోలుస్తారు. మౌనంగా ఉండే వాడిని ముని అనో, ముంగి ముషాణమనో అంటారు.

ఇలా చెబుతూ పోతే, చాలా ఉంటుంది. చెప్పడానికి చేంతాడంత !

ఇంత వరకూ రాసిన టపాని ఎప్పటి లాగే నా వెనుక వంగుని చూస్తున్న మా తింగరి బుచ్చి‘ బాగుందిరా ! ’అని మెచ్చుకున్నాడు. మా యింట కాఫీ టిపిన్లు సేవించి కబుర్లు చెప్పే వాడి నోట మొదటి సారి మెచ్చుకోలు మాట విని నేను ఆనంద పరవశుడి నయ్యాను. ఇంత లోనే,‘‘ అవును ! మన వాళ్ళు భలే పోలికలు తెస్తార్లే. కవులను ఎద్దులతో పోలుస్తారు కదా ! ’’ అని తనవిఙ్ఞాన భాండారంలో నుండి ఒక అమూల్యమైన విషయాన్ని ప్రస్తావించేడు. నా తల తిరిగి పోయింది.

‘‘ ఏఁవిటీ, కవులను ఎద్దులంటారా! ’’ అన్నాను, కంగారుగా.

‘‘ మరే, కవి వృషభులనే మాట నువ్వు విన లేదా ! ’’ అని నా తెలివి తక్కువ తనం మీద జాలి చూపించాడు.

కథా మంజిరి (ఏకైక నస బ్లాగు) బ్లాగుని మూసెయ్యా లన్నంత విరక్తి కలిగింది నాకు !

మా తింగరి బుచ్చి గాడి గొడవ ఎప్పుడూ ఉండేదే కానీ, ఒక కవి గారు ఒక శ్లోకంలో ఎలాంటి రీజనింగు తీసారో చూడండి:

మనం లోకంలో మంచి వారి మనసు వెన్నతో సమానం అంటూ ఉంటాం కదూ. ఆ కవి కాదు పొమ్మంటున్నాడు.

కవి గారి రీజనింగు ఏమిటో మీరే చూడండి:

సజ్జనస్య హృదయం నవనీతం యద్వదంతి కవయ స్తదళీకమ్.

దీని అర్ధం : మంచి వారి మనస్సు వెన్న లాంటిదని కవులు చెబుతూ ఉంటారు. ఆ మాట అబద్ధం !

ఎందు కంటే, ఇతరుల మనో దుఃఖానికి మంచి వారి మనసు కరిగి పోతుంది. కానీ, కానీ, వెన్న కరుగదు కదా !

ఈ రీజనింగు చూసి ఈ కవి గారు మా తింగరి బుచ్చికి తమ్ముడనుకునేరు ! కాదు సుమా !

ఇది వినోక్త్యలంకార భేద మనుకుంటాను.

పరీక్షా సమయమ్ - 1.

‘‘ ఎప్పుడూ శ్లోకాలూ , పద్యాలూ, కవితలూ కథలేనా ? నీ కథా మంజరిలో మామూలు విషయాలేవీ పెట్టవ్

కదా ! ’’ అని విసుక్కున్నాడు మా తింగరి బుచ్చి.

‘‘ ఏం పెట్టమంటావ్ ? ’’ అడిగేను కొంచెం నీరసంగా.

‘‘ పోనీ నా జీవిత చరిత్ర రాసి పెట్టెయ్ ’’ అని సలహా ఇచ్చేడు. ‘‘తింగరి బుచ్చి జీవిత ప్రస్థానం’’అని దానికి వాడే ఓ పేరు కూడా పెట్టీసేడు.

తన జీవిత చరిత్ర రాయక పోతే కథా మంజరి జన్మ చరితార్థం కానేరదని దబాయించేడు కూడానూ.

నా పుణ్యం పుచ్చి పోయి, నా పాపం పండి, నా మెదడు మొద్దుబారి పోయి, ఏం రాయడానికీ తోచక ఆలోచన గడ్డకట్టి నప్పుడు - అప్పుడు రాస్తాను కాబోలు , మా తింగరి బుచ్చి గాడి జీవిత చరిత్ర.

సరే, వాడి దాడి నుండి తాత్కాలికంగా నయినా తప్పించు కోడానికి ఈ పరీక్షా సమయమ్ - 1 పెడు తున్నాను.

ఇప్పు డంటే బ్లూ టూత్ లూ, సెల్ ఫోన్లూ లాంటి అత్యాధునిక పరికరాలేవో ( నాకు తెలీనివి) వచ్చేయి కానీ, వెనుకటి రోజులలో పరీక్షలు రాసే పిలకాయలకి పాపం ఇవేమీ అందు బాటులో ఉండేవి కావు.

చిన్న చిన్న కాగితాలు చింపుకొని వాటి మీద జవాబులు ఓపిగ్గా రాసుకొచ్చే వారు. వాటిని స్లిప్పులనీ, చిట్టీలనీ అంటారు.

రహస్యంగా వాటిని తమ శరీరాల మీద బట్టల్లోనో, చెప్పుల్లోనో, చొక్కా మడతల్లోనో - వివిధ రహస్య స్థావరాలలో దాచుకొచ్చే వారు. సంప్రదాయానికి విలువ నిచ్చే విద్యార్ధులు ఇప్పటికీ ఈ ప్రాచీన పద్ధతులనే అవలంబిస్తున్నారనుకోండి ! అలా తెచ్చిన చిట్టీలని దొంగ చాటుగాతీయడం ఓ కళ. పట్టుబడితే కాళ్ళా వ్రేళ్ళా బ్రతిమాలడం . జాలీ దయా లేని దుర్మార్గులైన వాచర్లయితే డిబారయి పోవడం.

చిట్టీలు రాసే విద్యార్ధి కళా కారుల హక్కులను కాపాడడం కోసం ఉద్యమించాలని ఉందని మా తింగరి బుచ్చి గాడు లోగడ ఓ సారి ఎప్పుడో అన్నట్టు గుర్తు.

విద్యార్ధులకు ఈ చిట్టీలు అందించే పనిలో చాలా మంది శ్రమిస్తూ ఉంటారు. పరిగెత్తడం, గోడలు దూకడం, అటెండర్లను మంచి చేసు కోవడం లాంటి చాలా నైఫుణ్యాలు వీరికి ఉండాలి.

ఇక, పరీక్షల్లో మాల్ ప్రాక్టీస్ చేస్తున్నారంటూ మనం పాపం పిలకాయలనే ఆడి పోసుకుంటూ ఉంటాం కానీ, ఈ విషయంలో కాపీయింగ్ చేయించడానికి అత్యుత్సాహం ప్రదర్శించే టీచర్లూ ఎక్కువే.

పరీక్షల్లో విద్యార్ధులకు జవాబులు అందిస్తూ వారికి మంచి మార్కులు వచ్చేలా చూసి, వారి నుండి మంచి మార్కులు కొట్టెయ్యాలనే యావ కొంతమంది టీచర్ల లో ఉంటుంది. వారు పరోపకార పరాయణుల గానూ, మంచి సారు వారుగానూ, పిల్లలంటే దయాపరులుగానూ మన్ననలు అటు విద్యార్ధులనండీ, వారి తల్లి దండ్రలు నుండీ తరుచుగా పొందుతూ ఉంటారు ( అడపా దడపా క్వార్టరో, హాఫో బాటిల్స్ , చిరుకానుకలతోసహా)

ఇలాంటి పరోపకారి పాపన్నలాంటి ఓ టీచరు పరీక్ష హాల్లో ఇంగ్లీషు పరీక్ష నాడు ఇన్విజిలేషను చేస్తున్నాడు.

తన ఉదారతనూ, వివేకాన్నీ, ఇంగ్లీషు భాషా ప్రావీణ్యాన్నీ పరీక్ష గదిలో పిలకాయల ముందు ప్రదర్శించాలని మనసు ఒకటే తొందర పడుతోంది. నోరు మహా దురద పెడుతోంది.

‘‘ ఒరేయ్ ! బిట్ పేపరు ఇచ్చే వేళవుతోంది. రెడీగా ఉండండి. జవాబులు చెబుతాను. మళ్ళీ చెప్పమని అడగకుండా గబగబా రాసెయ్యాలి. ’’ అని హెచ్చరించాడు.

బిట్ పేపరు అందరికీ పంచేడు. గుసగుసల స్వరంతో జవాబులు చకచకా చెబుతున్నాడు. ఆ ఇంగ్లీషు బిట్ పేపరులో ఓ నాలుగు ఖాళీలలో ప్రిపోజిషన్స్ ( Prepositions ) నింపాలి. టీచరు నోటికి చెయ్యి అడ్డం పెట్టుకొని ఆ ఖాళీల్లో వరుసగా

In,TO,IN,TO లు రాయండ్రా అని చెప్పాడు. ఇంకే ముంది, విధేయులైన పిలకాయలు గబగబా రాసి పారేసారు.

చూస్తే అందరి పేపర్ల లోనూ ఆ ఖాళీలలో నాలుగింటి లోనూ X గుర్తులే వేసి ఉన్నాయి !

మరో సారి మరో వాచరు గారు పిల్లలకి మామ్మూలుగా చెప్పే హెచ్చరికలతో పాటూ ఇంకా ఇలా చెప్పాడు.

‘‘ ఒరేయ్ ! బిట్ పేపరు జవాబులు చెబుతాను గానీ బొత్తిగా అందరకీ ఒకేలా 20 కి 20 వస్తే బాగోదు. అంచేత కావాలనే రెండో, మూడో నేను చెప్పినవి కాకుండా తప్పు జవాబులు రాసెయ్యండి. ఏం ?’’ అని చెప్పి అలా చెయ్యని వాళ్ళ తాట వలిచేస్తానని ప్రతి ఙ్ఞ కూడా చేసాడు.

ఆరోజు సోషలు పేపరు. ఖాళీలు పూర్తి చేయవలసిన వాటిలో ఒక ప్రశ్న ఇలా ఉంది : ‘‘ ఒరిస్సాలో ప్రసిద్ధమైన జగన్నాథ స్వామి వారి ఆలయం ----- లో ఉంది.’’

ఆ ఖాళీలో ‘‘ పూరీ’’ అని రాయమని మన మంచి సారు వారు చెప్పడంతో అంతా మహదానందంతో అలాగే రాసేసారు.

కొంత మంది పిల్లలు మాత్రం , టీచరుగారి హెచ్చరికల మీద, మాట మీద గౌరవంతోనో, వారి గుస గుసల స్వరం వినిపించక పోవడంచేతనో, తెలీక పోవడం చేతనో, టీచరు ముందుగా చెప్పిన విధంగా పూరీ అని కాక, దానికి బదులుగా చపాతీ అని రాసేరు.

పేపర్లు దిద్దే స్పాట్ వేల్యుయేషన్ లో వాటిని దిద్దుతున్న టీచరు గారు పూరీ అనే ఆన్సరున్న వాటికి వరసగా రైట్ టిక్కు పెట్టి మార్కులు వేస్తున్నాడు. ఆ పనిలో అతను చాలా బిజీగా ఉన్నాడు. యంత్రంలా పని చేసుకు పోతున్నాడు. కొన్ని పేపర్లో ఆ బిట్ కి కొందరు పూరీ అనీ కొందరు చపాతి అని రాయడంతో జెట్ వేగంతో కదులుతున్న అతని ఎర్ర ఇంకు కలానికి బ్రేకు పడింది. చికాగ్గా దిద్దడం ఆపి, ఛీఫ్ ఎగ్జామినర్ ని అడిగాడు : ‘‘ సారూ ! ఈ బిట్ కి కొందరు పూరీ అనీ, కొందరు చపాతీ అని జవాబులు రాస్తున్నారు. దేనికి మార్కులు వేయమంటారు ?’’ అని.

పరాగ్గానో, చిరాగ్గానో ఉన్న ఆ ఛీఫ్ సారు :

‘‘ రెండూ తయార్యేది ఒకే పిండితో కదా. ఎలా రాసినా మార్కు ఇచ్చెయ్యండీ ’’ అని జవాబిచ్చేరు.

అయ్యా ఇదీ సంగతి.

చివరిగా ఒక కొంటె కవిత:

ముందు వాడు రాసిందంతా

మక్కీకి మక్కీ కాపీ కొట్టేడు పుల్లారావు

అయినా జీరో మార్కుల కన్నా ఎక్కువ రానే రావు !

ఎందుకబ్బా ! అని ఆశ్చర్య పోకండి.

ముందు వాడు రాసిందంతా క్వశ్చెన్ పేపరే కదండి !

మరిన్ని ముచ్చట్టు పరీక్షా సమయమ్ - 2 లో.

చెప్పుకోండి చూద్దాం !

ఇక్కడ ఉంచిన చిత్రాల ఆధారంగా ఆలోచిస్తే ఒక చక్కని పద్యం స్ఫురించే వీలు ఉంది. కనుక్కోండి చూదాం !

చిత్రాలకు ముందు వెనుకల కొన్ని అక్షరాలో, పదాలో, పదబంధాలో చేర్చు కోవాలి.

వీటి ఆధారంగా స్ఫురించే పద్యం, దానిని రచించిన కవి పేరూ, గ్రంథం పేరూ కూడా చెప్పాలి.

ఏ చిత్రాన్నయినా, అవసర మయితే ఒకటి కంటె ఎక్కువ సార్లు ఉపయోగించు కోవచ్చును.

చిత్రాలన్నీ పద్యాన్ని అనుసరించి ఒక క్రమంలో మాత్రం ఉండవు. పద్యం లోనిఆయా పదాలను గుర్తుకు తేవడంలో ఏవేనా చిత్రాలు అంతగా సరిపోకపోతే మీరే సర్దుకు పోవాలిమరి.

ఇంతకీ ఇదంతా కేవలం సరదా కోసమే సుమండీ !

ఈ చిక్కు ముడి విడాలంటే ఏదేనా క్లూ ఇమ్మని బ్లాగు మిత్రులు కోరుతున్నారు.

సరే, ఈ పద్య కవికీ కోకట గ్రామానికీ సంబంధం ఉంది ! ఇంత కంటె తేలికయిన క్లూ మరొకటి ఉండదేమో కదూ !

అంతా బూతేనా ? !

కవి చౌడప్ప పేరెత్తితే చాలును, థూ ... అంతా బూతు ! అనెయ్యడం తెలిసిన విషయమే.

చౌడప్ప నిజంగా అన్నీ బూతు పద్యాలే రాసాడా ? కాదనే చెప్పాలి. అందుకే మన సాహిత్య కారులు కవుల చరిత్రలు రాస్తూ కవి చౌడప్పకు సముచిత స్థానమే ఇచ్చారు.

కంద పద్యాలలో రచించాడు కవి తన చౌడప్ప శతకాన్ని. కవికి తనలా వేరొకరు కంద పద్యాలను రాయ లేరనే ఆత్మ ప్రత్యయం ఎక్కువ. అందుకే ఎంత థీమాగా చెప్పాడో చూడండి:

ముందుగ చను దినములలో

కందమునకు సోమయాజి ఘనుడందురు నే

డందరు నను ఘనుడందురు

కందమునకు కుందవరపు కవి చౌడప్పా.

భావం : పూర్వం రోజులలో కందపద్య రచనకు తిక్కన గారిది అందె వేసిన చేయి అంటారు. ఇవాళ నన్ను కంద పద్య రచనలో ఘనుడినని అంటారు.

కందము నీవలె జెప్పే

యందము మరిగాన మెవరియందున గని సం

క్రందన యసదృశనూతన

కందర్పా ! కుందవరపు కవిచౌడప్పా.

భావం: నీలా ఇంత అందంగా కందం చెప్పడం మరెవరికీ చాతకాదయ్యా ! నువ్వు ఇంద్రునితో సమానమైన నూతన మన్మథుడివి సుమీ ! అని కవి తన గురించీ, తన కంద పద్యం గురించీ చెప్పాడు.

కందముల ప్రాసగణయతు

లందముగా కవిత నెందరల్లరు విను నీ

కందంబులు రససన్మా

నందంబులు కుందవరపు కవిచౌడప్పా.

భావం: గణాలూ, యతులూ ,ప్రాసలూ కుదిరేలా చూసుకుని ఎందరు కంద పద్యాలను అల్ల లేదు ?

కాని, నీ కందాలు మాత్రం మహా రుచికరంగా భేషుగ్గా ఉంటాయి సుమీ !

నా నీతి వినని వానిని

భానుని కిరణములు మీద బారని వానిన్

వానను తడియని వానిని

గాననురా కుందవరపు కవిచౌడప్పా.

భావం: ఈ కవికి ఎంత ఆత్మవిశ్వాసం అంటే, తను చెప్పే నీతులు వినని వాడూ, ఎండ వేడిమి తగలని వాడూ, వానలో తడవని వాడూ ఎవడూ ఉండడు. అలాంటి వాడిని తను చూడ లేదుట !

తెలుగులో పచ్చి బూతు కవిగా ముద్ర పడి పోయిన చౌడప్ప బూతులూ, అశ్లీల శృంగారం పెచ్చు మీరిన పద్యాలు రాయక పోలేదు. అయితే రాసిన వన్నీ బూతులే కావు. చక్కని నీతి పద్యాలూ మిక్కుటంగానే ఉన్నాయి.

హాస్యం కోసం బూతాడక తీరదనుకునే రోజుల వాడు మన కవి.

నీతులకేమి యొకించుక

బూతాడక దొరకు నవ్వు పుట్టదు ధరలో

నీతులు బూతులు లోక

ఖ్యాతులురా! కుందవరపు కవిచౌడప్పా.

భావం: నీతులు చెప్పడానికేం ! ఓ ! చాలా ఉన్నాయి. కానీ కొంచెమయినా బూతు మాటలు పలుకక పోతేనవ్వు పుడుతుందిటయ్యా ? రాజులను నవ్వించాలి కదా ! నీతులు, బూతులు రెండూ సమానమైన లోకఖ్యాతికరాలే కదా !

పది నీతులు పదిబూతులు

పది శృంగారములు గల్గు పద్యము సభలన్

చదివిన వాడే యధికుడు

కదరయ్యా కుందవరపు కవిచౌడప్పా.

భావం: పది నీతులు, పది బూతులు , పది శృంగార పద్యాలు సభలో చదివిన వాడే గొప్పవాడు కదా.!

ఛీ ! బూతు ! అంటూ ముఖం వికారంగా పెట్టే వాళ్ళకి కవి ఓ గట్టి చురకే వేసాడండోయ్ !

బూతని నగుదురు గడు తమ

తాతలు ముత్తాత మొదలు తరముల వా

రే తీరున జన్మించిరొ !

ఖ్యాతిగ మరి కుందవరపు కవిచౌడప్పా.

భావం: ఛీ ! పచ్చి బూతు ! అన్న వాళ్ళే ఆ బూతుని నవ్వుతూ వింటారు. వాళ్ళ తాతముత్తాతలు బూతు లోంచి కాక పోతే మరెలా పుట్టుకొచ్చారు ?

జానపదులలో విస్తారంగానూ, నాగరికులలో రవంత అరుదుగానూ వినిపిస్తూ, నిఘంటువులలో ఎక్కడో మారుమూల బిక్కు బిక్కుంటూ ఉండే బూతు మాటలను ఈ కవి నిర్భీతిగా, ఏ మొఖమాటాలకీ తావు లేకుండా, గుట్టూ మట్టూ లేకుండా చాలా పద్యాలలో వాడిన మాట నిజమే అయినా, చౌడప్ప వన్నీ బూతు పద్యాలే కావు. చక్కని కందాలూ, ఎంచక్కని వృత్త పద్యాలూ చాలా ఉన్నాయి.

నీచులనూ, నీతి బాహ్యులనూ, మేక వన్నె పులలనూ, కుహనా మేథావులనూ, ఈ కవి ఏ శషభిషలూ లేకుండా జలకడిగి పారేస్తాడు.

చూడండి:

వేడుక పడి వినవలెనా

దోడు కవిత్వంబునైన తులువ నలువురన్

గోడిగము సేయు వాడే

గాడిదరా ! కుందవరపు కవిచౌడప్పా.

భావం: కవిత్వాన్ని చదవాలి. చక్కగా ఆస్వాదించాలి. అంతే కానీ దానితో నలుగురినీ హేళన చెయ్య కూడదు. అవమానించ కూడదు. అలా చేసే వాడు తుంటరి గాడిద !

ఇయ్యా యిప్పించ గల

యయ్యలకే గాని మీస మన్యుల కేలా ?

రొయ్యకు లేదా మీసము

కయ్యానకు కుందవరపు కవిచౌడప్పా.

భావం: ఇచ్చే వాడికీ, ఇప్పించగల వాడికీ మీసాలు ఉండాలి. కానీ మిగతా పనిమాలిన వెథవలందరికీ మీసాలెందుకూ దండగ ! రొయ్యకు బారెడు మీసం ఉంటుంది ! ఎందుకూ !

మునుపాడి వెనుక లేదను

పెను గొంటె గులాము నోరు పీతిరి గుంటే

యనిఘనుడు సత్య వాక్యమె

గన వలెరా కుందవరపు కవిచౌడప్పా.

భావం: ముందు ఇస్తానని మాట యిచ్చి , తరువాత లేదు పొమ్మంటాడే, వాడి నోరు అశుద్ధం గొయ్యితో సమానం ! ఈ మాటలు పూర్తిగా నిజం.

పెద్దన వలె కృతి చెప్పిన

పెద్దన వలె ; నల్ప కవిని పెద్దన వలెనా ?

ఎద్దన వలె, మొద్దన వలె

గ్రద్దన వలె కుందవరపు కవిచౌడప్పా.

భావం: అల్లసాని పెద్దన లాగా కవిత్వం చెప్పిన కవినే పెద్ద అనాలి కానీ, తక్కిన పనికి మాలిన కవులని అందరినీ పెద్ద అనాలా ? ఎద్దనాలి. మొద్దనాలి. గ్రద్ద అనాలి.

కీలెరిగి వాత పెట్టడ మంటే ఇదే కాబోలు.

తులసీదళముల హరిపద

జలజంబుల పూజసేయు సరసుల యమ దూ

తలుజూచిఏమి చేయం

గలరప్పా కుందవరపు కవిచౌడప్పా.

భావం: హరి పాద పద్మాలకు తులసీ దళాలతో పూజ చేసే వాడిని యమ దూతలు కూడా ఏమీ చెయ్య లేరు !

పరవిత్తము గోమాంసము

పరసతి తన తల్లి యనుచు భావించిన యా

నరుడు నరుండా రెండవ

కరిరవదుడె కుందవరపు కవిచౌడప్పా.

భావం: పరుల సొమ్ము గోమాంసంతో సమానంగానూ, పరుల భార్యలను తల్లితో సమానంగానూ ఎవడయితే చూస్తాడో, వాడు అపర నారాయణుడే !

వానలు పస పైరులకును

సానలు పస వజ్రములకు సమరంబులకున్

సేనలు పస మృగజాతికి

కానలు పస కుందవరపు కవిచౌడప్పా.

భావం: పంటలకు వానలే పస. సానపట్టడం వల్ల వజ్రాలు కాంతితో మెరుస్తూ ఉంటాయి. యుద్ధాలకి సేనలు తగిన బలం. జంతువులకు క్షేమకరమయిన తావులు అవడులే.

పులి నాకి విడుచు దైవము

గల వానికి దైవ బలము గలుగని వేళం

గలహించి గొఱ్ఱె కరచును

కలియుగము కుందవరపు కవిచౌడప్పా.

భావం: దేవుని దయ ఉంటే, పులి కూడా వాడిని ఏమీ చేయదు. అలా తడిమి వదిలేస్తుంది. దైవ బలం లేక పోతే, గొఱ్ఱె కూడా కరుస్తుంది ! కలి కాలపు వింత అంటే ఇదే !

పాండవు లిడుమల బడరే

మాండవ్యుడు కొరత బడడె మహి ప్రాకృత మె

వ్వండోపు మీరి చనగ న

ఖండిత యశ కుందవరపు కవిచౌడప్పా.

భావం: చేసుకున్న వాళ్ళకి చేసుకొన్నంత ! పాండవులు ఎన్న కష్టాలు అనుభవించ లేదు ? మాండవ్య ముని కొరత పడ లేదూ ! పూర్వ జన్మలో చేసిన పాపాలు తప్పించు కోవడం ఎవరి తరమూ కాదు.

ఆడిన మాటను తప్పిన

గాడిద కొడకంచు తిట్టగావిని మదిలో

వీడా ! నా కొడుకని యేడ్చెను

గాడిదయును కుందవరపు కవిచౌడప్పా.

భావం: ఆడిన మాటను తప్పిన వాడిని గాడిదా ! అని తిడితే వీడా నా కొక కొడుకు ! అని గాడిద కూడా ఏడిచిందిట !

మూలిక క్రియ కొదిగినదే

నాలుక సత్యంబు గలదె నడిపిన వాడే

యేలిక వరమిచ్చినదే

కాళికరా ! కుందవరపు కవిచౌడప్పా.

భావం: మందుకు పనికొచ్చేదే మూలిక. సత్యం పలికేదే నాలుక. చక్కగా పాలించే వాడే ఏలిక. వరమిచ్చేదే దేవత !

కుటుంబ వ్యవస్థ పట్ల కవి చౌడప్పకి ఎంత గౌరవమో చూడండి:

తన సతి యిడగా మనుమలు

తనయులు తలిదండ్రులన్న దమ్ముల్ బంధుల్

దినదినములు భుజియించుట

ఘనవిభవము కుందవరపు కవిచౌడప్పా.

భావం: భార్య వడ్డిస్తూ ఉంటే, మనుమలు, తల్లిదండ్రులూ, అన్నాదమ్ములు, బంధువులూ అందరూ కలిసి రోజూ భోజనం చెయ్యడం ఎంత వైభవంగా ఉంటుందో కదా !

సరసము చతురోపాయము

హరి భక్తియు శాంత గునము నర్థుల పట్లన్

పరమౌ చుపకారము విను

కరుణాకర కుందవరపు కవిచౌడప్పా.

భావం: సరసం, చతురోపాయం, హరి భక్తి, శాంత గుణం, ఉపకార బుద్ధి కలిగి ఉండాలి.

సీమ దయా పరుడేలిన

క్షేమంబగు దోసకారి సీమేలినచో

క్షామంబగు నతడేలే

గ్రామంబున కుందవరపు కవిచౌడప్పా.

భావం: దయాపరుడైన వాడు నేలను పరిపాలిస్తే అంతా సుభిక్షంగా ఉంటుంది. దుర్మార్గుడు పాలిస్తే అంతటా కరువే .

చౌడప్ప కవి వర్గ దృక్పథం ఎలాంటిదంటే,

ఎన్నగల యడవి మృగముల

కన్నీరేమైన వేటగానికి ముద్దా ?

నన్నాపు దొరకు బీదల

కన్నీరును కుందవరపు కవిచౌడప్పా.

భావం: వేట గాడికి అడివి జంతువు కన్నీళ్ళు ముద్దా యేమిటి ? వాటికతడు కరిగి పోతాడా ? అలాగే దోచు కునే దొరకు పేదవారి కన్నీళ్ళు ముద్దొస్తాయా ?

చౌడప్ప వృత్త పద్యాలలో మచ్చు కొకటి చూడండి:

ఆసలజేరి దుర్గుణ గణాఢ్యుని దాత వటంచు వేడినన్

మీసలము దువ్వుచున్ దిశల మీదన చూచుచు దుర్మథాంథుడై

మీసము నియ్య లేని నలు విత్త గులాము కీర్తి చేరునా ?

భూసుర వర్య కుందవర భూషణ చౌడ కవీశ్వరోత్తమా !

భావం: దుర్మార్గుడిని మన ఆశ కొద్దీ దాతవు అని వేడుకొంటే యేమవుతుంది ? మీసాలు మెలి త్రిప్పుతాడు. పైకీ కిందకీ చూస్తాడు. వీసం కూడా ఇవ్వడు. ఆ వెధవకి ఏం కీర్తి వస్తుంది చెప్పండి

కావాలనే చాలా బూతు పద్యాలు చెప్పాడు. అలాగే చాలా నీతులూ చెప్పాడు. ఆ సంగతి కవి ఇలా స్పష్టం చేస్తున్నాడు:

బూతులు కొన్నిట కొన్నిట

నీతులు చెప్పితి బుధులు నీతులబూతుల్

బూతుల మెచ్చందగు నతి

కౌతుక మతి కుందవరపు కవిచౌడప్పా.

భావం: నా పద్యాలలో కన్నింట నీతులు చెప్పాను. అలాగే, కొన్నింట బూతులూ చెప్పాను. తెలివైన వాళ్ళు నేను చెప్పిన నీతులతో పాటు ఆ బూతులనీ మెచ్చు కోవాలి సుమా !

చౌడప్ప కవి దెబ్బ ఎలాంటిదంటే ....

కాకులు వేవేలొక్క తు

పాకి రవము విన్న నులికి పడవా మరి ! నా

ఢాకకు తగు నాలాగే

కాకవులును కుందవరపు కవిచౌడప్పా.

భావం: ఒక్క తుపాకి చప్పుడు వినగానే వేల కొద్దీ కాకులయినా సరే తుర్రుమంటూ ఎగిరి పోతాయ్ ! కదా ! అలాగే, కువులు కూడా నా దెబ్బకు అదిరి పోవలసినదే !

ఏం పెంకెతనం !

ఈ టపా రాసి post చెయ్య బోతూ ఉంటే వచ్చేడు మా తింగరి బుచ్చిగాడు. వస్తూనే వంటింటి వాసలనలని పసి కట్టేసి, ఇవాళ టిపిను పెసరట్లలా ఉందే ! అని సంతోషంగా నవ్వీసి , నేను రాసినదంతా చదివేడు.

‘‘ ఛ ! నువ్వు కూడా ఇంత దిగజారి పోతా వనుకో లేదు. నీ దిక్కుమాలిన కథా మంజరి బ్లాగులో ఇంత కాలం ఏవో పద్యాలూ, శ్లోకాలూ పెడుతూ నీ చేతి దురద తీర్చు కుంటున్నావంటే పోనీ లెమ్మను కున్నాను.. చివరకి ఈ అప్ప కవిగాడి పద్యాలు పెట్టే స్థితికి వచ్చేవన్నమాట !’’

అంటూ ఘాటుగా విమర్శించాడు. నేను కొయ్యబారి పోయేను.

వాళ్ళక్కయ్య ( సొంత సోదరి కాదు లెండి. వరసకి అక్కయ్య. అదీ వాడు కలుపుకొన్న వరసే)

పెసరట్టూ, ఉప్మా టిఫిను పెట్టి, కమ్మని కాఫీ ఇస్తే తాగి నిమ్మళించేడు.

అప్పుడన్నాడు: ‘‘ హు ! నీ ఏడుపేదో నువ్వు ఏడువ్. నాకెందుకు గానీ, ఆ అప్ప కవిగాడి మిగతా పద్యాలన్నీ ఎక్కడ దొరుకుతాయ్ ?!’’ అన్నాడు సూటిగా.

ఈ మారు నిఝంగానే ( ఒక మేజా బల్ల చేయించు కోడానికి సరిపడేటంతగా ) కొయ్యబారి పోయేను.